Θα μπορούσα να ξεκινήσω αυτό το οδοιπορικό λέγοντας ότι η Grecia Salentina (Γκρέτσια Σαλεντίνα) αποτελεί περιοχή της Ν.Α. Ιταλίας που βρίσκεται στη χερσόνησο Σαλέντο ή αν προτιμάτε, στο τακούνι της Ιταλικής μπότας και κατοικείται από τους Έλληνες της Κάτω Ιταλίας, οι οποίοι ομιλούν την ελληνική διάλεκτο των Γκρίκο και θεωρούνται εναπομείναντες πληθυσμοί των αρχαιοελληνικών αποικιών της Μεγάλης Ελλάδας (Magna Grecia).

Προτιμώ όμως να ξεκινήσω με μία φράση, που άκουσα από έναν ηλικιωμένο κύριο στην Στερνατία, ένα από τα Γραικάνικα χωριά της περιοχής: «Ομιλούμε το Γκρίκο, εσείς ομιλείτε ελληνικό! Εμείς κι εσείς είμεστα αντέρφια!» Μία φράση που αποδεικνύει πέραν πάσης αμφιβολίας, ότι η επίσκεψη στην περιοχή της Grecia Salentina δεν είναι ένα απλό ταξίδι, αλλά ένα προσκύνημα στον ελληνικό πολιτισμό. Μία συγκλονιστική και βαθιά συγκινητική εμπειρία, που αξίζει να τη βιώσει κάθε Έλληνας, έστω και για μία φορά στη ζωή του, μαζί με τις αντίστοιχες από την Κωνσταντινούπολη και την Αλεξάνδρεια! Η Ένωση των πόλεων της Γκρέτσια Σαλεντίνα (Unione dei Comuni della Grecia Salentina), ιδρύθηκε το 1966 από τους Γκρίκο, αποτελείται από δώδεκα πόλεις και είναι μέρος της Επαρχίας του Λέτσε, στην Απουλία. Στους σκοπούς της Ένωσης συμπεριλαμβάνονται η προώθηση της ιστορίας των Γκρίκο, η διατήρηση του πολιτισμού τους, η διδασκαλία της γλώσσας τους στα σχολεία, καθώς και η έκδοση βιβλίων στην απειλούμενη με εξαφάνιση γλώσσα τους, που σήμερα πλέον, δυστυχώς, ομιλείτε μόνον από τους μεγαλύτερους σε ηλικία και όχι από τα παιδιά! Αξίζει, ωστόσο, να αναφέρουμε ότι, με νόμο του 1999 αναγνωρίστηκε από το Ιταλικό κράτος η γλωσσική μειονότητα της περιοχής αυτής.

Οι πόλεις-μέλη της Ένωσης είναι οι: Καλημέρα (Calimera), Μαρτάνο (Martano), Καστρινιάνο ντε Γκρέτσι (Castrignano dei Greci), Κοριλιάνο ντ’ Οτράντο (Corigliano d’ Otranto), Μαλπινιάνο (Melpignano), Σολέτο (Soleto), Στερνάτια (Sternatia), Ζολίνο (Zollino), Μαρτινιάνο (Martignano), Καρπινιάνο Σαλεντίνο (Carpignano Salentino) και Κουτροφιάνο (Cutrofiano). Η επίσκεψη σε καθεμιά από αυτές ένα καινούριο ξάφνιασμα και ένα ανάμεικτο συναίσθημα χαράς, υπερηφάνειας και συγκίνησης! Στο πανέμορφο Corigliano d’ Otranto, που αποτέλεσε την βάση για την 5νθήμερη παραμονή μας στην Grecia Salentina, είχαμε την χαρά να συναντηθούμε και με τον -αείμνηστο πλέον- Antonio Anchora, βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών και Πρεσβευτή του ελληνισμού στην Κάτω Ιταλία, ο οποίος μας είπε, μεταξύ άλλων: «Δεν πρέπει να την χάσουμε αυτήν την γλώσσα, την έχουμε στο αίμα μας, μέχρι και πριν από 60-70 χρόνια αυτή ήταν η γλώσσα μας, το γκρίκο. Ο μπαμπάς μου, όταν πήγε πρώτη φορά σχολείο, η δασκάλα του τον έβγαλε έξω από την τάξη, επειδή μίλησε Ιταλικά!»

