Την Ικαρία την λατρεύουν όλοι -ή σχεδόν όλοι τέλος πάντων, με εξαίρεση εκείνους που δεν θα μπορέσουν να προσαρμοστούν στους ρυθμούς της- χάρη, κυρίως, στην μοναδική αύρα της και την ιδιοσυγκρασία των κατοίκων της, στην χαλαρότητα και την ηρεμία τους, χαρακτηριστικά που έχουν εντάξει το νησί στο club των Blue Zones, δηλαδή των 5 περιοχών του πλανήτη με τους μακροβιότερους κατοίκους, οι οποίοι σε πολύ μεγάλο ποσοστό φθάνουν και ξεπερνούν τα 100 έτη ζωής! Στα 255 τ.χλμ. της έκτασής της η Νικαριά, όπως την αποκαλούν οι ντόπιοι, φιλοξενεί ψηλά βουνά, φαράγγια, ποτάμια, λίμνες και πλούσια βλάστηση, σε ότι αφορά στις γειτονιές της στεριανής επικράτειάς της, αλλά και αμέτρητες παραλίες με κρυστάλλινα νερά και δαντελωτές ακτές, σε ό,τι αφορά στις γειτονιές της θάλασσας! Δεν θα πρέπει να φύγετε από την Ικαρία, γιατί πολύ απλά δεν θα έχετε γνωρίσει την ψυχή του τόπου και των κατοίκων του, αν δεν παρακολουθήσετε ένα τουλάχιστον από τα πανηγύρια του νησιού -πραγματοποιούνται δεκάδες, από τον Μάιο έως και τον Σεπτέμβριο- και δεν χορέψετε τον περίφημο ξεσηκωτικό χορό, τον ικαριώτικο! Όσο για τους οικισμούς της Ικαριάς είναι πάμπολλοι και όλοι πανέμορφοι, ο καθένας με την δική του χαρακτηριστική προσωπικότητα. Από τον Εύδηλο και τον Άγιο Κήρυκο, τα δύο λιμάνια του νησιού, έως τον Αρμενιστή και τον Φάρο, τα διασημότερα τουριστικά θέρετρά της και από τον ορεινό Χριστό Ραχών -το πλέον «χαλαρό» χωριό-, έως τον Μαγγανίτη και το Καρκινάγρι, με φόντο τους το εντυπωσιακό και σκληροτράχηλο τοπίο της Νότιας Ικαρίας. Και αν κάτι έχει πάρει το αυτί σας για τις εξωτικής ομορφιάς παραλίες Σεϋχέλες και Να, για τα θερμά ιαματικά λουτρά, αλλά και για αξιοθέατα όπως ο Πύργος του Δράκανου και η Μονή Θεοκτίστης, εγώ λέξη δεν θα σας πω παραπάνω! Ο Σεπτέμβρης είναι ο καλύτερος μήνας για να επισκεφθείτε το νησί, να το περπατήσετε υπό ιδανικές καιρικές συνθήκες, να το αναγκάσετε να σας ανοίξει όλα τα χαρτιά του και να αποκαλύψει ένα-ένα τα κρυμμένα μυστικά του!

Το Μάραθο, το «Μπαλκόνι της Νικαριάς», όπως πολύ εύστοχα το αποκαλούν οι ντόπιοι, είναι ένα ορεινό χωριουδάκι, χαμένο κυριολεκτικά σε ένα παρθένο τοπίο οργιαστικής βλάστησης! Η άγρια φυσική ομορφιά του και η πραγματικά συγκλονιστική θέα των ορεινών όγκων της κεντρικής Ικαρίας, αποτελούν αδιαπραγμάτευτους λόγους επίσκεψής σας στο Μάραθο, όποια εποχή κι αν βρεθείτε στην Ικαρία. Αν όμως η τύχη τα φέρει έτσι, ώστε να βρίσκεστε στο νησί στις 26 και 27 Αυγούστου, τότε ο κυριότερος λόγος που θα σας φέρει εδώ, θα είναι οπωσδήποτε το περιώνυμο πανηγύρι του Αγίου Φανουρίου, ένα από τα σημαντικότερα και μεγαλύτερα του νησιού, το οποίο είχαμε την τύχη και τη χαρά να παρακολουθήσουμε, να καταγράψουμε και να σας παρουσιάζουμε.

