Πολύαιγος, η εξωτική «άγνωστη» καλλονή των Κυκλάδων


Της Παναγιάς τ’ Αυλάκι, μία από τις ομορφότερες παραλίες της Πολυαίγου.

Η Πολύαιγος ή Υπόλυβος ή και Πόλυβος, είναι το μεγαλύτερο ακατοίκητο νησί του Αιγαίου, ανήκει διοικητικά στον Δήμο Κιμώλου, στις Δυτικές Κυκλάδες και αποτελεί χωρίς υπερβολές αυτό ακριβώς που αναφέρει ο τίτλος μας: την εξωτική όσο και «άγνωστη» καλλονή των Κυκλάδων και όχι μόνο, μιας και, κατά την ταπεινή μας άποψη, είναι αναμφισβήτητα ένα από τα ομορφότερα ελληνικά νησιά. Το όνομά της προδίδει την ταυτότητα των τωρινών -αλλά και διαχρονικών- κατοίκων της, των αιγών –Πολύαιγος = πολλές αίγες-, παρ’ όλα αυτά παλαιότερα διαβιούσαν μόνιμα στο νησί κάποιες οικογένειες βοσκών, καθώς το 1951 φέρεται να είχε 14 κατοίκους, ενώ ακόμη παλαιότερα αναφέρεται ότι κατοικούσαν εδώ 170 άτομα.

Οι εντυπωσιακές βραχονησίδες Καλόγεροι στα νότια του νησιού.

Η Υπόλυβος, λοιπόν, όπως συνήθως την αποκαλούμε εμείς οι «γείτονές» της και κάτοικοι της νησιωτικής ομήγυρης των νοτιοδυτικών Κυκλάδων, αποτελεί για μένα προσωπικά έναν από τους αγαπημένους νυχτερινούς συντρόφους των παιδικών μου χρόνων στην Άνω Μεριά Φολεγάνδρου, καθώς το ισχυρό φως του Φάρου της γλύκαινε το βαθύ σκοτάδι, που ελλείψει ηλεκτρικού τύλιγε στα βαριά πέπλα του τις νησιωτικές νύχτες μας, στα τέλη της δεκαετίας του ’60, αλλά και πολλά ακόμα χρόνια αργότερα. Και μιλώ για νύχτες, διότι κατά την διάρκεια της ημέρας 13 συνολικά φιγούρες Κυκλαδονήσων, που σχεδόν έκλειναν εντελώς τον ορίζοντα, όπως τον αντίκρυζαν τα παιδικά μου μάτια από την αυλή του πατρικού μου σπιτιού, με έκαναν να αισθάνομαι ότι ζω σε μια ασφαλή «λίμνη», τα νησιά αυτά δε φάνταζαν στο μυαλό μου σαν τα πατήματα ενός τεράστιου γίγαντα, που πατούσε πάνω τους με δύναμη για να μετακινηθεί χωρίς να βρέξει τα πόδια του στο θαλασσινό νερό, γι’ αυτό άλλωστε όλα ήταν «πλακουτσωτά», χωρίς ψηλά βουνά, τα οποία προφανώς εξαφανίστηκαν κάτω από την πίεση των γιγάντιων πατουσών! Τις νύχτες όμως, όταν αισθανόμουν ότι το απόλυτο σκοτάδι θα με καταπιεί -μέχρι σήμερα με κατατρέχει αυτή η φοβία- η λάμψη του Φάρου της Υπολύβου ήταν ένα παρηγορητικό σημάδι ελπίδας, ότι το φως εξακολουθεί να υπάρχει! Οι συναισθηματικοί δεσμοί μου με την Υπόλυβο ισχυροποιούνται έτι περαιτέρω, δεδομένου ότι ο πατέρας μου, στα νεανικά του χρόνια είχε δουλέψει, όπως και πολύ άλλοι Φολεγάνδριοι, στα μεταλλεία του νησιού, γεγονός που είχε καταστήσει ταξιδιωτικό όνειρο ζωής την επίσκεψη και την γνωριμία μου με τον πανέμορφο αυτό τόπο.

