Πάρος… Όνειρα καλοκαιρινών διακοπών στις χειμωνιάτικες νύχτες μας. Φωτεινή, λαμπερή, γαλάζια σαν το χρώμα του Αιγαίου που την περιβάλει, λευκή σαν το φημισμένο της μάρμαρο. Βρίσκεται στο κέντρο περίπου των Κυκλάδων και το λιμάνι της, η Παροικιά, αποτελεί συγχρόνως την πρωτεύουσα του νησιού. Η ιστορία της παλιά, όπως για όλα τα κυκλαδονήσια. Το πρώτο της όνομα Μινωίς και Μινώα, όταν κατακτήθηκε από τους Κρήτες. Πάρος σήμερα, από τον αρχηγό των Αρκάδων, που εγκαταστάθηκαν εδώ από την 1η χιλιετία π.Χ. Γνώρισε μεγάλη αίγλη και ανάπτυξη, ενώ ίδρυσε και αποικίες, όπως στην Θάσο και την Κροατία. Περσικοί πόλεμοι, Αθηναϊκή συμμαχία, Ρωμαίοι και Βυζάντιο, παρακμή και πειρατικές επιδρομές, Ενετοί, Τούρκοι, Επανάσταση. Ο καθένας με το δικό του τρόπο έγραψε την σελίδα του στο ογκώδες βιβλίο της ιστορία της Πάρου, φθάνοντας μέχρι το σήμερα, που το νησί έχει πλέον εξελιχθεί σε πόλο έλξης για Έλληνες και ξένους επισκέπτες. Η Πάρος, παρά την μεγάλη τουριστική ανάπτυξη, διατηρεί παράλληλα τα ήθη και τις παραδόσεις της, ενώ οι Παριανοί κρατούν αλώβητη την ευγένεια της ψυχής και την καλοσύνη τους.

Η Νάουσα, στο βόρειο τμήμα του νησιού, αποτελεί την επιτομή της γραφικότητας. Σφιχταγκαλιασμένα ολόλευκα σπίτια αιγαιοπελαγίτικης αρχιτεκτονικής, στενά πλακόστρωτα δρομάκια, λουλουδιασμένες αυλές, κάτασπρες εκκλησούλες και ένα ειδυλλιακό λιμάνι συνθέτουν την ταυτότητα της πανέμορφης θαλασσινής πολιτειούλας. Στολίδι της μοναδικό τα ερείπια του Ενετικού Κάστρου, του 13ου αι., αφημένα στην είσοδο του μικρού λιμανιού θαρρείς από το πουθενά, με σύντροφό του ολοχρονίς τις πολύχρωμες βάρκες και τα ψαροκάικα, που λικνίζονται ρυθμικά τις μέρες στα ήσυχα νερά και τις νύχτες με την μπονάτσα ανοίγονται στο πέλαγος. Επιστρέφουν το πρωί με την πλούσια πραμάτειά τους, από ψάρια, χταπόδια και θαλασσινά, που ως το βραδάκι έχουν κιόλας φθάσει, σπαρταριστά στην κυριολεξία, στα τραπεζάκια των διάσημων ουζερί της Νάουσας. Στριμωγμένα φιλάρεσκα το ένα δίπλα στο άλλο, με το κύμα να πιτσιλάει τα υψηλής αισθητικής τραπεζοκαθίσματά τους μόλις το βοριαδάκι «φρεσκάρει», μας προ(σ)καλούν σε γευστικές απολαύσεις που κανείς δεν μπορεί να τους αντισταθεί.

Ο Ι.Ν. Παντανάσσης αποτελεί έναν από τους πλέον εμβληματικούς όχι μόνον της Νάουσας, αλλά και ολόκληρου του νησιού και αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στην θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Παντανάσσης, που έφθασε στην πόλη με θαυμαστό τρόπο, τον οποίο αξίζει να διαβάσουμε και να γνωρίσουμε έτσι ακρβώς όπως παρουσιάζεται μέσα από το σχετικό έντυπο, που έχει εκδοθεί από τον ίδιο τον ενοριακό ναό Παντανάσσης, της Ιεράς Μητροπόλεως Παροναξίας:

