Τα ηρωικά Ψαρά μας υποδέχθηκαν στη γαλήνια αγκαλιά τους, στον μικρό και μοναδικό οικισμό του νησιού, που κρατώντας την ανθρώπινη κλίμακά του, αποτελεί τόπο ιδανικό για ήρεμες και οικογενειακές διακοπές, έναν τόπο ιδανικό για περισυλλογή και απόλυτη χαλάρωση. Μόνο ο μεγάλος και ιστορικός ναός του Αγίου Νικολάου εντυπωσιάζει με το μέγεθός του, μαρτυρώντας αδιάψευστα το μεγαλείο και τις δόξες της προεπαναστατικής περιόδου, μαζί με λίγα αρχοντικά στην είσοδο του λιμανιού, καθώς και την εκκλησία του Χριστού. Το ιστορικό και πολύπαθο ύψωμα της Μαύρης Ράχης, στο νότιο άκρο της χερσονήσου του Παλαιοκάστρου, που περικλείει το λιμάνι από τη δυτική του πλευρά, εξακολουθεί να κατοπτεύει τα πάντα, τώρα πια όμως κι αυτό ακόμα «χαμογελά» στους επισκέπτες του νησιού, όπως και όλοι ανεξαιρέτως οι φιλόξενοι κάτοικοι των Ψαρών, που μας σκλάβωσαν κυριολεκτικά με την απροσποίητη ευγένεια και την καλοσυνάτη διάθεσή τους. Μας εντυπωσίασε, επίσης, η αύρα οργάνωσης, καθαριότητας και φροντίδας που αποπνέει το νησί, καθώς και μια αδιόρατη αίσθηση τελειότητας, με την έννοια του ότι κάθε πράγμα είναι εκεί που θα έπρεπε να είναι και κυρίως όπως θα έπρεπε να είναι, κάτι που δεν είναι πάντοτε αυτονόητο!

Εξαιρετική είναι και η παραδοσιακή ψαριανή κουζίνα, όπου πρωταγωνιστούν τα θαλασσινά και οι αστακοί και μάλιστα σε πολύ καλές τιμές, μιας και το νησί αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους αστακότοπους στην Ελλάδα. Εμείς πήραμε μία αρκετά ολοκληρωμένη γεύση της ψαριανής κουζίνας -την οποία και θα προσπαθήσουμε να σας μεταφέρουμε-, μέσα από το Aldebaran, ένα από τα καλύτερα εστιατόρια του νησιού, του οποίου το ποιητικό όνομα αποτελεί την ιδιαίτερη ονομασία, προερχόμενη από τους Άραβες, του αστέρα α΄, στον αστερισμό του Ταύρου! Εγώ λοιπόν, ως γνήσιος Ταύρος, δεν θα μπορούσα παρά να λατρέψω τον συγκεκριμένα χώρο και όχι μόνο για τις εξαιρετικές γεύσεις του!

Στην εισαγωγή της πολύ ενδιαφέρουσας έκδοσης «Συνταγές Ψαριανής Παράδοσης», που εκδόθηκε το 2009 από τον δραστήριο Μορφωτικό και Εξωραϊστικό Σύλλογο Ψαρών «Κωνσταντίνος Κανάρης», διαβάζουμε, μεταξύ άλλων: «Θα έλεγε κανείς ότι η ψαριανή κουζίνα μοιάζει με την ιστορία των Ψαρών. Με τα αγνά υλικά που παράγονται στην δική μας γη, μόνο και μόνο με αυτά, δημιουργούνται χορταστικά αποτελέσματα, που κερδίζουν τον καλεσμένο, με τα ασυνήθιστα καυτερά μα εξαιρετικά και περιποιημένα πιάτα …»μπουρλότα»! Σαν και τότε, που οι Ψαριανοί, έτοιμοι ναυτικοί και εμπειροπόλεμοι, με τα μικρά γρήγορα πυρπολικά πλοία, που κατασκεύαζαν οι ίδιοι, δαμάζοντας τη θάλασσα στο γόνατο, με την ευφυΐα, τη γενναιότητα και τη μεγαλοψυχία τους, χάριζαν απλόχερα στην Ελλάδα στιγμές μεγάλης δόξας, αποτελώντας τη ναυτική εμπροσθοφυλακή του Ελληνικού Έθνους».

