Ένα τεράστιο πλατανόφυλλο θυμίζει η Λέσβος, ριγμένο ανέμελα στα γαλανά νερά του Αιγαίου. Μια ανοιχτή βεντάλια, που μας «δροσίζει» με τις φυσικές ομορφιές της και τα χίλια διαφορετικά πρόσωπά της. Απέραντοι ελαιώνες και πευκοδάση, τεράστιες αμμουδιές, μικρές κοιλάδες και πεδιάδες, αλλά και βραχώδεις οροσειρές (Όλυμπος, Όρδυμνος, Λεπέτυμνος), θερμές πηγές και ένα από τα σπανιότερα μνημεία της φύσης, το απολιθωμένο δάσος στο Σίγρι, συμπληρώνουν το γεωφυσικό παζλ των τριών χερσονήσων, που δημιουργούνται από τους δύο κλειστούς κόλπους-φυσικά ιχθυοτροφεία, αυτούς της Γέρας και της Καλλονής. Στο νησί αυτό γεννήθηκαν και εμπνεύστηκαν από το θαυμάσιο φυσικό του τοπίο, πολλές εξέχουσες προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών, από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας, όπως ο Τέρπανδρος (700 π.Χ.) ο δημιουργός της λυρικής ποίησης, ο Πιττακός (648 π.Χ.) ένας από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας, ο Αρίωνας (625 π.Χ.) λυρικός ποιητής και κιθαρωδός, ο Αλκαίος (600 π.Χ.) λυρικός ποιητής και βεβαίως η Σαπφώ (620 π.Χ.) η μεγαλύτερη ποιήτρια της αρχαιότητας. Κι ακόμα ο Θεόφραστος (372 π.Χ.) εξαίρετος φιλόσοφος και βοτανολόγος, αλλά και ο Θεοφάνης (100 π.Χ.) σημαντικός ιστορικός. Στη σύγχρονη εποχή, ονόματα όπως Αργύρης Εφταλιώτης, Στρατής Μυριβήλης, Ηλίας Βενέζης και Οδυσσέας Ελύτης δοξάζουν και πάλι το όνομα της Λέσβου, ενώ και στο χώρο της ζωγραφικής ο κατάλογος είναι μακρύς και ένδοξος: Φώτης Κόντογλου, Ιακωβίδης, Θεόφιλος, Στρατής Ελευθεριάδης. Το νησί δικαιούται -εκτός από τα άξια τέκνα του- να υπερηφανεύεται επίσης για τα μοναδικής ομορφιάς χωριά και τοπία του, τα αξιόλογα εκκλησιαστικά μνημεία του, τον πολιτισμικό του πλούτο -όπως τα αποκριάτικα έθιμά του-, την αξεπέραστη γαστρονομία και τα μοναδικά τοπικά του προϊόντα. Παράλληλα βέβαια, δεν έχει τίποτα να ζηλέψει σε ό,τι αφορά στις τουριστικές του υποδομές, αλλά και στις προτάσεις διασκέδασης, όπως άλλωστε θα άρμοζε σε μια φοιτητούπολη, έδρα του Πανεπιστημίου Αιγαίου, αλλά και έδρα πολλών στρατοπέδων, ακριτικός τόπος γαρ.
Πρωτεύουσα του νησιού της Λέσβου, καθώς και της ομώνυμης Περιφερειακής Ενότητας, είναι η Μυτιλήνη (απ΄ όπου η άλλη κοινή ονομασία του νησιού), κτισμένη στο νοτιοανατολικό άκρο του, απλωμένη νωχελικά πάνω σε επτά λόφους. Σύγχρονη και πανέμορφη πόλη, διοικητικό, εμπορικό και πνευματικό κέντρο του νησιού, αποτελεί παράλληλα την έδρα του Πανεπιστημίου Αιγαίου, της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, καθώς και της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου. Η Μυτιλήνη, κύρια πύλη εισόδου στο νησί, είτε από θαλάσσης, είτε από αέρος, είναι μια πόλη με πανάρχαια ιστορία, που μαγεύει τον επισκέπτη της, από την πρώτη κιόλας ματιά, με το επιβλητικό Κάστρο της των Γατελούζων και με εμβλήματά της το Άγαλμα της Ελευθερίας και τον Άγιο Θεράποντα, που δεσπόζουν στην αγκαλιά του λιμανιού της. Διάσπαρτα στον ιστό της πόλης βρίσκονται τα εντυπωσιακά αρχοντικά -πολλά από τα οποία χρησιμοποιούνται ως προξενεία- δείγματα ενός ενδόξου παρελθόντος και μιας λαμπρής πολιτισμικής πορείας. Θαυμάσια νεοκλασσικά κτήρια είναι επίσης το Δημαρχείο (1900), η Νομαρχία, το Πρώτο Γυμνάσιο (1888- 1890) και το Παρθεναγωγείο (1899). Όμως και τα περισσότερα από τα κτήρια της προκυμαίας έχουν κατασκευαστεί στα τέλη του 19ου αιώνα ή στις αρχές του 20ού, όπως το πρώην ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία», το καφενείο «Πανελλήνιον», το κτήριο της Αγροτικής Τράπεζας, το κτίσμα στις «Κολώνες» -πρώην ξενοδοχείο-, η παλιά Οθωμανική Τράπεζα -που σήμερα είναι ζαχαροπλαστείο-, καθώς και ο Δημοτικός Κήπος. Αξιόλογο είναι και το Αρχαίο Θέατρο, που βρίσκεται στον πευκόφυτο λόφο της Αγίας Κυριακής. Αποκαλύφθηκε το 1958 και θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα θέατρα της αρχαιότητας, με εξαίρετη ακουστική και μέση χωρητικότητα 15000 ατόμων.
Αν κουραστήκατε από την περιπλάνηση στο παρελθόν και τα αξιοθέατα της Μυτιλήνης, δεν έχετε παρά να χαθείτε στα στενά πυκνοδομημένα δρομάκια της παλιάς πόλης, ακριβώς πίσω από το δρόμο της προκυμαίας, για να ταξιδέψετε στο «ολοζώντανο» παρόν της. Η καρδιά της πόλης χτυπάει εδώ, ανάμεσα σε βουτυράτα κεφάλια λαδοτυριού, αλίπαστα ψαρικά που μοσχοβολούν θάλασσα και μυρωδάτο μυτιληνιό ούζο, σε κάθε είδους και μεγέθους συσκευασίες. Ζήστε αυτή την πόλη με την καρδιά σας και με όλες σας τις αισθήσεις. Απολαύστε τον καφέ σας στα μοντέρνα cafe της προκυμαίας αγναντεύοντας τα απέναντι παράλια της Μικράς Ασίας ή σε πιο παραδοσιακά στέκια στην καρδιά της παλιάς πόλης. Μυρίστε στον αέρα το άρωμα της παράδοσης και του πολιτισμού, της προόδου, αλλά και της βαριάς κληρονομιάς. Κι αφού χορτάσετε, ξεκινήστε την περιπλάνησή σας σ’ ολόκληρη την απέραντη ενδοχώρα του νησιού και να είστε βέβαιοι πως δεν θα χάσετε, αλλά σίγουρα θα τα χάσετε από την ανυπέρβλητη ομορφιά που θα αντικρίσετε!
Στον Μόλυβο
Ο Μόλυβος ή Μήθυμνα αποτελεί χωρίς υπερβολές ένα από τα ωραιότερα χωριά της Ελλάδος, που κυριολεκτικά κόβει την ανάσα του επισκέπτη, καθώς στέκεται ριζωμένο στο βράχο, με το βυζαντινό κάστρο να στεφανώνει την κορυφή του, εποπτεύοντας από ψηλά τον τόπο που γέννησε τον κιθαρωδό Αρίωνα και τον ποιητή Αργύρη Εφταλιώτη, στα σύγχρονα χρόνια, αλλά φιλοξένησε και τον λογοτέχνη Ηλία Βενέζη, επιβεβαιώνοντας τη φήμη του ως χώρου έμπνευσης για ποιητές, λογοτέχνες και καλλιτέχνες. Η αρχιτεκτονική δομή του προκαλεί θαυμασμό, πράγμα απόλυτα δικαιολογημένο αν σκεφτεί κανείς ότι πρόκειται για έναν εξ ολοκλήρου διατηρητέο και παραδοσιακό οικισμό, που διατηρεί την εικόνα του ανέγγιχτη σε μια εποχή που τα πάντα αλλάζουν. Τα σπίτια έχουν κεραμοσκεπές και εμφανή λιθοδομή, όπου διακρίνεται η άφθονη ντόπια πέτρα. Περπατώντας στα στενά, λιθόστρωτα δρομάκια, νομίζεις ότι βρίσκεσαι σε μια άλλη εποχή, μακρινή και ονειρεμένη, γεγονός καθόλου τυχαίο, αφού θεωρείται από τους καλύτερα διατηρημένους μεσαιωνικούς οικισμούς της Μεσογείου. Εδώ συνυπάρχουν παλιά πέτρινα σπίτια με αξιόλογες εκκλησίες, καθώς και οθωμανικές βρύσες με σημαντικά αρχοντικά του 18ου αι. όπως του Γιαννάκου και του Κράλλη, που τώρα ανήκει στη Σχολή Καλών Τεχνών. Αξιοθέατα αποτελούν επίσης η Αρχαιολογική Συλλογή -με ευρήματα από την αρχαία Μήθυμνα έως τους Ρωμαϊκούς χρόνους- και η Δημόσια Βιβλιοθήκη, που στεγάζονται στο Δημαρχείο, καθώς και η Δημοτική Πινακοθήκη. Η ιστορία του Μολύβου μετριέται σε χιλιάδες χρόνια, αφού υπάρχουν ευρήματα που ανάγονται στην Εποχή του Χαλκού, ενώ υπήρξε, επίσης, μια από τις σημαντικότερες αρχαίες πόλεις του νησιού.
Η νύχτα κατεβαίνει σιγά- σιγά από τα γύρω βουνά, απλώνοντας τα πέπλα της πάνω από την παραμυθένια καστροπολιτεία. Τα φώτα ανάβουν, καφετέριες και νυχτερινά κέντρα διασκέδασης κάνουν την εμφάνισή τους, προ(σ)καλώντας ντόπιους και επισκέπτες απ’ όλο το νησί, να έρθουν εδώ για ξέφρενο γλέντι μέχρι πρωίας, κάτω από το υπέροχα φωτισμένο μεσαιωνικό Κάστρο. Κι αν επιθυμείτε πιο ήπιες καταστάσεις, δεν έχετε παρά να κατευθυνθείτε προς το γραφικό λιμανάκι, στην άκρη του οικισμού. Στα ταβερνάκια, που στρώνουν τραπέζια δίπλα στις κουπαστές των καϊκιών, θα γευθείτε θεϊκούς μεζέδες και γλυκόπιοτο, ντόπιο ούζο, έτσι, για να έχετε μια πλήρη εικόνα από το μοναδικό αυτό τόπο. Η υπέροχη παραλία της Εφταλούς (ανατολικά του Μολύβου) με τα τουριστικά καταλύματα και τις ιαματικές πηγές, καθώς και ο ορεινός οικισμός Βαφειός (Ν.Α.) χτισμένος στις καταπράσινες πλαγιές του όρους Λεπέτυμνος, με μοναδική θέα και πολλές παραδοσιακές ταβέρνες, συμπληρώνουν ιδανικά το χάρτη μιας περιοχής, που δίκαια μπορεί να χαρακτηριστεί ως ο κυριότερος πόλος έλξης τουρισμού στο νησί της Λέσβου.
Στην Πέτρα
Ο οικισμός της Πέτρας, νότια του Μολύβου, οφείλει το όνομά του στο βράχο της Παναγίας, που δεσπόζει σαν μετεωρίτης στα μέσα του οικισμού και της μεγάλης αμμουδερής παραλίας και η θέα του μας εντυπωσιάζει, καθώς κατηφορίζουμε προς την Πέτρα προερχόμενοι από την περιοχή της Καλλονής. Η σιλουέτα του βράχου διαγράφεται στο γαλάζιο φόντο του πελάγους παρέα με τις φιγούρες των δυο νησίδων, που στολίζουν τον κόλπο του χωριού, του Αγίου Γεωργίου και της Ψείρας. Η παράδοση αναφέρει ότι η Πέτρα υπήρξε το αγκυροβόλιο του Αχιλλέα κατά τη διάρκεια του Τρωικού πολέμου. Σήμερα, την περιοχή επισκέπτονται μόνο ειρηνικοί «εισβολείς», που φτάνουν ως εδώ για να απολαύσουν την υπέροχη θάλασσα ή να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Γλυκοφιλούσας. Ο ναός της, που έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο, στέκεται πάνω στο βράχο-σύμβολο της Πέτρας, από το 1747. Ο ναός ανακαινίστηκε το 1840 και διαθέτει αξιόλογο ξυλόγλυπτο τέμπλο, καθώς και πολύτιμα σκεύη και αναθήματα. Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε και το αρχοντικό της Βαρελτζίδαινας. Το διώροφο κτίριο του 1742, φέρει τοιχογραφικό διάκοσμο και συνδυάζει χαρακτηριστικά της ντόπιας αρχιτεκτονικής παράδοσης με βορειοελλαδίτικα και ανατολίτικα στοιχεία. Η Πέτρα διατηρεί ατόφιο το παραδοσιακό χρώμα, που της προσδίδουν τα πετρόκτιστα σπίτια με τις κεραμιδένιες σκεπές τους, καθώς και τα γραφικά λιθόστρωτα δρομάκια. Αξίζει επίσης να θαυμάσετε το μοναδικό ηλιοβασίλεμα, από την παραλία της Πέτρας. Θα σας μείνει αλησμόνητο εξίσου, αν το παρακολουθήσετε και από το Πετρί, ένα καταπράσινο χωριουδάκι, που βρίσκεται στο λόφο πάνω από την Πέτρα και ζει σε ρυθμούς άλλων εποχών. Σε άλλες εποχές θα σας μεταφέρουν και οι χαρακτηριστικοί νερόμυλοι της Λιγώνας, ενώ η ιδιαίτερου φυσικού κάλλους διαδρομή του Κλαπάδου, θα σας γεμίσει με ξεχωριστά συναισθήματα.
Στην Συκαμιά
Ο κεντρικός δρόμος από τον Μόλυβο με κατεύθυνση προς Μανταμάδο, διέρχεται από τα ορεινά χωριά Λεπέτυμνος και Άργενος και πριν περάσει από το χωριό Κλειώ με τα ερείπια βυζαντινού φρουρίου και την κοντινή παραλία Τσόντα διασταυρώνεται με το παραδοσιακό χωριουδάκι της Συκαμιάς. Η Συκαμιά (συκαμινέα=μουριά), είναι χτισμένη στη βόρεια πλευρά του όρους Λεπέτυμνος, απ’ όπου αγναντεύει το πέλαγος, ενώ το γραφικό ψαροχώρι που αποτελεί επίνειό της, η Σκάλα Συκαμιάς, αποτελεί πατρίδα του Στρατή Μυριβήλη, με την Παναγία τη Γοργόνα πάνω στο βράχο, να αποτελεί εμβληματικό τοπόσημο της περιοχής και συγχρόνως προστάτιδα των κατοίκων.
Στον Μανταμάδο
Ο Μανταμάδος, το χωριό των αγγειοπλαστών και του προστάτη Αγίου της Λέσβου, του Ταξιάρχη, το κεφαλοχώρι της Β.Α. Λέσβου, με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική και τα γραφικά σοκάκια και καλντερίμια του είναι διάσημο και για τα εξαιρετικής ποιότητας αγροτικά, κτηνοτροφικά και κυρίως τυροκομικά, προϊόντα του. Αξίζει να επισκεφθεί κανείς το Πολιτιστικό Κέντρο του χωριού, που στεγάζεται σ’ ένα υποδειγματικά ανακαινισμένο κτήριο παλαιού ελαιοτριβείου, καθώς και την εκκλησία του Αγίου Βασιλείου (1750), στο κέντρο του χωριού. Το γνωστό μοναστήρι του Αρχαγγέλου Μιχαήλ βρίσκεται λίγο έξω από το Μανταμάδο.
Στην Μόρια και στην Παναγιούδα
Επιστρέφουμε στην πόλη της Μυτιλήνης, μετά τη μακρινή μας αυτή βόλτα στα βόρεια και πριν εισέλθουμε σε αυτήν από την πλευρά της Επάνω Σκάλας (βόρειο λιμάνι) και της βιομηχανικής ζώνης της περιοχής επισκεπτόμαστε την γραφική Παναγιούδα, την πατρίδα του Οδυσσέα Ελύτη, ένα μικρό παραθαλάσσιο χωριουδάκι, με αναπαλαιωμένα παλιά ελαιοτριβεία και την χαρακτηριστική πλακόστρωτη παραλιακή οδό, κατά μήκος του μικρού λιμανιού του και κύρια ασχολία των περίπου 700 κατοίκων του το ψάρεμα. Στον Ι.Ν. των Γενεθλίων της Θεοτόκου, ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του οικισμού, οφείλει και το όνομά του, μιας και σύμφωνα με την ντοπιολαλιά Παναγιούδα σημαίνει «Μικρή Παναγία». Ο ναός κατασκευάστηκε το 1896 από τον μεγάλο Λέσβιο αρχιτέκτονα της εποχής Αργύρη Αδαλή, με γοτθικού ρυθμού τρούλο, όπως ακριβώς και στην περίπτωση του Αγίου Θεράποντος στην Μυτιλήνη. Η Παναγιούδα αποτελεί ουσιαστικά έναν προσφυγικό οικισμό «εσω-νησιωτικής» και Μικρασιατικής προσφυγιάς, καθώς άρχισε να χτίζεται το 1867 από «πρόσφυγες» κατοίκους του γειτονικού οικισμού του Αφάλωνα, λόγω του μεγάλου σεισμού που κατέστρεψε πολλές απ’ τις κατοικίες του χωριού αυτού, και μάλιστα ο νεόδμητος αυτός οικισμός ονομάστηκε τότε «Νεοχώριον» ή «Νέος Αφάλων».
Νοτιοδυτικά της Παναγιούδας, ο δρόμος οδηγεί στη Μόρια, με το εντυπωσιακό Ρωμαϊκό Υδραγωγείο της, μια μοναδική για το νησί πέτρινη κατασκευή, της Ρωμαϊκής εποχής (2ος αι. μ.Χ.), που μετέφερε νερό στη Μυτιλήνη από τις πηγές της περιοχής της Αγιάσου. Σήμερα σώζεται το μεγαλύτερο κομμάτι του, δώδεκα πεσσοί και ανάμεσα τους 7 καμάρες της μεσαίας σειράς και μία της κάτω. Τμήματα του Υδραγωγείου απαντώνται σε αρκετές ρεματιές της κεντρικής Λέσβου.
Στην Αγία Παρασκευή
Σε μικρή απόσταση από τον Κόλπο Καλλονής η Αγία Παρασκευή, οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο του νησιού, που διατηρεί ολοζώντανα τα έθιμα και τις παραδόσεις της. Βρίσκεται στο κέντρο του νησιού και είναι χτισμένη σε λεκανοπέδιο, που περιβάλλεται από γυμνούς λοφίσκους και χαμηλά βουνά φυτεμένα με ελιές. Ραχοκοκκαλιά της κωμόπολης ο κεντρικός πλακόστρωτος δρόμος της, με τα εντυπωσιακά νεοκλασσικά αρχοντικά και τα παροδοσιακά σπίτια με τις λουλουδιασμένες αυλές. Η πόλη χτίστηκε το 17ο αι. από τους κατοίκους της Γέρας, οι οποίοι εγκατέλειψαν τα παράλια του Κόλπου της Καλλονής εξαιτίας των συνεχών επιδρομών. Το όνομα δόθηκε στην κωμόπολη από το ομώνυμο εκκλησάκι της Αγίας Πρασκευής, που είναι κτισμένο μέσα σε σπήλαιο. Το σύνολο σχεδόν του οικισμού αποτελείται από αγροτικά και αστικά σπίτια χτισμένα με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Λέσβου. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το κτήριο των Εκπαιδευτηρίων, το Δημαρχείο και ο Ι.Ν. των Παμμεγίστων Ταξιαρχών. Στην είσοδο του χωριού υπάρχουν παλιά βιομηχανικά κτήρια, κυρίως ελαιοτριβεία. Ένα από αυτά έχει αναπαλαιωθεί και στεγάζει το πρότυπο Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς. Για να ολοκληρώσετε τη γνωριμία σας με την πόλη, αξίζει τον κόπο να επισκεφθείτε το πετρόκτιστο ελαιοτριβείο, κτήριο του 1910, που αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής. Το 1984 αναστηλώθηκε και μετατράπηκε σε Πνευματικό Κέντρο, με αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, λαογραφική συλλογή και ξενώνες. Θαυμάσια ευκαιρία για επίσκεψη στην Αγία Παρασκευή, προσφέρει η ονομαστή γιορτή του Ταύρου, στις αρχές Ιουνίου, προς τιμήν του Αγίου Χαραλάμπους. Το έθιμο, που οι ρίζες του ανάγονται στο 17ο αι., περιλαμβάνει μεγάλο γλέντι με παραδοσιακή μουσική, ιπποδρομίες με βραβεία και έντονα δείγματα αρχαιολατρείας.
Στο Πλωμάρι
Μετά από μια δροσιστική βουτιά στα καταγάλανα νερά του Κόλπου τη Γέρας, συνεχίζουμε την πορεία μας για το Πλωμάρι, την πιο σημαντική κωμόπολη της Νότιας Λέσβου, για την οποία έχουμε τόσα ακούσει, μιας και θεωρείται -και προφανώς είναι- ένας από τους ομορφότερους παραδοσιακούς οικισμούς του νησιού. Χτισμένη αμφιθεατρικά, αντικρίζει κατάματα το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου, προτάσσοντας τα λιθόστρωτα δρομάκια της, τη λαϊκή αρχιτεκτονική και τη ρυμοτομία, καθώς και το παραδοσιακό χρώμα των κτηρίων της με τα χαρακτηριστικά «σαχνισίνια», καθώς και τα πάμπολλα ανακαινισμένα βιομηχανικά κτήρια, μεταξύ των οποίων ελαιοτριβεία, σαπωνοποιεία, ταρσανάδες και βυρσοδεψεία, τα οποία μετατράπηκαν στην πλειονότητά τους σε Μουσεία και Πολιτιστικά Κέντρα. Το Πλωμάρι, που διασχίζεται από τον χείμαρρο Σεδούντα, χτίστηκε το 1842, όταν εξέλιπε ο κίνδυνος των πειρατών και οι κάτοικοι κατηφόρισαν από το ορεινό Μεγαλοχώρι προς τη θάλασσα. Στο κέντρο του οικισμού δεσπόζει ο Ι.Ν. του Αγίου Νικολάου, χτισμένος το 1847.
Το ένδοξο ιστορικό παρελθόν της πόλης, συναντιέται με τη σημερινή πρόοδο των κατοίκων της με την έκδηλη φιλοξενία τους, την πλούσια πολιτιστική κίνηση και την έντονη νυχτερινή ζωή. Άλλωστε, δεν θα περίμενε κανείς κάτι λιγότερο από τη νησιωτική γενέτειρα του ούζου, που φιλοξενεί και το μοναδικό Μουσείο Ούζου. Η παραγωγή του φημισμένου ούζου γινόταν αρχικά σε μικρά τοπικά αποστακτήρια, που τα αποκαλούσαν «ρακαριά», ενώ μετά τα τέλη του 19ου αιώνα αναπτύχθηκαν ιδιαίτερα οι ποτοποιίες, όπως και οι σαπωνοποιίες, που αναδείχθηκαν σε σημαντικές βιοτεχνίες με αξιόλογη παραγωγή προς εξαγωγή, δίνοντας ώθηση στον πρωτογενή τομέα της Λέσβου γενικότερα. Εκτός από την ποτοποιία, η ελαιοκαλλιέργεια είναι επίσης μία από τις σημαντικότερες ασχολίες των κατοίκων της περιοχής. Το Πλωμάρι αναμένει όλο το χρόνο τους επισκέπτες του, για να τους ξελογιάσει στα παραλιακά ταβερνάκια του με ντόπιο ούζο και αχτύπητους μεζέδες.
Δυτική Λέσβος
Αφήνοντας πίσω μας την κωμόπολη της Καλλονής και κατευθυνόμενοι πλέον στο δυτικό τμήμα του νησιού, η αλλαγή του τοπίου είναι εντυπωσιακή. Το γαλάζιο και το πράσινο αντικαθίστανται από τις κοκκινωπές αποχρώσεις των βράχων, καθώς διανύουμε μία από τις πιο άγονες αλλά και επιβλητικές διαδρομές της Λέσβου. Διάσπαρτα και αμφιθεατρικά χτισμένα στις πλαγιές του όρους Όρδυμνος συναντούμε πανέμορφα χωριουδάκια με εύηχα ονόματα: η Φίλια, το Σκαλοχώρι, η Άντισσα πατρίδα του αρχαίου ποιητή Τέρπανδρου, ο Μεσότοπος με την πλούσια παράδοση στη μουσική και το χορό, η Άγρα και τα Παράκοιλα. Στο δυτικότερο σημείο του νησιού το γραφικό ψαροχώρι του Σιγρίου, σ’ ένα μοναδικής ομορφιάς φυσικό τοπίο, όπου η στεριά με τη θάλασσα συναγωνίζονται για το ποια θα δημιουργήσει τα πιο πρωτότυπα σχήματα εισχωρώντας στο «σώμα» της άλλης! Αδιαμφισβήτητα όμως, τα σκήπτρα του πλέον προβεβλημένου αξιοθέατου της περιοχής κρατά το παγκόσμιας ακτινοβολίας Απολιθωμένο Δάσος και το εκεί Μουσείο Φυσικής Ιστορίας. Λίγο νοτιότερα η Ερεσσός, αρχόντισσα του ομώνυμου κάμπου, ο οποίος φαντάζει ως γη της επαγγελίας εν τω μέσω του άγονου και ηφαιστειογενούς τοπίου της δυτικής Λέσβου. Τέλος, το Σίγρι, το ψαροχώρι με τις καθαρές θάλασσες και τις όμορφες αμμουδιές, στο δυτικότερο σημείο του νησιού, με τις νησίδες Νησιώπη και Σεδούσα να αποτελούν τους αιώνιους φύλακες και συντρόφους του χωριού, δημιουργώντας για χάρη του ένα προστατευμένο φυσικό λιμανάκι. Περιποιημένα σπιτάκια με λουλουδιασμένες αυλές, το τουρκικό Κάστρο στο δυτικό άκρο του, το εντυπωσιακό ηφαιστειογενές τοπίο της ευρύτερης περιοχής, αλλά και η νησίσα Νησιώπη με τον Φάρο και τους απολιθωμένους κορμούς, αποτελούν σημαντικά αξιοθέατα του Σιγρίου, το οποίο προσφέρεται για ήρεμες οικογενειακές διακοπές. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια κατασκευάστηκε εμπορικό λιμάνι, που συνδέει ακτοπλϊκώς την περιοχή με το λιμάνι του Λαυρίου.
Οι απολιθωμένοι κορμοί της Νησιώπης, αλλά και του υποθαλάσσιου χώρου μεταξύ της νησίδας και του Σιγρίου, δεν είναι παρά ελάχιστο δείγμα των όσων θα δει ο επισκέπτης στο Απολθωμένο Δάσος, το οποίο καλύπτει το τρίγωνο μεταξύ Άντισσας, Σιγρίου και Ερεσσού και αποτελεί διατηρητέο μνημείο της φύσης, παγκόσμιας ακτινοβολίας. Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας αξίζει αναμφισβήτητα της προσοχής και του χρόνου μας, πριν αναζητήσουμε τον δρόμο, που θα μας οδηγήσει στην Ερεσσό.
Η Ερεσσός διαθέτει ενδιαφέροντα αρχιτεκτονικά στοιχεία, είναι κατοικημένη από την Ύστερη Χαλκοκρατία και υπήρξε ο τόπος γέννησης της ποιήτριας Σαπφούς και των φιλοσόφων Θεόφραστου και Φανία.
Κατευθυνόμαστε από Σίγρι προς Άντισσα και λίγο πριν την κωμόπολη στρίβουμε δεξιά και κατευθυνόμαστε νότια. Η Μονή Πιθαρίου μας βεβαιώνει ότι κινούμαστε σωστά, αφού βρίσκεται μόλις 3 χλμ πριν την Ερεσσό. Παρά το γεγονός ότι το τοπίο είναι βραχώδες, με λοφίσκους και ανύπαρκτη βλάστηση, η Μονή που είναι αφιερωμένη στους Ταξιάρχες, βρίσκεται μέσα σε φαράγγι κατάφυτο από βελανιδιές και πλατάνια, που το διασχίζει ο ποταμός Χαλάνδρας.
Αφήνοντας πίσω μας την Ερεσσό και με κατεύθυνση ανατολικά, ο δρόμος μας οδηγεί στο Μεσότοπο, με την πλούσια παράδοση στη μουσική και το χορό. Από δω μπορούμε εύκολα να προσεγγίσουμε τις παραλίες του Ταβαρίου, του Χρούσου και του Ποδαρά, όλες ιδανικές για κολύμπι και αναψυχή. Ο γραφικός Μεσότοπος κατοικείται από ανθρώπους που ασχολούνται κυρίως με την γεωργία και την κτηνοτροφία παράγοντας εξαιρετικής ποιότητος προϊόντα. Οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι «παράγουν» εξίσου πολλά και νόστιμα προϊόντα πολιτισμού!
Στην Καλλονή
Προχωρούμε πλέον παράλληλα με τις ανατολικές ακτές του κόλπου της Καλλονής. Το τοπίο αρχίζει να αποκτά ξανά τις εντυπωσιακές γαλαζοπράσινες αποχρώσεις του, σημάδι ότι πλησιάζουμε στη Σκάλα Καλλονής, αφού πρώτα κάνουμε μια τελευταία στάση σε ένα ακόμα γραφικότατο και καταπράσινο χωριό, τα Παράκοιλα. Η Σκάλα Καλλονής με την αμμώδη παραλία της, αποτελεί αλιευτικό κέντρο και επίνειο όλης της γύρω περιοχής, αλλά και ο τόπος, όπου κάθε καλοκαίρι διοργανώνεται η περίφημη »Γιορτή της σαρδέλας». Φτάνοντας εδώ μετά από μια τόσο περιεκτική περιήγηση, δεν μπορούμε να σκεφτούμε τίποτα καλύτερο από το να δοκιμάσουμε τους θαυμάσιους θαλασσινούς μεζέδες της –που προέρχονται από τον ομώνυμο κόλπο-, «βρεγμένους» με το απαραίτητο ντόπιο ουζάκι.
Η κωμόπολη της Καλλονής, στον μυχό του ομώνυμου Κόλπου, αποτελεί εμπορικό κέντρο της περιοχής, τόπο παραγωγής εκλεκτών αλιευμάτων, αλλά και έντονης πολιτιστικής δραστηριότητας και τουριστικής ανάπτυξης και η περιήγηση στην ευρύτερη περιοχή της μας επιφυλάσσει δυνατές εκπλήξεις και συγκινήσεις, καθώς περιλαμβάνει τις περίφημες Αλυκές, την περιοχή των Μέσων και τον ποταμό Βούβαρη, που συναποτελούν έναν από τους σημαντικότερους υγροβιότοπους της χώρας μας, όπου φιλοξενείται εξαιρετικά πολυάριθμη ποικιλία σπανίων πουλιών. Εντυπωσιακότερα όλων τα εκπληκτικά ροζ φλαμίγκος, που φθάνουν εδώ το φθινόπωρο. Η περιοχή είναι κατάφυτη από ελαιώνες αν και περιβάλλεται από τα πευκοδάση του νησιού, γεγονός που τις προσδίδει ιδιαίτερο οικολογικό ενδιαφέρον, με αποτέλεσμα να προσελκύει τουρίστες με αντίστοιχα ενδιαφέροντα, όπως το «bird watching» (παρατήρηση πουλιών). Τέλος ο ποταμός Τσικνιάς και ο Μυλοπόταμος με τα ερείπια των παλιών νερόμυλων, οριοθετούν τη λεκάνη αυτή του υγροβιότοπου.
Η Καλλονή, η μεγαλύτερη κωμόπολη του νησιού, αποτελούσε και αποτελεί -εξαιτίας και της θέσης της στο κέντρο της περιοχής- μεγάλο εμπορικό και διοικητικό κέντρο της Κεντρικής Λέσβου, είναι δε γνωστή με το ίδιο όνομα από το 1300 π.Χ., ενώ όπως αποδεικνύουν τα ιστορικά μνημεία, γύρω στο 1400 π.Χ. ήταν ήδη μια σημαντικότατη πόλη, όπου συγκεντρώνονταν κάτοικοι και από τις γειτονικές πόλεις-κράτη Πύρρα και Αρίσβη, των οποίων σημαντικά ευρήματα έχουν εντοπιστεί στον Κόλπο της Καλλονής. Η ακμή της συνεχίστηκε κατά τα Βυζαντινά και Μεσαιωνικά χρόνια, ενώ κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας υπήρξε λίκνο της Ορθοδοξίας. Η σύγχρονη πόλη χαρακτηρίζεται από τα μοναδικά αρχιτεκτονικά της στοιχεία της, τον Ι.Ν της Ζωοδόχου Πηγής, του 1805 και από την ιδιαίτερη ζωντάνια της. Το αρχαίο ιερό των Μέσων – ναός οικοδομημένος από τους Αιολείς τον 3ο π.Χ αιω. και αφιερωμένος στους θεούς Δία, Ήρα και Διόνυσο – η αρχαία »Κλοπεδή» – ναός αφιερωμένος στο θεό Απόλλωνα, του 8ου π.Χ αιω. – και το βυζαντινό μοναστήρι της Μυρσινιώτισσας- όπου οι μοναχές φτιάχνουν υφαντά και ροδόσταμο – είναι μερικά μόνο από τα σημαντικά αξιοθέατα της περιοχής.
Στην παραλία του Αγίου Ερμογένη
Ιδανικό ορμητήριο για τις περιπλανήσεις σας στο νησί -σε όλες ανεξαιρέτως τις εποχές του χρόνου- αποτελεί το ξενοδοχείο «Heliotrope», στην παραλία Βαρειά και πολύ κοντά τόσο στο αεροδρόμιο, όσο και στο λιμάνι του νησιού. Ευχαριστούμε θερμά τους ιδιοκτήτες του για την ευγενική και άψογη φιλοξενία τους.
Τελειώνοντας θα θέλαμε ακόμα να εκφράσουμε τις θερμότερες ευχαριστίες μας σε όλους όσοι συνέβαλαν, ο καθένας με τον τρόπο του, στην πραγματοποίηση του ταξιδιού μας στη Λέσβο. Καταρχάς τον άνθρωπο-κλειδί του ταξιδιού, τον Πάνο Πίτσιο, Πρόεδρο της Δημοτικής Κοινότητας Μυτιλήνης, καθώς και τον Δήμαρχο Λέσβου Σπύρο Γαληνό. Τον οδηγό και ξεναγό μας στην περιήγηση της Λέσβου, τον Λάκη Κυπαρίσση. Τον ευχαριστούμε από τα βάθη της καρδιάς μας για την υπομονή του, αλλά και για τις απίστευτες γνώσεις του για το νησί, που μας έδωσαν τη δυνατότητα να ανακαλύψουμε όλους τους κρυμμένους θησαυρούς της ομορφιάς του. Θερμές ευχαριστίες οφείλουμε επίσης στην εταιρεία «Lesvos Car» και προσωπικά στον Στρατή Λόγγιο, για την ευγενική χορηγία του οχήματος, που χρησιμοποιήσαμε για τις διαδρομές μας. Τέλος, ευχαριστούμε το βενζινάδικο SHELL της Βασιλικής Δήμου – Παππά (τηλ. 2253041640), στην Πέτρα Λέσβου, για την διαχρονική στήριξή του στην διεκπεραίωση των μετακινήσεών μας στο νησί.
Αποχαιρετούμε την Λέσβο με δύο πανέμορφες εικόνες!
Copyright © Katerina Marinaki. All Rights Reserverd.
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος web site με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της κατόχου του Κατερίνας Μαρινάκη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.
Σχολιάστε