Λίγη ώρα αργότερα, πάντοτε μαζί με την Ursula, διαβαίνουμε την είσοδο του αγροτουριστικού καταλύματος Masseria Sant Angelo (masseria σημαίνει αγρόκτημα), το οποίο θα μας φιλοξενήσει στο Corigliano d’ Otranto και θα αποτελέσει και για εσάς -όπως και για εμάς- το ιδανικό ορμητήριό σας για την εξερεύνηση όλων των χωριών της περιοχής, ενώ παράλληλα θα σας προσφέρει μοναδικές στιγμές χαλάρωσης στους καταπράσινους χώρους του, με τα ζώα, τα οπωροφόρα δέντρα και τα ρουστίκ διακόσμησης δωμάτιά του. Μπορείτε, αν το θέλετε, να μην κάνετε απολύτως τίποτα, όμως οι προτάσεις είναι τόσες πολλές, που σίγουρα θα ενδώσετε. Συμμετοχή στις αγροτικές δραστηριότητες του κτήματος, επίσκεψη στο υπαίθριο μουσείο «Il Parco della Pietra» αποτέλεσμα του πάθους του ιδιοκτήτη Rocco για την πέτρα, συλλογή βιολογικών φρούτων και λαχανικών που καλλιεργούνται στους κήπους του αγροκτήματος, φροντίδα των πάμπολλων ζώων που εκτρέφονται εδώ ή ακόμα διασκέδαση με παραδοσιακή μουσική από τον κύριο Giovanni Avantaggiato -πατέρα του Rocco- και το organetto του (ακορντεόν).

Όμως, η σημαντικότερη εμπειρία που βιώσαμε εμείς -αλλά και εσείς αν το αποφασίσετε-, χάριν της οποίας άλλωστε πραγματοποιήσαμε το ταξίδι αυτό, στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από το Gricanti Festival! Το πανόραμα και η μαγεία της Γραικάνικης μουσικής και οι ρυθμοί της Ταραντέλλα –παρακολουθήστε τους μέσα από τα σχετικά video στο κανάλι μας στο YouTube-, που πραγματικά μας συνεπήραν και ιδιαιτέρως η tarantella pizzica, (που σημαίνει το τσίμπημα της αράχνης ταραντούλας), ο πιο  δημοφιλής λαϊκός χορός της Νοτίου Ιταλίας, καταγόμενος ακριβώς από την χερσόνησο του Σαλέντο.

