«Σύρος, η πρωτεύουσα της κομψότητας και της αρχοντιάς» έγραψε ο περιηγητής Θεόφιλος Γκωτιέ, που την επισκέφθηκε τον 19ο αιώνα. Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά και μόνο έτσι θα την ζωγράφιζε η φαντασία του καθένα μας: επιβλητική, αριστοκρατική, αρχόντισσα! Σύρος, λοιπόν, η πρωτεύουσα! Αληθινή, αυθεντική και ερωτεύσιμη. Η πρωτεύουσα του Νομού Κυκλάδων, είναι όλες οι Κυκλάδες μαζί. Κι όμως είναι συγχρόνως η μία και μοναδική. Υπερήφανη που αντιπροσωπεύει αυτόν τον θαυμάσιο μικρόκοσμο των 24 νησιών, στην μεγάλη αγκαλιά του Αιγαίου. Γιατί οι Κυκλάδες είναι μύθος και ιστορία! Όνειρο παιδιού, στίχοι του ποιητή, ψυχή του Αρχιπελάγους!



Η ιστορία της Σύρου χάνεται στα βάθη των αιώνων, καθώς την 2η χιλιετία π.Χ. άνθησε εδώ ο Κυκλαδικός Πολιτισμός. Οι ανασκαφές στην Χαλανδριανή, το 1898, έφεραν στο φως πλήθος ευρημάτων, όπως και την προϊστορική Ακρόπολη. Ο Όμηρος στην Οδύσσειά του αναφέρεται στην Συρίην, που ήταν και πατρίδα του φιλοσόφου Φερεκύδη, δασκάλου του Πυθαγόρα. Το 1821 πρόσφυγες από την Χίο, τα Ψαρά και την Κάσο καταφεύγουν στην Σύρο, μεταφέροντας πέρα από την πίκρα και την απόγνωση του ξενιτεμού, την γνώση και την εμπειρία τους. Έμποροι και ναυτικοί οι περισσότεροι, δίνουν νέα πνοή στο λιμάνι της Σύρου, που με την προστασία της Γαλλίας μεγαλουργεί. Το 1826 αποφασίζουν να αφιερώσουν την πόλη στον Κερδώο Ερμή κι έτσι »γεννιέται» η Ερμούπολη, που το 1833 ανακηρύσσεται πρωτεύουσα των Κυκλάδων.



Η ανάπτυξή της υπήρξε ταχύτατη και ξεφεύγοντας από τα στενά όρια του Αιγαίου, η φήμη της φθάνει σ’ ολόκληρη την Ευρώπη, δημιουργώντας το πρώτο τουριστικό ρεύμα προς την Ελλάδα. Προς το τέλος του 19ου αιώνα οι οικονομικές συνθήκες αλλάζουν και κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής γίνονται ακόμη πιο δύσκολες. Όμως, παρά τις αντίξοες καταστάσεις, η Ερμούπολη -και η Σύρος– κατάφερε να διατηρήσει την αρχοντιά της και το υψηλό της επίπεδο, που ανάγλυφα διαγράφεται σήμερα, όταν περπατώντας στους δρόμους της πόλης, αντικρίζουμε τα πάμπολλα αρχιτεκτονικά της κοσμήματα, δημόσια κτήρια, αλλά και νεοκλασσικά αρχοντικά. Στην τεράστια για τα νησιωτικά δεδομένα Πλατεία Μιαούλη, με τα ψηλά φοινικόδεντρα, εντυπωσιάζει το εκπληκτικό μέγαρο του Δημαρχείου, έργο του Γερμανού αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλλερ, που κατασκευάστηκε μεταξύ 1875 και 1891 στην βόρεια πλευρά της Πλατείας, αλλά και το Ιστορικό Αρχείο, το Πνευματικό Κέντρο, η Δημοτική Βιβλιοθήκη και βέβαια το Δημοτικό Θέατρο Απόλλων, που θεωρείται μικρογραφία της Σκάλας του Μιλάνου. Η κατασκευή του υπήρξε μονόδρομος για την Ερμούπολη της τριακονταετίας 1830-1860, όπου στην πόλη παρατηρείται έντονη θεατρική κίνηση, με πρώτη την ίδρυση τοπικού θιάσου από την Ευανθία Καΐρη, την συγγραφέα και αδελφή του μεγάλου διαφωτιστή Θεόφιλου Καΐρη. Στις 30 Οκτωβρίου 1861, το Δημοτικό Συμβούλιο αποδέχθηκε τις προτάσεις των πολιτών και αποφάσισε ομόφωνα να ανεγερθούν Θέατρο και Λέσχη στην κεντρική πλατεία. Τα έξοδα κατασκευής του Θεάτρου υπολογίστηκαν σε 60.000 δραχμές, με αποτέλεσμα να υπάρξουν πολλές αντιδράσεις για την απόφαση αυτή. Παρ’ όλα αυτά η ανέγερση μιας μόνιμης στέγης για το θέατρο, που από το 1828 περιπλανιόταν στις ξύλινες αποθήκες, στις λέσχες και στα καφενεία, έγινε δεκτή με ανακούφιση από το θεατρόφιλο κοινό της Ερμούπολης και ολόκληρης της Σύρου.