Καλόγεροι Συκιάς, ένα ακόμα θαυμαστό δημιούργημα της φύσης στο πέτρινο κορμί της Πολυαίγου.

Η Πολύαιγος βρίσκεται μόλις 1,07 ναυτικά μίλια Ν.Α. της Κιμώλου και η έκταση των περίπου 18,146 τ.χλμ. της χρησιμοποιείται κυρίως ως βοσκότοπος, με το μεγαλύτερο μέρος του νησιού να αποτελεί ιδιοκτησία του Κληροδοτήματος Σταύρου Λογοθέτη, το οποίο νοικιάζει εκτάσεις του ως βοσκοτόπους. Ο περίπλους του νησιού και τα 27 χιλιόμετρα συνολικού μήκους των ακτών του θα σας αφήσουν άφωνους λόγω της απίστευτης εναλλαγής τοπίων, που κυμαίνονται μεταξύ του απολύτως άγριου, έως του απίστευτα εξωτικού, με κοινό παρανομαστή κάθε σπιθαμής τα χρώματα! Χρώματα που ξεχειλίζουν από κάθε εικόνα, η οποία θα χαραχθεί ανεξίτηλα στην μνήμη σας ή στο φωτογραφικό σας αρχείο και που δύσκολα μπορούν να περιγράψουν οποιαδήποτε έστω και βαρύγδουπα κοσμητικά επίθετα.

Σπηλιές και βράχοι σε μια χρωματική πανδαισία, που θα μπορούσε να αποτελέσει έμπνευση για τον πλέον απαιτητικό ζωγράφο.

Εκτός από τον εμβληματικό Φάρο της Πολυαίγου, στον οποίο ήδη αναφερθήκαμε, στο εσωτερικό του νησιού φιλοξενούνται και τα ερείπια της Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ενώ ανθρώπινη δραστηριότητα είναι επίσης προφανής από δύο λατομεία, στα οποία επίσης αναφερθήκαμε και όπου γινόταν εξόρυξη τραχείτη, πετρώματος απαραίτητου για την κατασκευή μυλοπετρών. Η χώρα μας έχει συμπεριλάβει την Πολύαιγο στο πρόγραμμα Natura 2000 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως έναν σημαντικό βιότοπο, που μάλιστα δεν δέχεται παρά ελάχιστες μόνο παρεμβάσεις ανθρωπογενούς προελεύσεως.

Όταν η φύση έχει κέφια κανένας καλλιτέχνης δεν μπορεί να αντέξει την σύγκριση!

Ο εξωτικός αυτός παράδεισος βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής όχι μόνο από την Κίμωλο, αλλά και από την γειτονική Μήλο, ενώ ημερήσιες εκδρομές πραγματοποιούντια ακόμα και από Σίφνο ή Φολέγανδρο, δίνοντας έτσι την ευκαιρία σε όσο το δυνατόν περισσότερους επισκέπτες να απολαύσουν το μεγαλείο της φύσης, μέσα από μια πληθώρα παραλιών όπως το Πάνω και Κάτω Μερσίνι, της Παναγιάς τ’ Αυλάκι ή τα Άμμουρα, μικροσκοπικά νησάκια, όπως το Μανωλονήσι ή εντυπωσιακές βραχονησίδες, όπως οι Καλόγεροι. Σε όλα αυτά και σε ακόμα περισσότερα φυσικά αξιοθέατα της Πολυαίγου, θα ξεναγηθείτε μέσα από το οδοιπορικό μας και τις 60 και πλέον φωτογραφίες που ακολουθούν.