Τα Ψαρά, κατοικήθηκαν στους νεώτερους χρόνους από πληθυσμούς προερχόμενους από τις γειτονικές τους περιοχές της Μαγνησίας και της Θεσσαλίας γενικότερα, οι οποίοι, προκειμένου να μπορέσουν να επιβιώσουν, εξελίχθηκαν σε δεινούς ναυτικούς, με αποτέλεσμα να μεταφέρουν στην ιδιαίτερη πατρίδα τους επιρροές από τόπους λιγότερο ή περισσότερο μακρινούς, τα ίχνη των οποίων παραμένουν ως σήμερα ορατά όχι μόνο στην ψαριανή κουζίνα, αλλά και στην γλώσσα, στα ήθη και τα έθιμα του τόπου. Το μικρό νησάκι προσφέρει στους κατοίκους του πολλά και διαφορετικά προϊόντα, τα οποία είτε καλλιεργούνται ή εκτρέφονται στη γη του, είτε κολυμπούν στις θάλασσές του, είτε ακόμα πετούν στους ουρανούς του. Όλα αυτά, με γνώση, αγάπη για την οικογένειά τους και προπαντός με γνώμονα την οικονομία που δεν αφήνει απολύτως τίποτα να πάει χαμένο, οι ψαριανές νοικοκυρές τα μετέτρεψαν σε νόστιμα και υγιεινά πιάτα, αφάνταστης ποικιλίας και πρωτοτυπίας, πολλά εκ των οποίων δεν εντοπίζονται σε καμία άλλη περιοχή. Χαρακτηριστικά παραδείγματα η ψαριανή ψαρόσουπα με ντομάτα και ρύζι ή ντόπιο τραχανά και ο αστακός σκορδαλιά.

Πολλά είναι τα πιάτα της ψαριανής κουζίνας που αλιεύσαμε από το βιβλίο «Συνταγές Ψαριανής Παράδοσης», το οποίο μας δώρισε η Μαργαρίτα Κούτικα, Πρόεδρος του Μορφωτικού και Εξωραϊστικού Συλλόγου Ψαρών «Κωνσταντίνος Κανάρης», την οποία και ευχαριστούμε θερμά. Το μαύρο πιλάφι με σουπιά, οι γεμιστές πέρδικες, αλλά και το γεμιστό κατσικάκι ή αρνάκι, που αποτελεί ένα από τα πλέον εμβληματικά πιάτα του νησιού. Το αυγό καλαμαράτο -ένα είδος ομελέτας τυλιγμένης σε σχήμα που θυμίζει καλαμαράκι-, αλλά και η αυγόσουπα, η τραχανόσουπα, η βουτυρόσουπα, η νερόσουπα, η ταραμόσουπα, η λαδόσουπα και τα πατσαλίκια, είδος σούπας με εντόσθια, ποδαράκια και κεφαλάκια αρνίσια ή κατσικίσια. Ελπίζουμε ότι θα τα δοκιμάσουμε στην επόμενη επίσκεψή μας στο νησί!

Πλούσιος όμως είναι και ο γλυκόκοσμος των Ψαρών, όπου βεβαίως τον πρωταγωνιστικό ρόλο παίζει το θυμαρίσιο μέλι του νησιού, που θεωρείται -και είναι- εξαιρετικής ποιότητας και γεύσης! Τρυγιέται μόνο μια φορά το χρόνο (κάθε Αύγουστο) και συμπεριλαμβάνεται στα καλύτερα και ποιοτικότερα μέλια της Ελλάδας.

Το μέλι των Ψαρών πρωταγωνιστεί με τη νοστιμιά του σε πάμπολλα τοπικά γλυκά, όπως τα φουσκιά -οι τοπικοί λουκουμάδες-, οι σβίγκοι, οι δίπλες, τα γλυκά τηγανητά μυζηθρομπούρεκα, που σιροπιάζονται στο μέλι,  ή η γλυκιά κολοκυθόπιτα με κίτρινο κολοκύθι, που περιχύνεται με σιρόπι μελιού και ζάχαρης. Τέλος, δεν θα πρέπει να φύγετε από τα Ψαρά χωρίς να δοκιμάσετε το περίφημο «άσπρο» γλυκό ή αλλιώς, γλυκό του γάμου! Παρασκευάζεται από αλεσμένη ψίχα αμύγδαλου και πικραμύγδαλου, που δουλεύεται με πυκνό σιρόπι ζάχαρης έως ότου αποκτήσει την υφή του γνωστού γλυκού υποβρύχιου. Λόγω του χρώματος, της νοστιμιάς, αλλά και της πρώτης ύλης του -πάντα το αμύγδαλο πρωταγωνιστεί στα «καλά» γλυκά, όπως τα κάθε είδους νησιώτικα αμυγδαλωτά, ακόμα και στα  γαμήλια κεράσματα, όπως στο περίφημο κουφέτο της Ανάφης και της Σαντορίνης- αποτελεί το κατεξοχήν κέρασμα του ψαριανού γάμου, μαζί με τα ντόπια αμυγδαλωτά, σερβιρισμένα πάντοτε με ένα ποτήρι δροσερής σουμάδας, πάλι με βάση το αμύγδαλο.

Copyright ©Katerina Marinaki. All Rights Reserverd. ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος web site με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της κατόχου του Κατερίνας Μαρινάκη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.