Η Μεταμόρφωση, Μητροπολιτικός ναός της Σύρου και πρώτη εκκλησία της Ερμούπολης, κατασκευάσθηκε την περίοδο 1824-1831, ενώ ο Άγιος Νικόλαος ο Πλούσιος, ο πολιούχος της πόλης, χτισμένος με προσφορές των ναυτικών της Σύρου, στέκει επιβλητικός, σπαθίζοντας τον ουρανό με τον γαλάζιο τρούλο του και το λευκό πεντελικό μάρμαρο, να κυριαρχεί τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό του ναού. Βρίσκεται στα Βαπόρια, την ωραιότερη συνοικία της πόλης, με μοναδικής μεγαλοπρέπειας αρχοντικά, που αντικατοπτρίζουν την άνθηση της πόλης στην περίοδο της ακμής της και σπίτια, που ακουμπούν κυριολεκτικά στη θάλασσα και αγναντεύουν το Αιγαίο, νοσταλγώντας τον παλιό καιρό και τα χρόνια της δόξας.

Για τα οικοδομικά του σχέδια ενδιαφέρθηκε προσωπικά ο Βασιλιάς Όθων, ο οποίος τα υπέγραψε και τα επικύρωσε με Βασιλικό Διάταγμα το 1851.



Στην Σύρο μπερδεύονται μοναδικά το παλιό με το καινούριο και το κλασσικό με το μοντέρνο, με αντιπροσωπευτικό παράδειγμα της μοναδικής αυτής συνύπαρξης το Καζίνο, ένα απ’ τα ωραιότερα της Ευρώπης, το οποίο στεγάζεται σ’ ένα θαυμάσιο διατηρητέο κτήριο. Πολλές Δημόσιες Υπηρεσίες στεγάζονται επίσης σε αναπαλαιωμένα κτήρια. Αριστερά από το λιμάνι βρίσκεται το Νεώριο, οικονομικός πνεύμονας του νησιού, στο οποίο ναυπηγήθηκαν πολλά όμορφα σκαριά, μερικά από τα οποία ακόμα αρμενίζουν στο Αιγαίο.