Πλησιάζοντας στο Μάραθο συνειδητοποιείς ότι τα πανύψηλα βουνά, που σε εντυπωσιάζουν με τον όγκο και το ύψος τους, όταν τα ατενίζεις από τα παράλια του νησιού, με τις κορυφές τους μόνιμα χαμένες σε χαμηλές νεφώσεις, τώρα βρίσκονται σχεδόν χαμηλότερα από σένα!

Στην είσοδο του χωριού μάς υποδέχεται το εκκλησάκι των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης και του εορτάζοντος Αγίου Φανουρίου, το οποίο κατασκευάστηκε την περίοδο 1974-1977, από δωρεές πιστών.

Το εσωτερικό του Ναού.

Και δύο λόγια κατατοπιστικά για τα διάσημα ικαριώτικα πανηγύρια, τα οποία διοργανώνονται κυρίως από τους Εξωραϊστικούς Συλλόγους, με σκοπό τη συγκέντρωση χρημάτων για κοινωφελείς σκοπούς. Το γλέντι μπορεί να κρατήσει και δυο μέρες με τη συνοδεία λαϊκών οργάνων -κυρίως βιολιού-, ντόπιου μαύρου κρασιού και βέβαια φαγητού. Τα «ρασκά» -άγρια κατσίκια του βουνού- γίνονται βραστά, τα μεγάλα ζώα και ψητά τα μικρά. Ο ζωμός του βραστού ή προφέρεται δωρεάν και οι πανηγυριώτες αγοράζουν το ψωμί, το κρέας και τη σαλάτα τους σε μερίδες ή -μαζί με τα προαναφερθέντα είδη- αποτελεί ένα σύνολο, την «πρόθεση». Ένα ικαριώτικο πανηγύρι είναι ένα μοναδικό βίωμα, το οποίο θα πρέπει να επιδιώξετε έστω και για μία φορά στη ζωή σας!

Η ώρα είναι περίπου 6.30 (φτάσαμε νωρίς προκειμένου να μπορέσουμε να παρακολουθήσουμε τις προετοιμασίες του πανηγυριού) και στην μικρή πλατειούλα επικρατούσε οργασμός εθελοντικής εργασίας. Οι κυρίες έχουν επιφορτισθεί με την προετοιμασία όλων των λαχανικών για τις αμέτρητες σαλάτες (φωτο άνω), που θα μοιραστούν στον κόσμο. Ντομάτες, κρεμμύδια, αγγουράκια και πιπεριές κόβονται σε τεράστιες ποσότητες και τοποθετούνται σε μεγάλες λεκάνες. Βλέπετε, ο κόσμος που θα φτάσει εδώ προκειμένου να γλεντήσει, αλλά και να φάει -διότι ως γνωστόν «νηστικό αρκούδι δεν χορεύει»- αναμένεται να ξεπεράσει τις 2 με 3.000 άτομα!

Η ώρα, λοιπόν, είναι 6.30, όπως ήδη είπαμε και η κεντρική πλατεία του Μάραθου είναι γεμάτη με εκατοντάδες ξύλινες τάβλες και σιδερένια ποδαράκια-βάσεις…

…τα οποία στο άψε-σβήσε δεκάδες πεπειραμένοι εθελοντές μετατρέπουν σε τραπεζοκαθίσματα χιλιάδων θέσεων! Ακολουθούν άλλοι εθελοντές, που με την ίδια σβελτάδα τοποθετούν στα τραπέζια χάρτινα τραπεζομάντηλα, τα οποία στερεώνουν με καρφωτικό, γιατί ο αέρας ποτέ δεν ξέρεις πότε θα «πνεύσει»!

Τουλάχιστον 250 κιλά ολόφρεσκο και ζεστό-ζεστό ψωμάκι πρέπει να κοπεί σε φέτες, γιατί τα πάντα πρέπει να είναι απολύτως έτοιμα, την ώρα που οι χιλιάδες πεινασμένοι επισκέπτες θα ενσκήψουν!

Εκατοντάδες είναι και οι μερίδες φέτας, που κόβονται με προσοχή έτσι ώστε να είναι ομοιόμορφες και κατά το δυνατόν ακέραιες!