Πρώτη στάση μας το Επάνω Μερσίνι, ακριβώς απέναντι από την Ψάθη Κιμώλου -το λιμάνι του νησιού-, απ’ όπου και αναχωρεί τακτικά το σκάφος «Δελφίνι II» του Bαγγέλη Bαμβακάρη, έμπειρου θαλασσινού και πρωτεργάτη στην εξυπηρέτηση των θαλασσίων συγκοινωνιών της Kιμώλου.
Η υπέροχη αυτή παραλία με τα κρυστάλλινα νερά και την λευκή άμμο είναι λογικό, λόγω και της εγγύτητάς της προς την Κίμωλο, να συγκεντρώνει τις προτιμήσεις των επισκεπτών του νησιωτικού συμπλέγματος. Παλαιότερα η περιοχή αυτή, λόγω και της ύπαρξης νερού, υπήρξε από τις πιο καλλιεργημένες και εύφορες του νησιού, όπως μαρτυρούν και κάποια κατάλοιπα οικιστικών και άλλων εγκαταστάσεων.
Το νησί του Μανώλη ή Μανωλονήσι, αριστερά, φαίνεται να δημιουργεί, μαζί με τον μικρό κάβο στα δεξιά, μια είσοδο προς τον όρμο του Πάνω Μερσινιού, η οποία ωστόσο παραμένει μονίμως ανοιχτή στην θέα και την επικοινωνία με την Κίμωλο.
Το Κάτω Μερσίνι οριοθετεί το ξεκίνημα των απότομων ψηλών βράχων με τα πολύχρωμα πετρώματα, αδιάψευστους μάρτυρες της γεωλογικής ιστορίας της Πολυαίγου, που συντροφεύουν τον περίπλου μας σε όλη την νότια πλευρά του νησιού.
Μετά το Kάτω Mερσίνι και νότια αυτού βρίσκεται η παραλία Mάντρα, με τα λευκά σαν γλυπτά σε μάρμαρο βράχια της…
…η οποία ονοματοδοτήθηκε από μια μεγάλη σπηλιά, την οποία παλαιότερα χρησιμοποιούσαν για το μάντρισμα των κοπαδιών.