Στον υψηλότερο από τους δίδυμους λόφους, που αποτελούν σήμα κατατεθέν της Ερμούπολης, είναι κτισμένη η πανέμορφη μεσαιωνική πολιτειούλα, η Άνω Σύρος, με 900 βοτσαλωτά σκαλοπάτια -πέρα από την οδική διαδρομή- να μας οδηγούν ως την Πιάτσα της. Περπατώντας στα σοκάκια με τις καμάρες και ανεβοκατεβαίνοντας τα αμέτρητα σκαλιά ανάμεσα στα ξύλινα μπαλκόνια και τις στενές αυλές, τα όρια του «νεοφερμένου» επισκέπτη και του «ντόπιου» Απανωσυριανού, εύκολα καταρρίπτονται. Στην ειδυλλιακή ατμόσφαιρα που γέννησε τον Μάρκο Βαμβακάρη, ακούγονται οι ψίθυροι του παρελθόντος, πλημμυρισμένοι από τη μουσική του σήμερα και του χθες. Και όλα γίνονται ένα! Μια γλυκιά μαγεία σε συνεπαίρνει σε τούτη την πόλη, όπου κατοικεί η Καθολική Κοινότητα της Σύρου και η ίδρυση όσο και η ζωή της είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία της Φραγκροκρατίας στην Ελλάδα. Μια ιστορία που δεν αποτυπώνεται μόνο στην αρχιτεκτονική της, αλλά και στα εκκλησιαστικά μνημεία της και τις πλούσιες γραπτές πηγές των αρχείων τους. Ο Μητροπολιτικός ναός του Αγίου Γεωργίου, του Σαν Τζώρτζη, κτισμένος το 1200 μ.Χ στο υψηλότερο σημείο του λόφου, στον αντίποδα της Ορθόδοξης εκκλησίας της Ανάστασης στον απέναντι, ομώνυμο λόφο της Ερμούπολης. Η Μονή των Ιησουιτών με την εκκλησία της Παναγίας του Καρμήλου, που ιδρύθηκε το 1744 με την περίφημη εικόνα της Παναγίας να μεταφέρεται από την Ρώμη το 1728. Η Μονή των Καπουτσίνων, που ιδρύθηκε το 1653 από τον Γάλλο βασιλιά Λουδοβίκο ΙΓ’ και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην θρησκευτική και κοινωνική ζωή του τόπου. Στην Άνω Σύρο θα συναντήσουμε επίσης και τον Άγιο Νικόλαο τον Φτωχό, που ονομάσθηκε έτσι προκειμένου να ξεχωρίζει από τον Άγιο Νικόλαο τον Πλούσιο, της Ερμούπολης.





Όμως Σύρος δεν είναι μόνο οι δύο πόλεις της. Σύρος είναι και οι πανέμορφες εξοχές της, τα χωριά της και οι δαντελωτές ακτές της. Τα πανέμορφα θέρετρα, που απετέλεσαν τόπο παραθερισμού των Συριανών, κατά την περίοδο της μεγάλης ανάπτυξης της Ερμούπολης. Επισκοπειό, Τάλαντα, Παρακοπή, Χρούσσα… Ξεκινώντας από το Μάννα και το Άνω Μάννα, τα οποία σηματοδοτούν τα δύο άκρα μιας κοιλάδας, όπου καλλιεργούνται πρώιμα λαχανικά και κηπευτικά, συνεχίζουμε προς την Αζόλιμνο με την μικρή, αλλά όμορφη παραλία της, για να προσεγγίσουμε αμέσως μετά τον όρμο της Βάρης, ένα μικρό κλειστό κόλπο με αμμουδιά στα νότια του νησιού, όπου σπάνια έχει κύμα και τα τελευταία χρόνια γνωρίζει μεγάλη τουριστική ανάπτυξη. Πολύ κοντά εδώ βρίσκονται οι παλαιότεροι προϊστορικοί οικισμοί της Σύρου, της περιόδου 4000 – 3000 π.Χ περίπου. Στα Χρούσσα, ανάμεσα σε πευκόφυτες εκτάσεις, οι εξοχικές κατοικίες παλαιών επιφανών Συριανών, μεταξύ των οποίων και αυτή του Δημητρίου Βαφιαδάκη, Δημάρχου της Ερμούπολης (1870 – 1887 και 1895 – 1898). Η έπαυλη κτίσθηκε το 1862 με την συμβολή ξένων ειδικών, που συνετέλεσαν στην διαμόρφωση του χώρου. Στον Μέγα Γιαλό, στο νοτιοδυτικό άκρο της Σύρου, ο οποίος επίσης έχει αναπτυχθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια, η παραλία με τα πολλά αρμυρίκια, που σχεδόν ακουμπούν στη θάλασσα, προσελκύει πλήθη λουομένων το καλοκαίρι.