Οι τεράστιες λαμαρίνες με το ψητό κρέας έχουν μόλις καταφθάσει από τον φούρνο και αναμένουν…

…ενώ το βραστό κατσικάκι έχει σχεδόν καταναλωθεί από τους εθελοντές, μιας και κύρια αποστολή του αποτελεί η ετοιμασία του υπέροχου ζωμού, που είναι διαθέσιμος για όλους.

Τα καζάνια -το καθένα τους χωράει τουλάχιστον 100 κιλά κρέατος- έχουν κατέβει πλέον από την φωτιά και στέκονται σιωπηλά φυλάσσοντας στο εσωτερικό τους ζεστούτσικο τον πεντανόστιμο ζωμό….

…τον οποίο οι μυημένοι δεν βλέπουν την ώρα να απολαύσουν! Μεταξύ τους και εγώ φυσικά! Πραγματικό βάλσαμο σώματος και ψυχής!

Η ώρα είναι πλέον σχεδόν 20.00, η πλατεία είναι γεμάτη με στρωμένα τραπέζια…

…οι μουσικοί έχουν καταφθάσει προκειμένου να στήσουν τα μηχανήματά τους και να προβάρουν τον ήχο τους…

…οι πατατούλες τηγανίζονται σε τεράστιες ποσότητες προκειμένου να είναι φρέσκες και ζεστές…

…τα φρεσκοκομμένα λαχανικά έχουν μεταφερθεί στον χώρο προετοιμασίας των φαγητών, προκειμένου να «συντεθούν» οι εκατοντάδες σαλάτες, που θα χρειαστούν…

…και βεβαίως οι πρώτοι «πελάτες» έχουν ήδη στηθεί στην ουρά, για να διαλέξουν τα εδέσματα με τα οποία θα γεμίσουν τον δίσκο τους, έναν δίσκο που θα πρέπει να επιστρέψουν γρήγορα στους διοργανωτές, έτσι ώστε να χρησιμοποιηθεί από τους επόμενους, για την μεταφορά των φαγητών στο τραπέζι τους.

Πρώτο και κύριο το ψητό κατσικίσιο κρέας, το οποίο τοποθετείται σε χαρτί και ζυγίζεται επιτόπου, πριν τοποθετηθεί στον δίσκο…

…τον οποίο ο καθένας συμπληρώνει στη συνέχεια με τα συνοδευτικά της αρεσκείας του: σαλάτα, φετούλα και τζατζικάκι, φρεσκοτηγανισμένες πατάτες -ποιος διανοείται να μην συνοδεύσει με πατατούλες το ψητό κατσικάκι του;- ζεστό ψωμί και φυσικά κόκκινο -σχεδόν μαύρο- δυνατό κρασί, τον περίφημο πράμνειο οίνο της Ικαρίας, γνωστό ήδη από την εποχή του Ομήρου!

Στο ταμείο.

Τέλος, φθάνει η στιγμή που ο δίσκος θα κοστολογηθεί και το σχετικό αντίτιμο θα καταβληθεί στο ταμείο της διοργάνωσης. «Μα καλά» θα μου πείτε «πληρώνει ο κόσμος για να φάει στο πανηγύρι;» Λοιπόν, ακούστε με, η Ικαρία είναι μια ιδιόμορφη περίπτωση ως προς τα θέματα αυτά. Ως τόπος με «κόκκινο» πολιτικό πρόσημο, αλλά και ως τόπος εξορίας, από τον οποίο πέρασαν περισσότεροι από 13.000 εξόριστοι -μεταξύ των οποίων προσωπικότητες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης ή ο Μάνος Κατράκης-, που μπόλιασαν με τις ιδέες τους τούς ούτως ή άλλως ανυπότακτους Ικαριώτες, η Ικαρία υπήρξε έως και πολύ πρόσφατα κάτι σαν «persona non grata» για τον κρατικό προϋπολογισμό! Την έλλειψη αυτή, λοιπόν, ρευστότητος αναπλήρωσαν οι πολυμήχανοι κάτοικοί της μετατρέποντας τα απλά θρησκευτικά πανηγύρια σε γιορτές, που αποτελούν μέσο χρηματοδότησης των τοπικών Κοινοτήτων και διοργανώνονται συνήθως από ντόπιους Πολιτιστικούς Συλλόγους. Η επιλογή της θερινής περιόδου για την τέλεση των περισσότερων εξ αυτών, εξασφαλίζει την μαζικότητα στην συμμετοχή, ενώ η χρηστή διαχείριση των χρημάτων, από πλευράς των διοργανωτών, εξασφαλίζει την γενικευμένη αποδοχή τους από την τοπική κοινωνία και κατ’ επέκταση την απρόσκοπτη συνέχισή τους.

Και μιας και μιλάμε για μαζικότητα δείτε! Η κεφαλή της ουράς αναμονής και το ταμείο βρίσκονται ακριβώς πίσω από το Ιερό της εκκλησούλας αυτής, ενώ το τέλος της σειράς -η οποία αγκαλιάζει τον Ναό- καταλήγει έξω στον δρόμο, όπου συνεχώς προστίθενται νέοι αναμένοντες!

Έτοιμα και τα γλυκάκια, τα οποία ξεσκεπάζονται σιγά-σιγά από τις προστατευτικές μεμβράνες και απλώνονται στους πάγκους. Σοκολατόπιτες, κανταΐφια και γαλακτομπούρεκα αναμένουν τους γλυκατζήδες να τα επιλέξουν…

…εντός του μοναδικού εστιατορίου του χωριού, του γνωστού σε ολόκληρη την Ικαρία -και όχι μόνον- «Local Food» (γνωστό και ως «Slow Food»), των καλών μας φίλων και πραγματικά εξαιρετικών ανθρώπων, του Γιάννη και της Ευαγγελίας Μαρινάκη.

Εδώ θα δοκιμάσετε υπέροχο κρέας, αλλά και οτιδήποτε άλλο γευθείτε να ξέρετε ότι έχει βγει από τα χρυσά χέρια των ιδιοκτητών του εστιατορίου, του κυρίου Γιάννη και της κυρίας Βαγγελιώς, οι οποίοι φτιάχνουν το δικό τους τυρί, εκτρέφουν τα δικά τους ζώα και βεβαίως καλλιεργούν το δικό τους μποστάνι! Αν βρεθείτε στην Ικαρία, μην φύγετε από το νησί χωρίς να τους επισκεφθείτε! Ακόμα και ο εσωτερικός χώρος του καταστήματος αποτελεί ένα πραγματικό αξιοθέατο, ένα μικρό λαογραφικό μουσείο, που αξίζει να θαυμάσετε και να φωτογραφήσετε!

Όλα, λοιπόν, είναι πια τακτοποιημένα, όλοι έχουν σερβιριστεί και αναμένουν πλέον την μεγάλη στιγμή!

Ο Νίκος Φάκαρος επί το έργον!

Την στιγμή που το γλυκόλαλο βιολί του Νίκου Φάκαρου θα παίξει την πρώτη νότα του Ικαριώτικου, δίνοντας το έναυσμα σε εκατοντάδες χορευτές να εκστασιασθούν με τον ρυθμό του! Ο Νίκος, με καταγωγή από τον Χριστό Ραχών, αποτελεί σήμερα το καλύτερο βιολί της Νικαριάς και αυτό δεν είναι υπερβολή, αλλά απτή πραγματικότητα, ορατή σε κάθε εμφάνισή του στο νησί ή στην Αθήνα και τον Πειραιά. Και φυσικά, επειδή τίποτα δεν είναι τυχαίο, θα μου επιτρέψετε να αναφέρω ότι έχει υπάρξει και μαθητής του μεγάλου δεξιοτέχνη του βιολιού, του αδελφού μου Γιώργου Μαρινάκη. Νίκο σου ευχόμαστε να είσαι γερός, να χαίρεσαι την οικογένειά σου και για πολλές δεκαετίες ακόμα να χαράζεις τις δικές σου διαδρομές στα μονοπάτια της καριώτικης μουσικής παράδοσης, που τόσο αγαπάς και τόσο πιστά υπηρετείς!