Με κατεύθυνση πάντα προς τα Ν.Α. του νησιού προσεγγίζουμε την μικροσκοπική παραλία Χοχλακιάς με τα πολύχρωμα βότσαλα…
…που περιστοιχίζεται από εξίσου πολύχρωμα και εντυπωσιακά βράχια…
…τα οποία μας συντροφεύουν μέχρι την άφιξή μας στην Φυκιάδα ή Σκάλα, όπως ονομάζεται, εκ του γεγονότος ὀτι εδώ βρίσκεται έως και σήμερα η πέτρινη σκάλα, που χρησίμευε στην φόρτωση των ορυκτών, τα οποία εξορύσσονταν μέχρι και πριν από λίγες δεκαετίες από τη γη του νησιού. Τα απομεινάρια κτηρίων, που διακρίνονται και στην φωτογραφία, είναι οι κατοικίες αλλά και η τραπεζαρία των εργατών των μεταλλείων Γρηγορίου, ενός εκ των δύο που δραστηριοποιούνταν στην Πολύαιγο, στο οποίο μάλιστα είχε εργαστεί και ο πατέρας μου Ελευθέριος Γ. Μαρινάκης.
Λίγο μετά, στο νοτιοανατολικότερο άκρο του νησιού, τα περίφημα Γαλάζια Νερά, των οποίων την ονομασία προφανώς δεν χρειάζεται να αιτιολογήσω. Μία και μόνη βουτιά στα διαυγή τυρκουάζ νερά, με τον στρωμένο από κατάλευκη άμμο βυθό τους, είναι ικανή να αναζωογοννήσει όποιον το τολμήσει!
Το ονειρικό σκηνικό απογειώνει κυριολεκτικά η ύπαρξη των επιβλητικών αυτών βραχονησίδων, των Καλόγερων της Φυκιάδας…
…οι οποίοι ξεπετάγονται κάθετα σχεδόν μέσα από την θάλασσα, θυμίζοντας κοφτερά δόντια αρπακτικού…
…και οι οποίοι απαιτούν την ανάλογη προσοχή και επιδεξιότητα από πλευράς των καπετάνιων, που τους προσεγγίζουν με τα σκάφη τους.
Εξίσου εντυπωσιακά τα φωτογραφικά πορτραίτα των Καλόγερων και από την αντίθετη πλευρά τους…
…καθώς σιγά-σιγά τους προσπερνάμε, αφήνοντας πίσω μας την οπτική επαφή με την Μήλο και την Κίμωλο, που διακρίνονται στο βάθος…
…και κινούμενοι όλο και ανατολικότερα…
…απαθανατίζοντας συνεχώς μοναδικού κάλλους φυσικά τοπία…
…όπως οι επιβλητικοί βραχώδεις σχηματισμοί με το όνομα Καλόγεροι Συκιάς, που σηματοδοτούν το ανατολκότερο σημείο του νησιού και μέχρι τη στιγμή που…
…προσεγγίζουμε την παραλία Άμμουρα ή Φάρος, όπως αλλιώς ονομάζεται λόγω ακριβώς της γειτνίασής της με τον Φάρο της Πολυαίγου, ο οποίος βρίσκεται στο ύψωμα δεξιά της παραλίας. Ο ασφαλής όρμος με τα απότομα βράχια, που περιστοιχίζουν σαν προστατευτικό τείχος την παραλία…
…αποτελεί πρόκληση τόσο για τους επισκέπτες που τον προσεγγίζουν κολυμπώντας, όσο και για τα άγρια κατσίκια, που προσπαθούν να ανακαλύψουν διόδους μέσα από τον δαιδαλώδη αυτό βραχότοπο. Πολύχρωμα βότσαλα και πινελιές πράσινου από τα λιγοστά αρμυρίκια, συμπληρώνουν την φυσιογνωμία της παραλίας…
…η οποία φιλοξενεί και μια λιλιπούτεια λιμνούλα, που ολοκληρώνει με τον καλύτερο τρόπο την ανείπωτη ομορφιά της τοποθεσίας. (Φωτο: Αρχείο «Κιμωλίστες»)
Η στάση στα Άμμουρα διαρκεί τόσο όσο χρειάζεται όχι μόνο για κολύμπι και εξερεύνηση της παραλίας ή ακόμα και για ανάβαση, για όποιον το επιθυμεί, στον Φάρο, που διαρκεί περίπου 20 λεπτά, αλλά και για φαγητό με ντόπιες κιμωλιάτικες λιχουδιές, όπως η περίφημη λαδένια, η ελληνική πίτσα. Ο καπετάνιος μας Βαγγέλης Βαμβακάρης και επί του σερβιρίσματος!
Ο Φάρος της Πολυαίγου κατασκευάστηκε το 1898 στο ακρωτήριο Μάσκουλα, με το ύψος του πέτρινου πύργου του να φθάνει τα 9 μέτρα και το εστιακό του ύψος  -απόσταση σημείου εκπομπής του φωτός μέχρι την επιφάνεια της θάλασσας- να αγγίζει τα 138 μέτρα. Κάτω δεξιά διακρίνεται η παραλία Άμμουρα. (Φωτο: Αρχείο «Κιμωλίστες»)
Αφήνοντας πίσω μας τα Άμμουρα και παραπλέοντας τις -σχεδόν πάντα ανεμοδαρμένες- βόρειες ακτές της Πολυαίγου σύντομα προσεγγίζουμε την παραλία με την οποία ολοκληρώνεται ο περίπλους του νησιού, της Παναγιάς τ’ Αυλάκι, απέναντι ακριβώς στις παραλίες Γούπα και Καρά της Κιμώλου, η σιλουέτα της οποίας κλείνει τον ορίζοντα.
Πολλοί είναι οι επισκέπτες της όμορφης αυτής παραλίας με τα κρυστάλλινα πεντακάθαρα νερά…
…οι οποίοι μπορεί να επιλέξουν να περάσουν εδώ ολόκληρη την ημέρα τους…