«Ασφαλώς δεν θα υπάρχει Ναουσαίος ή Παριανός που να μην ξέρει και πολύ περισσότερο να μην έχει ανάψει ταπεινά ένα κερί προσκυνώντας βλαβικά την αγιασμένη εικόνα της Παναγίας «Πεντάνουσας». Όμως γύρω απ’ το εικόνισμα αυτό της Μητέρας του Χριστού ζει ένας ολάκαιρος «θρύλος» βγαλμένος μέσα από την ίδια την παράδοση και την ιστορία της γραφικής ψαράδικης κωμόπολης. Θα πάμε πολλά χρόνια πίσω… Βρισκόμαστε τώρα στα τελειώματα του 18ου αιώνα. Οι επαναστάσεις για την απόκτηση της λευτεριάς στη λεβέντρα Κρήτη ενάντια στο ζυγό της Τουρκιάς φουντώνουνε κι ανταριάζουνε… Θυμούμε δα καλά (έλεγε ο γερο-καπτά Γιώργης ο Γούναρης, που ο Θεός ανάπαψε τη ψυχή του ύστερα από 117 χρόνια ζωής πριν από δυο δεκαετίες), τη μάνα μου τη Ξαθώ, Παπά-Κώστα, που μου τάπε και μένα. Αφού με ρωτάς και θέλης να μάθεις για τη Χάρη Της όλα τα γεγονότα άκουσέ τα λοιπόν… Έτσι ακριβώς κάτω από τις  φυλλωμένες κληματαριές της παλιάς Νάουσας, ένα καλοκαιριάτικο βράδυ, διηγήθηκε στον αείμνηστο π. Κωνσταντίνο Αλιφιέρη, εφημέριο του χωριού, στα πρώτα χρόνια της εφημερίας του, ( γύρω στο 1938) αυτό το θαύμα ο σχωρεμένος καπτάνιος…

-Ένα βράδυ, μα θα πρέπει νάτανε Οκτώβρης μήνας, είχε σουρουπώσει για τα καλά. Ναυτικός άνθρωπος, μεγαλοκαπτάνιος του καιρού εκείνου, κατέβηκε στο γιαλό του Αϊ Δημήτρη. Ήθελε να δει τον καιρό γιατί έπρεπε να ταξιδέψει με τη «Μπρατσέρα» του. Λαδιά το νερό… Μα κει κατά το πέλαγος καταμεσού του «κόρφου» δυο δυνατά φώτα λαμπαδιάζανε στα μάτια του. Πράγμα μυστήριο. Τι νάναι στα αλήθεια; Ξημέρωσε ο Κύρης του Ουρανού τη μέρα… Γλυκά πλατσούριζε το κυματάκι στ’ ακροθαλάσι τ’ Αϊ Δημήτρη…  Ούτε συννεφάκι στο γαλάζιο ουρανό… Μα τι είναι αυτό εκεί στην άκρη της αμμουδιάς; Έτρεξε γρήγορα ο Ναυτικός για να δει καλύτερα -είχε κατέβει όπως συνήθιζε πάντα-, περνώντας σα φτερό τα λιγοστά βραχάκια… Μεγάλο τ’ όνομά σου Κύριε.. Σε θρόνο λαμπρό μ’ αναμμένα κεριά στα φανάρια στεκότανε στ’ αυγηνό το φως η εικόνα της Παναγίας… Μορφή μεγαλόπρεπη σχεδόν σ’ ανθρώπινη διάσταση η Θεοτόκος κρατώντας το Χριστό μικρό παιδάκι στην αγκαλιά Της… Ένα γύρω οι γλάροι με τις φωνές και τα κραξίματά τους υμνολογούσανε και το πρωινό το «ρεγάλι» λιβάνιζε με τα μύρα της θάλασσας την Κυρά των Αγγέλων. Γονάτισε γεμάτος ευλάβεια ο Ναυτικός, σμίξανε τα δάκρυα του με το νερό, έκανε γεμάτος πίστη και φόβο Θεού το σταυρό του και προσκύνησε το εικόνισμα, ευχαριστώντας την Παναγία που πρώτος αξιώθηκε να υποδεχτεί στο χωριό τη δική Της Παρουσία. Κι’ ύστερα πουλί πετάμενο κρεμάστηκε στην καμπάνα του Αϊ Δημήτρη. Με το δυνατό του χέρι ξεσήκωσε το μικρό τότε χωριό με τα καμπανίσματά του… Αλαφιασμένοι τρέχανε στ’ αγουροξύπνημά τους οι άνθρωποι… Αρχοντάδες και λαός, μανάδες με τα μωρά στην αγκαλιά… Παπάδες με τα πετραχήλια στο χέρι… Γεωργοί με τις αξίνες. Ψαράδες… Γυναικούλες με τα λιβανιστήρια… Το νέο μαθεύτηκε παντού σε γωνιές και καλντερίμια στο λιμάνι και τα χωράφια… «Η Παναγία ήλθε στη Νάουσα βγήκε από τη θάλασσα κάτω στον Αϊ Δημήτρηηηηη….»