Στην δυτική πλέον πλευρά του νησιού η Ποσειδωνία ή Ντελαγκράτσια, η πολυτραγουδισμένη μέσα από τους στίχους της Φραγκοσυριανής του Μάρκου Βαμβακάρη, έγινε μύθος για όλους τους Συριανούς και όχι μόνο. Τόπος παραθερισμού για τους άρχοντες της εποχής εκείνης, γνώρισε μεγάλη άνθηση, καθώς οικοδομήθηκαν ταχύτατα πολλές επαύλεις και νεοκλασσικά, πολλά εξ αυτών άριστα διατηρημένα μέχρι σήμερα. Ο πρώτος μεγάλος δρόμος που κατασκευάσθηκε στην Σύρο, ήταν αυτός που συνέδεε την Ερμούπολη, με την Ντελαγράτσια και τον Φοίνικα, γεγονός που καταδεικνύει την σπουδαιότητα της περιοχής για τους Συριανούς. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ποσειδωνία χαρακτηρίσθηκε ως η Κηφισιά της Σύρου και δικαίως, δεδομένων των ομοιοτήτων που παρουσιάζει με αυτό το αθηναϊκό προάστιο. Περπατώντας στους δρόμους της συναντάμε την ορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Ιωάννη με το μαρμάρινο τέμπλο της και την καθολική του Αγίου Πέτρου, πριν κατηφορίσουμε προς τη θάλασσα και τον κόλπο του Φοίνικα. Η κοσμοπολίτικη παραλία των Αγκαθωπών απλώνεται μπροστά μας, ενώ λίγο πιο κάτω βρίσκεται η ερημική παραλία Κόμητο, με τα αλμυρόδεντρά της. Η ευρύτερη περιοχή του Φοίνικα παρουσιάζει μεγάλο ιστορικό ενδιαφέρον, καθώς υπάρχουν έντονα ίχνη ζωής από την εποχή του Κυκλαδικού Πολιτισμού και της Κλασσικής και Ρωμαϊκής περιόδου. Η παραλία του Γαλησσά, λίγο βορειότερα, αποτελεί σημαντικό τουριστικό κέντρο της Σύρου. Μαζί με την Ερμούπολη, ο Γαλησσάς υπήρξε το σημαντικότερο αρχαϊκό και κλασσικό κέντρο της Σύρου. Στην κορυφή του λόφου, πάνω από το χωριό, υπάρχει παρατηρητήριο του 4ου αιώνα, καθώς και το ξωκλήσι της Αγίας Πακούς (Υπακοή). Από το Κίνι, ένα γραφικό ψαροχώρι που μας ξεκουράζει με το μαγευτικό του ηλιοβασίλεμα, παίρνουμε το καΐκι και ταξιδεύουμε προς Δελφίνι, Βαρβαρούσσα, Αετό, Γράμματα, στο βόρειο τμήμα της Σύρου, η περιήγηση της οποίας ολοκληρώνεται με την επίσκεψη στην Απάνω Μεριά της, με την άγρια φύση και την θαυμάσια θέα στο Αιγαίο. Φοινικιά, Μύτακας, Κυπερούσσα, Σαν Μιχάλης -απ’ όπου και ονοματοδοτήθηκε το πασίγνωστο ντόπιο τυρί-, Κάμπος και Σύριγγα, συμπληρώνουν το πολύτιμο περιδέραιο των οικισμών του νησιού.





Τα πολυτελώς ανακαινισμένα δωμάτια, η εξαιρετική μεσογειακή κουζίνα, το άριστο σέρβις και το φιλικό περιβάλλον αποτελούν εγγύηση για μία αξέχαστη εμπειρία διαμονής.

Copyright ©Katerina Marinaki. All Rights Reserverd.
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος web site με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της κατόχου του Κατερίνας Μαρινάκη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.
Σχολιάστε