…και να επισκεφθούν ίσως την τραπεζαρία -το εγκαταλελειμμένο κτήριο στο βάθος- των μεταλλείων Ηλιόπουλου, του έτερου εκ των δύο που δραστηριοποιούνταν στην Πολύαιγο, εκεί όπου οι εργάτες γευμάτιζαν καθημερινά όλη την εβδομάδα, μιας και επέστρεφαν στην Kίμωλο μόνο κάθε Σάββατο.
Το «Δελφίνι ΙΙ» του Βαγγέλη Βαμβακάρη, με φόντο την Κίμωλο καθρεφτίζεται στα γαλαζοπράσινα νερά.
Σε απόσταση μόλις 10 λεπτών από την παραλία, εδώ στο βορειοδυτικό τμήμα του νησιού, βρίσκεται…
…ο Ι.Ν. της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ο οποίος φαίνεται ότι ανήκε στην εγκαταλελειμμένη πλέον ομώνυμη Μονή, το καθολικό της οποίας ήταν τρουλαία βασιλική, κατασκευασμένη το 1622. (Φωτο: Αρχείο «Κιμωλίστες»)
Η Πολύαιγος είναι ένας από τους πλέον διάσημους ψαρότοπους, παρά το γεγονός ότι λόγω των δυσμενών καιρικών συνθήκων, που συνήθως επικρατούν στην περιοχή, δεν ενδείκνυται για ψάρεμα διαρκείας.
Λόγω της σπανιότητας οικοτόπων και βιοποικιλότητας που διαθέτει, η Πολύαιγος έχει χαρακτηρισθεί ως ένας από τους πιο σημαντικούς βιότοπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μεταξύ των σπάνιων ή και απειλούμενων ενδημικών ή μη ειδών χλωρίδας και πανίδας, που φιλοξενούνται στο νησί, συμπεριλαμβάνονται η ενδημική οχιά Microvipera schweizeri -που ζει μόνο στην Κίμωλο, την Πολύαιγο, την Μήλο και την Σίφνο-, η ενδημική μπλέ σαύρα Podarcis milensis…
…το γεράκι Falco Eleonοrae, o γνωστός μαυροπετρίτης, του οποίου το 75% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει στα νησιά του Αιγαίου, ο Σπιζαετός ή Hieraaetus Fasciatus και 32 ακόμα ενδημικά, σπάνια ή/και απειλούμενα είδη φυτών και βέβαια πολλά αγριοκάτσικα.
Ας μην ξεχνάμε, επίσης, ότι η μεσογειακή φώκια Monachus monachus, επιλέγει το νησί για να γεννήσει τα μικρά της, γι’ αυτό και δραστηριοποιείται έντονα στην περιοχή η οικολογική οργάνωση Mom, η ελληνική, μη κυβερνητική, περιβαλλοντική Εταιρεία για την Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας.
Το νησί, το οποίο αποτελείται κυρίως από ηφαιστειακά πετρώματα, όπως και οι γειτονικές Κίμωλος και Μήλος…
…έχει τραχύ ανάγλυφο και μία μόνο μικρή πεδιάδα στο κέντρο του… 
…φαίνεται δε ότι πάντα ήταν περιζήτητο για τον ορυκτό του πλούτο. Η Κίμωλος και η Μήλος ξεκίνησαν το 416 π.Χ. δικαστική διαμάχη για την κυριότητα της Πολυαίγου
…η οποία έληξε το 338 π.Χ., με απόφαση του δικαστηρίου των Αργείων, οι οποίοι επεδίκασαν το νησί στην Κίμωλο
…υπάρχουν δε ενδείξεις ότι το νησί κατοικήθηκε ήδη από την Μεσολιθική ή ακόμα και από την Νεολιθική Εποχή. 
Το ανάγλυφο του νησιού κοσμούν λόφοι με ύψος από 320 έως 350 μ.
Το χέρι ποιου καλλιτέχνη άραγε σμίλεψε και χρωμάτισε τούτα τα βράχια;
Θαλασσινές σπηλιές, μικρότερες ή μεγαλύτερες, ξεπροβάλλουν συνεχώς μπροστά στα θαμπωμένα από την ομορφιά μάτια μας…
…καθώς το σκάφος παραπλέει τις ακτές του νησιού. Το πλέον εντυπωσιακό ωστόσο, είναι το σπήλαιο Φανάρα, στην βόρεια πλευρά του, το οποίο κερδίζει αβίαστα την προσοχή όχι μόνο λόγω του μεγέθους του…
…αλλά και χάρη των μεγάλων ανοιγμάτων στην οροφή του, απ’ όπου το φως εισέρχεται στο εσωτερικό του, δημιουργώντας μοναδικές αντανακλάσεις στην επιφάνεια των κρυστάλλινων νερών.
Ένα ζευγάρι Θαλασσοκόρακες (Phalacrocorax aristotelis) ξεκουράζεται στα βράχια της νότιας ακτής του νησιού.
Ο Βαγγέλης Βαμβακάρης με το σκάφος του «Δελφίνι II» οργανώνει σε καθημερινή σχεδόν βάση, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, τον γύρο της Kιμώλου και της Πολυαίγου, ενώ επίσης πραγματοποιεί δρομολόγια σε διάφορες παραλίες των δύο νησιών και σε περίπτωση ανάγκης εξυπηρετεί και την σύνδεση Κιμώλου – Πολλώνια Μήλου.Τηλέφωνο επικοινωνίας: 6972272111
Παραπλέοντας την Πολύαιγο με το πλοίο της γραμμής «Διονύσιος Σολωμός», της Zante Ferries, που εκτελεί καθημερινά το δρομολόγιο των Δυτικών Κυκλάδων, με αφετηρία το λιμάνι του Πειραιά. Στο βάθος, διακρίνεται η γειτονική Φολέγανδρος.
Πολύαιγος και Κίμωλος σε ανοιξιάτικο mood!
Πανοραμική άποψη της Πολυαίγου πλέοντας προς Κίμωλο.