Στο video στο κανάλι μας στο YouTube θα δείτε και θα ακούσετε τον περίφημο Ικαριώτικο, έναν ιδιαίτερα γνωστό και αγαπητό σ’ ολόκληρη την Ελλάδα, νησιώτικο, παραδοσιακό χορό, με καταγωγή, προφανώς, ικαριώτικη. Ο αυθεντικός Kαριώτικος αποτελείται από τέσσερα διαφορετικά τραγούδια-σκοπούς, που χορεύουν οι Ικαριώτες στα πανηγύρια τους και οι οποίοι είναι ο τσαμούρικος, ο ραχιώτικος και ο περαμαρίτικος, ενώ τα τραγούδια που τον συνοδεύουν είναι «Πέρα στου χωριού τη βρύση” και “Η συμπεθέρα”. Τα όργανα που παίζουν τον Καριώτικο, παραδοσιακά είναι η τσαμπούνα ή τσαμπουνοφυλάκα και το βιολί. Ο Ικαριώτικος χορεύεται αργά και μερακλίδικα, με πολλές φιγούρες. που αποτελούν άλλωστε την χάρη του χορού! Θέαμα απολαυστικό και συγχρόνως συγκινητικό ο χορός των γηραιότερων, που συγκεντρώνει όλα τα στοιχεία της τοπικής παράδοσης, διανθισμένα με την προσωπική δεξιοτεχνία του κάθε χορευτή.

«Με του Νίκου το βιολί χόρεψ’ όλο το νησί, χόρεψε και το Αιγαίο σε ξημέρωμα ωραίο»! Ουδέν αληθέστερον θα προσθέσω εγώ στα όσα τραγουδιστά μας είπε η τραγουδίστρια του μουσικού σχήματος του Νίκου…

…που φέρει το ευφάνταστο όνομα «MusIcaroi«, παντρεύοντας σε μια και μόνη λέξη την μουσική (music) και την Ικαρία!

Ευχόμαστε σε όλους όσοι εργάζονται κάθε χρόνο για την επιτυχή διοργάνωση και του πανηγυριού να είναι πάντοτε καλά και να βοηθούν με την εθελοντική προσφορά τους τούς κοινωφελείς σκοπούς του χωριού, αλλά και του νησιού τους!

Και για του λόγου το αληθές, ιδού σε τι μεταφράζεται ο κόπος τόσων εθελοντών και τα χρήματα των χιλιάδων συμμετεχόντων στο συγκεκριμένο πανηγύρι. Το Πολιτιστικό Κέντρο Μάραθου «Ο Άγιος Δανιήλ» αποτελεί το μεγαλύτερο της Ικαρίας, με υποδομές που μας άφησαν άφωνους και το οποίο μπορεί να εξυπηρετήσει περίπου 450 καθήμενους επισκέπτες συγχρόνως!

Μια εικόνα από το εσωτερικό του Κέντρου (φωτο άνω) είναι η πιο εύγλωττη απόδειξη των προαναφερθέντων. Εδώ πραγματοποιούνται συνεστιάσεις, κοινωνικές εκδηλώσεις, κινηματογραφικές προβολές και χίλια δύο άλλα γεγονότα, που το καθιστούν αληθινή κυψέλη της κοινωνικής ζωής του χωριού. Βεβαίως, τόσο στο Μάραθο, όσο και στα άλλα χωριά της Ικαρίας, τα χρήματα των κατά τόπους πανηγυριών μετατρέπονται επίσης σε εξωραϊσμούς κοινόχρηστων χώρων, πλακοστρώσεις πλατειών, επιδιορθώσεις εκκλησιών και άλλων δημόσιων κτηρίων και γενικότερα σε οτιδήποτε θα μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες του τόπου και κυρίως των κατοίκων του!

Ιδανικό ορμητήριο για την εξερεύνηση της Ικαρίας και των πανηγυριών της, το ξενοδοχείο Ερωφίλη στον Αρμενιστή, σε απόσταση αναπνοής από τις μαγευτικές αμμουδιές Λιβάδι και Μεσακτή. Τα ευρύχωρα μπαλκόνια του προσφέρουν απεριόριστη θέα στο απέραντο γαλάζιο και στα καταπράσινα τοπία της Ικαρίας.

Το ξενοδοχείο είναι φτιαγμένο με μεράκι και υψηλή αισθητική, συνδυάζοντας την παράδοση με όλες τις σύγχρονες ανέσεις.

Copyright ©Katerina Marinaki. All Rights Reserverd. ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος web site με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της κατόχου του Κατερίνας Μαρινάκη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.