Ο Αριστοτέλης έγραψε γι’ αυτήν ότι «εχθρόν είναι τοις όφεσιν η των Αστυπαλαίων γη» λόγω της ανυπαρξίας φιδιών, οι Ρωμαίοι, οι οποίοι εκτιμούσαν σε κάθε τόπο πρώτα απ’ όλα τα εδέσματα του, την αποκαλούσαν «Ιχθυόεσσαν» για το πλήθος και την ποιότητα των ψαριών της, ενώ οι αρχαίοι Έλληνες, σαγηνευμένοι από τα ευωδιαστά άνθη της και τους εύγευστους καρπούς της, την ονόμασαν «Τράπεζα των θεών»! Η εκθαμβωτική ομορφιά αυτής της νησιωτικής πεταλούδας κυριολεκτικά μπορεί να ικανοποιήσει στο έπακρο και τον πλέον απαιτητικό επισκέπτη! Μετεωριζόμενη αενάως μεταξύ Κυκλάδων και Δωδεκανήσων, με το φυσικό αλλά και το δομημένο περιβάλλον της να την σπρώχνουν προς τις Κυκλάδες και τις αποστάσεις να την κατατάσσουν τελικώς στα Δωδεκάνησα, η Αστυπάλαια είναι ένας τόπος που τον ερωτεύεσαι με την πρώτη ματιά! Μπορεί το νησί να μην είναι ιδιαίτερα μεγάλο και ως εκ τούτου οι οικισμοί του να είναι σχετικά λίγοι σε αριθμό, όμως η πρωτεύουσά του, η Χώρα, είναι τόσο όμορφη και γοητευτική, που πραγματικά «κολλάς» μαζί της! Με το Κάστρο των Βενετών Querini, που κυριάρχησαν στο νησί για 300 χρόνια σχεδόν, να κυριαρχεί πάνω από την γραφική πολιτειούλα, με τους καλοδιατηρημένους ανεμόμυλους και τις εντυπωσιακές κόκκινες στέγες τους, να δημιουργούν ένα πραγματικό περιδέραιο στον αυχένα μεταξύ των δύο υψωμάτων, όπου απλώνονται τα κατάλευκα σπίτια του οικισμού και με τις εκκλησίες της Παναγίας της Πορταΐτισσας και της Μεγάλης Παναγιάς να αποτελούν τοπόσημά της, η Χώρα αποτελεί την αδιαφιλονίκητη star της Αστυπάλαιας, που παρ’ όλα αυτά νειώθει πολύ κοντά της την καυτή ανάσα των επιλαχόντων διεκδικητών του τίτλου! Η Μαλτεζάνα, το Λειβάδι, ο Πέρα Γυαλός στους πρόποδες της Χώρας, το Βαθύ, ο Σχοινώντας, οι πανέμορφες παραλίες του νησιού, τα αρχαιολογικά μνημεία του και οι πάμπολλες εκκλησούλες του, ολοκληρώνουν τον χάρτη της ομορφιάς ενός τόπου, που η φύση και η Ιστορία τού χάρισαν απλόχερα τα στολίδια τους! Το ταξίδι μόλις ξεκίνησε και για σήμερα περιλαμβάνει περιήγηση στους χάρτες των γεύσεων της πανέμορφης Αστυπάλαιας, με αφορμή την προετοιμασία των παραδοσιακών εδεσμάτων του πανηγυριού της Παναγίας Φλεβαριώτισσας.

Ένα ολόλευκο περιστέρι φωλιάζει εδώ, στην καρδιά του Μέσα Νησιού της Αστυπάλαιας και δεν είναι άλλο από το Μοναστήρι της Παναγίας Φλεβαριώτισσας.

Η βυζαντινού ρυθμού εκκλησία του διαθέτει αξιόλογο ξυλόγλυπτο τέμπλο, ενώ αρχιτεκτονικά λείψανα στην αυλή καταδεικνύουν ότι υπήρξε αρχαιότατος τόπος λατρείας.

Μέρος του ναού αποτελεί σήμερα το σπήλαιο, στο οποίο βρέθηκε η θαυματουργή εικόνα από έναν τσοπάνη, ο οποίος και θεώρησε σωστό και πρέπον να την μεταφέρει στην Χώρα. Την επομένη ημέρα όμως έκπληκτος την αντίκρυσε και πάλι στο ίδιο σημείο, στην σπηλιά της.

Η ιστορία επαναλήφθηκε έως ότου πάρθηκε η απόφαση να χτιστεί η Μονή σε εκείνο ακριβώς το σημείο!

Η Μονή, φωλιασμένη στην αγκαλιά των ήρεμων βουνών της Αστυπάλαιας, αποτελεί το τέλος μιας διαδρομής, που ξεκινά από τους Μύλους της Χώρας…

…αφήνει πίσω της τους κεντρικούς οικισμούς του νησιού (εδώ η Χώρα και το πανέμορφο επίνειό της, ο Πέρα Γυαλός)…

…αντικρύζει τοπία απίστευτου φυσικού κάλλους (εδώ άποψη από το Έξω Νησί (ανατολικό τμήμα), που μαζί με το Μέσα Νησί αποτελούν τα δύο φτερά της αστυπαλίτικης πεταλούδας)…

…ρίχνει την ματιά της και στον Ταμιευτήρα Νερού, στο βάθος της πεδινής έκτασης του Λειβαδιού…

…διαβαίνει μέσα από βουνά και βοσκοτόπια, όπου την συντροφεύουν τα ελεύθερης βοσκής κατσικάκια και πρόβατα του νησιού.

Η Μονή είναι πλέον μπροστά μας και οι προετοιμασίες για το αυριανό πανηγύρι βρίσκονται ήδη στο forte τους.

Η προετοιμασία της γέμισης για τα γιαπράκια βρίσκεται σε εξέλιξη. Ρύζι, κιμάς, βούτυρο, λίγη ντοματούλα, μαϊντανός, αλατοπίπερο και η εμπειρία των νοικοκυρών, αποτελούν τα συστατικά της! Επί το έργον η Νίνα Νικολάκη και η Ευαγγελία Καμπούρη.

Παράλληλα προετοιμάζονται από την Μαρία Καλή τα φύλλα του λάχανου, ενώ τα αμπελόφυλλα είναι ήδη έτοιμα και αναμένουν.

Στις αυλές έχουν κιόλας καταφθάσει τα αρνάκια, προσφορές των τσοπάνηδων του νησιού, όπως άλλωστε σε προσφορές όλων των κατοίκων στηρίζεται η συγκέντρωση των τεράστιων ποσοτήτων των υλικών, για τα παραδοσιακά εδέσματα του πανηγυριού.

Τα αρνάκια, λοιπόν, πλένονται δια χειρός των Γεωργίας Σταυριανού και Μαρουλιώς Μπαχτσεβάνου…

…και στην συνέχεια καθαρίζονται προσεκτικά. Από αριστερά: Φρόσω Σταυλά, Ειρήνη Σταυλά-Περδίκη και Αγγελής Καμπούρης επί το έργον.

Η τεράστια λεκάνη με την γέμιση μεταφέρεται από την Νίνα Νικολάκη και την Ευαγγελία Καμπούρη στον χώρο του τυλίγματος…

…όπου και ξεκινά αμέσως το τελικό στάδιο προετοιμασίας για τα γιαπράκια. Πρώτη από αριστερά η Φρόσω Σταυλά, σύζυγος του Επικεφαλής της Επιτροπής του Πανηγυριού Γιάννη Σταυλά. Επί δεκαετίες ολόκληρες και μέχρι πριν δύο μόλις χρόνια, η προετοιμασία των εδεσμάτων γινόταν στο σπίτι της! Ηρωίδα! Και είμαι βέβαιη πως κάθε νοικοκυρά θα συμφωνήσει με τον χαρακτηρισμό αυτό! Μαζί με την κυρία Φρόσω η Μαργαρίτα Νικολάκη και η Μαρία Πατηνιώτη.

Τα γιαπράκια τυλίγονται και παράλληλα τα «κορίτσια» τραγουδούν για την Παναγιά τους τη Φλεβαριώτισσα. Αλήθεια, δεν είναι θαύμα να τυλίγονται χιλιάδες γιαπράκια σε λεπτά της ώρας! Το θαύμα της συλλογικότητας!

Στο τραγούδι συμμετέχουν: Φρόσω Σταυλά, Βιργινία Αγγελή, Νίνα Νικολάκη, Ειρήνη Σταυλά, Άννα Αχλαδιώτη, Ευδοκία Μανωλάκη, Νίνα Καμπούρη, Μαργαρίτα Νικολάκη, Μαρία Πατηνιώτη, Γεωργία Σταυριανού, Μαρία Καλή, Ειρήνη Γιαννάρου και ο Αγγελής Καμπούρης. Στιχουργός η Νίνα Νικολάκη. Μπείτε στο κανάλι μας στο YouTube για να παρακολουθήσετε το συγκινητικό αυτό στιγμιότυπο, αλλά και άλλες όμορφες παραδοσιακές στιγμές από το πανηγύρι.

Εν τω μεταξύ ξεκινά η προετοιμασία της γέμισης για το λαμπριανό, το γεμιστό αρνάκι, που αποτελεί το παραδοσιακό πασχαλινό φαγητό της Αστυπάλαιας. Αρχικά τσιγαρίζεται το κρεμμυδάκι. Η Ευαγγελία Καμπούρη δεν έφυγε καθόλου πάνω από τις 4 συνολικά κατσαρόλες γέμισης που ετοιμάστηκαν!

Στη συνέχεια προστίθενται τα ψιλοκομμένα εντόσθια των ζώων

…τα οποία και πρέπει να μαγειρευτούν με προσοχή και τακτικό ανακάτεμα.

Στην αυλή το αρνάκι αφού πλύθηκε, καθαρίστηκε και πασπαλίστηκε η κοιλίτσα του με χοντρό θαλασσινό αλάτι, πιπέρι και μπαχάρι, ράβεται με επιδεξιότητα από την Ειρήνη Γιαννάρου-Καλούδη…

…τόσο όσο χρειάζεται ώστε να μείνει μια τρυπούλα ανοιχτή, για την προσθήκη της γέμισης στο εσωτερικό του.

Τα ταψιά περιμένουν στην αράδα να δεχθούν τους λαμπριανούς.

Στην γέμιση, που έχει ήδη εμπλουτιστεί με την συκωταριά των ζώων, προστίθεται τώρα και το ρυζάκι. Αλατοπίπερο και μπαχάρι…

…και η μεγάλη στιγμή του γεμίσματος έφθασε! Από αριστερά: Βιργινία Αγγελή, Φρόσω Καμπούρη και Ευαγγελία Καμπούρη.

Αφού ράφτηκε το άνοιγμα στην κοιλιά του, το αρνάκι τυλίγεται με εκπληκτική ταχύτητα και επιδεξιότητα σε ατέλειωτες στρώσεις λαδόκολας…

…και τελικά αλουμινόχαρτου. Επί το έργον Βιργινία Αγγελή, Ειρήνη Γιαννάρου-Καλούδη και Φρόσω Καμπούρη.

Στα ταψιά στρώνονται οι κληματόβεργες…

…οι φούρνοι ανάβουν…

…ακόμα και ο στρατός επιστρατεύεται για την μεταφορά των λαμπριανών, που μπορεί το τελικό τους βάρος να ξεπερνά και τα 30 κιλά!

Φουρνίζονται με μαεστρία από τον Κωνσταντή Πατηνιώτη και θα παραμείνουν στην ζεστή αγκαλιά του φούρνου ως την ώρα που θα σερβιριστούν στο πανηγύρι, μετά το τέλος του Εσπερινού.

Ο ναός ανθοστολίζεται από τα επιδέξια χέρια της Σταυρούλας Στολιάρου και της Σοφίας Καπετανγιάννη. Τα πάντα πρέπει να είναι άψογα!

Οι εξωτερικοί χώροι της Μονής, καθαροί και περιποιημένοι μετά από πολλές εργατοώρες εθελοντικής εργασίας, αναμένουν τους ευσεβείς Αστυπαλίτες…

…όπως και οι εσωτερικοί χώροι, όπου θα πραγματοποιηθεί το κοσμικό κομμάτι του πανηγυριού…

…μετά την ολοκλήρωση των λατρευτικών εκδηλώσεων. Χρόνια Πολλά σε όλους!!!
Θερμότατες ευχαριστίες για το γεμάτο αξέχαστες εμπειρίες αυτό ταξίδι, για την θερμή υποδοχή και την άψογη φιλοξενία οφείλω στον Δήμο της Αστυπάλαιας και προσωπικά στον Δήμαρχο Πανορμίτη Κονταράτο – έναν από τους μακροβιότερους αυτοδιοικητικούς του Αιγαίου- και την Αντιδήμαρχο Μαρία Καμπούρη.
Copyright © Katerina Marinaki. All Rights Reserverd. ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος web site με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της κατόχου του Κατερίνας Μαρινάκη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.
Σχολιάστε