Ευχαριστούμε θερμά, για την αξέχαστη αυτή εμπειρία γνωριμίας με την εξωτική Πολύαιγο, τον καπετάνιο μας Βαγγέλη Βαμβακάρη, ο οποίος εκτός από μοναδικές εικόνες ομορφιάς μας προσέφερε και ένα τεράστιο όγκο πληροφοριών για το αγαπημένο του νησί, στο οποίο ο ίδιος έχει ζήσει. Επίσης ευχαριστούμε πολύ για την πολύτιμη βοήθειά του τον Φώτη Μαρινάκη, την «ψυχή» της Εθελοντικής Ομάδας Κιμώλου «Κιμωλίστες».

Copyright ©Katerina Marinaki. All Rights Reserverd.
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος web site με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της κατόχου του Κατερίνας Μαρινάκη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.

Κατηγορίες:Greece, Greek IslandsΕτικέτες: , , ,

Σχολιάστε

Εισάγετε τα παρακάτω στοιχεία ή επιλέξτε ένα εικονίδιο για να συνδεθείτε:

Λογότυπο WordPress.com

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό WordPress.com. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Facebook

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Facebook. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Σύνδεση με %s

Ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για την εξάλειψη των ανεπιθύμητων σχολίων. Μάθετε πως επεξεργάζονται τα δεδομένα των σχολίων σας.

Αρέσει σε %d bloggers: