Η Χίος, το μυροβόλο νησί του Βορείου Αιγαίου είναι ο μοναδικός τόπος στην Ελλάδα, όπου δημιουργείται απόσταγμα από σύκα, η περίφημη σούμα. Η παραγωγή της σούμας γίνεται κάθε χρόνο κατά το διάστημα από τα τέλη Οκτωβρίου έως λίγο πριν τα Χριστούγεννα, με την ακριβή ημερομηνία έναρξης να δημοσιεύεται στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως! Οι παραγωγοί σούμας παίρνουν ειδική άδεια τόσο από τον Δήμο όσο και από το Τελωνείο Χίου, το Πιστοποιητικό Αμπελοκτημοσύνης και την Άδεια Απόσταξης αντίστοιχα. Φυσικά υπάρχουν και οι ερασιτέχνες για τους οποίους εκδίδεται μία άδεια για 48 ώρες. Στα Μεστά, το ομορφότερο και πιο καλοδιατηρημένο μεσαιωνικό χωριό -Μαστιχοχώρι για την ακρίβεια- πραγματοποιείται κάθε Αύγουστο, λίγο πριν της Παναγίας, η ετήσια Γιορτή της Σούμας -με ειδική άδεια μιας ημέρας-, που συγκεντρώνει εκατοντάδες επισκεπτών στο πλαίσιο μιας μεγάλης εορταστικής εκδήλωσης, στην γραφική πλατεία του χωριού. Οι Μεστούσοι τους υποδέχονται όλους και τους περιβάλουν με την πιο θερμή τους φιλοξενία, μιας και η απόσταξη της σούμας θεωρείται μέγιστο κοινωνικό γεγονός και μεγάλη χαρά για το χωριό. Φέτος η Γιορτή της Σούμας πραγματοποιήθηκε στις 11 Αυγούστου, από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Μεστών, όπως κάθε χρόνο, και είχαμε τη χαρά να την παρακολουθήσουμε και να καταγράψουμε τη διαδικασία παραγωγής του εύγευστου ποτού.
Ήδη από το βράδυ της παραμονής το Ανεμπικαριό -έτσι ονομάζεται ο χώρος απόσταξης της σούμας, που με τη σειρά του ονομάζεται «ανεμπικάρισμα ή καζάνισμα»- έχει στηθεί στην πλατεία, κάτω από τον εντυπωσιακό ενοριακό ναό του Ταξιάρχη και οι πρωτεργάτες της όλης διαδικασίας είναι απολύτως ευχαριστημένοι από το αποτέλεσμα. Από αριστερά ο Πρόεδρος της Κοινότητας Μεστών Ηλίας Αυγουστίδης, ο Νικόλας Σχολιάδης και ο Γιώργης Μουστρίδης.
Θεωρώ -και είμαι βέβαιη πως θα συμφωνήσετε μαζί μου- ότι η παρουσίαση αυτή πρέπει να ξεκινήσει με τους «κοπιαστικούς», με όλους δηλαδή εκείνους τους ανθρώπους που προσέφεραν και φέτος την εθελοντική τους εργασία, προκειμένου να έρθει σε πέρας ο τεράστιος όγκος δουλειάς, που απαιτεί η συγκεκριμένη διοργάνωση. Εδώ, η ομάδα των εθελοντών μαγείρων έχει στήσει την κουζίνα της στους χώρους του παλαιού Σχολείου του χωριού και ετοιμάζει με κέφι και μεράκι πλέον των 700 μερίδων φαγητού!
Η γυναικεία ομάδα εθελοντριών, των «κοπιαστικών» όπως επίσης χαρακτηριστικά ονομάζονται, που ετοιμάζει τις σαλάτες και τα άλλα συνοδευτικά του φαγητού. Από αριστερά: Καλλιόπη Αυγουστίδη, Μαρίνα Αυγουστίδη, Σεβαστή Συρίμη και Ειρήνη Ζερβούδη.
Οι «κοπιαστικοί» του σερβιρίσματος…
…και οι «κοπιαστικοί» της μεταφοράς των πιάτων στους πολυπληθείς συμμετέχοντες της εορταστικής βραδιάς.
Από τα ξημερώματα κιόλας της ημέρας της Γιορτής Σούμας οι φωτιές έχουν ανάψει και η διαδικασία παραγωγής ξεκινά.
Τα σύκα αφού συλλεχθούν απλώνονται στον ήλιο να ξεραθούν, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που προετοιμάζονται τα ξερά σύκα. Στη συνέχεια μπαίνουν σε δοχεία -παλαιότερα πήλινα πυθάρια- με νερό, σε αναλογία 2/3 νερό προς 1/3 σύκα. Εκεί παραμένουν έως ότου ολοκληρωθεί η ζύμωση -η συνύπαρξη σύκων και νερού ενεργοποιεί τους ζυμομύκητες- και τα σάκχαρα του σύκου μετατραπούν σε οινόπνευμα. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας ζύμωσης -που μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 2 εβδομάδες- ελέγχεται με την τοποθέτηση ενός αναμμένου κεριού πάνω από το πυθάρι μας. Αν το κερί δεν σβήσει, η ζύμωση έχει ολοκληρωθεί.
Το έτοιμο πλέον υλικό, τα «ρεμπίκια ή βρέγματα» -δηλαδή τα σύκα, μαζί με διάφορα αρωματικά φρούτα που μπορεί να προστίθενται στο μείγμα, όπως κυδώνια, μανταρίνια, μήλα, πορτοκάλια, ακόμα και λίγη μαστίχα ή γλυκάνισο-, μπαίνουν στο καζάνι της απόσταξης και ξεκινά ο βρασμός τους. Το οινόπνευμα του μείγματος εξατμίζεται πριν το νερό και με την μορφή ατμού διέρχεται από το «τόξο», την σωλήνα που συνδέει το καζάνι με τον «λουλά», δηλαδή τον ψυκτήρα. Ο ψυκτήρας είναι γεμάτος με κρύο νερό κι έτσι το διερχόμενο οινόπνευμα υγροποιείται…
…και αρχίζει να ρέει σιγά-σιγά, ως αρωματική σούμα πλέον, στο δοχείο συλλογής, στην «μπουρνιά», σκεύος που στις παλαιότερες εποχές ήταν επίσης πήλινο.
Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία αυτή, που η διάρκειά της εξαρτάται από την χωρητικότητα του καζανιού και την ποσότητα του υλικού…
…το καζάνι βγαίνει από την φωτιά…
…και τα «βρέγματα»…
…αδειάζονται…
…προκειμένου το καζάνι να μεταφερθεί σε άλλο χώρο…
…και επιμελώς να καθαριστεί.
Το καθαρό πλέον καζάνι ξανατοποθετείται στη φωτιά και η διαδικασία ξαναρχίζει με νέα ποσότητα από «ρεμπίκια».
Την όλη διαδικασία παρακολουθούν και οι γηραιότεροι του χωριού, οι έμπειροι βετεράνοι της σούμας!
Το παλιό καζάνι απόσταξης της σούμας, όπως εκτίθεται στο κατάστημα παραδοσιακών προϊόντων «Ευεργετική Γη».
Κατά τη διάρκεια της ημέρας και ενώ η απόσταξη της σούμας βρίσκεται σε εξέλιξη, στο παλιό Δημοτικό Σχολείο των Μεστών μαγειρεύονται οι νοστιμιές που θα καταναλωθούν το βράδυ.
Παράλληλα, η κεντρική πλατεία του χωριού μεταμορφώνεται, όλα τα μαγαζιά κλείνουν και ακόμα κι ο τακτικός θαμώνας της, ο σκύλος, αναρωτιέται πού πήγαν τα τραπέζια και οι ομπρέλες, που την κατακλύζουν όλο το καλοκαίρι!
Δεν περνούν πολλές ώρες και η πλατεία ξαναγεμίζει με τα τραπέζια που θα φιλοξενήσουν…
…τους πολυπληθείς προσκεκλημένους του Πολιτιστικού Συλλόγου Μεστών, του διοργανωτή της ετήσιας Γιορτής Σούμας.
Εκτός από την άφθονη σούμα προσφέρονται σε όλους αρχικά τα συνοδευτικά…
…και οι πλούσιες σαλάτες…
…και στη συνέχεια το κυρίως πιάτο, ρεβυθοπίλαφο για τους νηστεύοντες -λόγω Δεκαπενταύγουστου-…
…ή πιλάφι με κοκκινιστό μοσχάρι! Πεντανόστιμα όλα! Γειά στα χέρια μαγείρων, σερβιτόρων και όλων των συμμετεχόντων!
Το γλέντι ξεκινά με τα χορευτικά συγκροτήματα που παρουσιάζουν παραδοσιακούς χορούς. Το Μικρό Τμήμα του Χορευτικού των Μεστών ανοίγει την βραδιά με τους λιλιπούτειους χορευτές να καταχειροκροτούνται.
Ακολουθεί το Χορευτικό του Συλλόγου Θρακών-Μακεδόνων Χίου…
…και η χορευτική παράσταση κλείνει με το Μεσαίο Τμήμα του Χορευτικού των Μεστών.
Πρωταγωνιστές της βραδιάς τα μέλη της Ορχήστρας Σ. Βαρκάρη – Σ. Πιπίδη – Δ. Τσιβγούλη.
Στους δρόμους των Μεστών στήθηκε και μια πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση παλιών φωτογραφιών.
Ολοκληρώνοντας, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε θερμά, για την άψογη φιλοξενία τους στα Μεστά, τον Πολιτιστικό Σύλλογο του χωριού και προσωπικά τον Πρόεδρό του Μιχάλη Παπαλιώδη, τον Γιάννη Μόγια μέλος του Συλλόγου και ιδιοκτήτη του Medieval Castle Suites– και τον Πρόεδρο των Μεστών Ηλία Αυγουστίδη. Για τις μετακινήσεις μας από/προς το νησί καθώς και εντός του νησιού ευχαριστούμε αντίστοιχα την αξιόπιστη εταιρεία Βlue Star Ferries, που με πυκνά δρομολόγια εξυπηρετεί κατά τη διάρκεια ολόκληρου του χρόνου και βεβαίως το καλοκαίρι τα νησιά του Βορείου Αιγαίου -όπως άλλωστε και του Νοτίου, αλλά και την Κρήτη-, καθώς και το Υπεραστικό ΚΤΕΛ Χίου, που με τα πολυτελή λεωφορεία του μας μετέφερε άνετα παντού.
LIVE to TRAVEL and TASTE 
Σχολιάστε