Το Gricanti Festival, το Φεστιβάλ της Grica Music, φιλοξενεί κάθε Ιούνιο περισσότερους από 25 μεμονωμένους καλλιτέχνες ή συγκροτήματα, που κάνουν μία πραγματική κατάθεση ψυχής στον βωμό της διατήρησης, διάδοσης και προβολής της μοναδικής αυτής κληρονομιάς του ελληνικού πολιτισμού. Δεν είναι τυχαίο ότι το Φεστιβάλ κάθε χρόνο ενδυναμώνεται και το 2018 -στην 9^η πλέον διοργάνωσή του- συνεχίζοντας το δημιουργικό ταξίδι του, που ενώνει το παρόν, με το παρελθόν και το μέλλον, θα φιλοξενηθεί και πάλι στο υποβλητικό τοπίο της γης του Corigliano d’ Otranto και συγκεκριμένα στους κατάφυτους από αιωνόβιες ελιές χώρους του αγροτουριστικού συγκροτήματος «Masseria Sant Angelo». Στο ελληνικό θέατρο του αγροκτήματος, η οικογένεια Avantaggiato, ιδιοκτήτες της Masseria και εμπνευστές του εν λόγω Φεστιβάλ, προσφέρει την ευκαιρία στους μουσικούς και τους τραγουδιστές του Salento, αλλά και στους εκατοντάδες θεατές της διοργάνωσης, να μοιραστούν την θέλησή τους για διάσωση της μουσικής κληρονομιάς της πατρίδας τους. Παράλληλα όλοι έχουν την δυνατότητα μιας συναρπαστικής γευσιγνωσίας των προϊόντων που καλλιεργούνται στο αγρόκτημα, με τα πεντανόστιμα pucce -τα παραδοσιακά σαντουϊτσάκια του Salento, που παρασκευάζει με εντυπωσιακή δεξιοτεχνία ο Francesco, ο chef του εστιατορίου «Cucina dell Massaro» του αγροκτήματος- να καταναλώνονται κατά εκατοντάδες! Φέτος τον Ιούνιο, προγραμματίστε κι εσείς μία επίσκεψη στα χωριά των Ελλήνων του Σαλέντο και οπωσδήποτε συνδυάστε το ταξίδι σας με την διεξαγωγή του Gricanti Festival, που πραγματοποιείται πάντοτε Σάββατο βράδυ και συγκεκριμένα φέτος στις 16 Ιουνίου. Να είστε βέβαιοι ότι η εμπειρία αυτή θα σας ακολουθεί για όλη σας τη ζωή!

To βράδυ του Φεστιβάλ και πριν όλοι πάρουν τις θέσεις τους στο αρχαιοελληνικού τύπου θέατρο του αγροκτήματος, για το καλλιτεχνικό μέρος της εκδήλωσης, έχουν απολαύσει το γαστρονομικό κομμάτι της όλης διοργάνωσης, το οποίο φέρει την γευστική σφραγίδα των pucce.

Ο δημιουργός του συγκροτήματος «ΑΣΤΕΡΙΑ» και άνθρωπος-κλειδί του ταξιδιού μας στην Grecia Salentina, o Giorgio Filieri, μας λέει: «Δημιούργησα το συγκρότημα “ΑΣΤΕΡΙΑ” το 1995. Είναι ένα συγκρότημα που αγαπάει πολύ την ελληνική παράδοση της Κάτω Ιταλίας και δουλεύει για να ζήσει αυτός ο ελληνισμός, που είναι έξω από την Ελλάδα. Έχουμε πάει σε πολλά Φεστιβάλ, στην Αθήνα, στην Κρήτη, στην Κύπρο, αλλά και στην Αλβανία, στη Βόρεια Ιταλία, παντού. Τα Γκρίκο είναι μία ελληνική διάλεκτος, που μοιάζει πολύ με τα κρητικά.» O Giorgio Vincenzo Filieri σπούδασε Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και σήμερα είναι καθηγητής της γλώσσας Griko, συνεργάτης του «Istituto di Culture Mediterranee» για το Πρόγραμμα «Pos matome Griko», ιδρυτής και ψυχή του  διάσημου μουσικοχορευτικού συγκροτήματος «ΑΣΤΕΡΙΑ» και βασικό στέλεχος του Πολιτιστικού Συλλόγου Στερνατίας «ΧΩΡΑ-ΜΑ» (δηλ. η Χώρα μας, μιας και η Στερνατία στα Γκρίκο ονομάζεται Ι Chora).

Φίλοι αγαπημένοι των ελληνόφωνων χωριών της Grecia Salentina, σας ευχαριστούμε από τα βάθη της καρδιάς μας για την θερμή φιλοξενία σας και για όλα όσα ζήσαμε κοντά σας! Ανυπομονούμε να ξαναβρεθούμε στα μέρη σας!

Copyright ©Katerina Marinaki. All Rights Reserverd.
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος web site με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της κατόχου του Κατερίνας Μαρινάκη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.