Πήρανε την εικόνα οι χριστιανοί την βάλανε μέσα στην εκκλησία του Αϊ Δημήτρη. Μα την άλληνε μέρα το πρωί Εκείνη βρέθηκε αλλού… Στην εκκλησιά του Αϊ Βασίλη καθισμένη πάνω σε μια βουρλιά φυτρωμένη από την υγρασία κάπου δίπλα στ’ Άγιο Βήμα… Νόμισε ο Παπάς τ’ Αϊ Δημήτρη πως την είχε κλέψει ο Παπάς τ’ Αϊ Βασίλη και την μετάφερε πίσω, μα τ’ άλλο το πρωί η χάρη Της ήτανε καθισμένη στην βουρλιά μέσα στον Αϊ Βασίλη… Τ’ άλλο βράδυ φυλάξανε νυκτέρι, έπρεπε οι άνθρωποι αυτοί να μάθουνε τι συμβαίνει…  Η Εικόνα βρισκότανε καλά κλειδωμένη μέσα στον φυλαγμένο ένα γύρω Αϊ Δημήτρη… Μεσάνυχτα… Ένα φως πιο δυνατό κι από την αστραπή «τύφλωσε» για μια στιγμή τους φύλακες… Η Θεϊκιά Μάνα είχε διαλέξει μόνη Της το μέρος που ήθελε για να μείνει απ’ όλες τις εκκλησίες του χωριού… Το φως του Ήλιου την καλοσώρισε καθισμένη πάνω στην «Βουρλία» μέσα στο μικρό και ταπεινό εκκλησάκι του Αϊ Βασίλη… Δεν μπορεί κανένας παρά να θαυμάσει την μεγάλη πίστη των Ναουσαίων εκείνων για το «βρέσιμο» της εικόνας στο χωριό τους. Σεβασμός που αξίζει πολύ για την ιστορία, αφού πάντα η παράδοση συνδέει στη λαϊκή μνήμη ένα γεγονός που έχει συμβεί.

Στις διάφορες επαναστάσεις των Κρητικών, που προαναφέραμε στην αρχή, ήτανε τέτοια η μανία των Τούρκων που στην κυριολεξία η εκδίκησή τους έφτανε μέχρι την καταστροφή των ιερών και οσίων των υπόδουλων «Ραγιάδων». Φαίνεται πως θέλοντας ν’ αποφύγουν την μανία αυτή των κατακτητών, ομάδα Χριστιανών Κρητικών διέφυγε με ιστιοφόρο για την κυρίως Ελλάδα μεταφέροντας μεταξύ των άλλων υπαρχόντων τους και την εικόνα της Παναγίας. Περνώντας όμως από τον δίαυλο της Παροναξίας και ανοιχτά από τη θέση του νησιού «Εβραιόκαστρο» φρέσκος και δυνατός Γραιγο-Λεβάντης βύθισε το σκάφος. Οι δυστυχισμένοι ναυαγοί προσπαθήσανε να σωθούνε με τη βάρκα τους έχοντας πάντοτε μαζί τους και την εικόνα της Θεομήτορος. Χαθήκανε όμως όλοι… Τα κύματα φέρανε την Άγια εικόνα μέσα στο μεγάλο Κόλπο της Νάουσας, την βγάλανε στ’ ακρογιάλι του Αγίου Δημητρίου. Έξω από την πόλη του Ηρακλείου βρίσκεται ένα Μοναστήρι που γιορτάζει το Δεκαπενταύγουστο, είναι γυναικείο και λέγεται «Παναγία η Παλιανή».

Διηγείται λοιπόν η Ηγουμένη της Μονής αυτής σε γράμμα της σταλμένο εδώ στη Νάουσα πριν από μερικά χρόνια. Γράφει «Ο Κώδικας (το ημερολόγιο δηλαδή), του Μοναστηριού πως όταν φτάσανε εδώ οι Τούρκοι μαζέψανε όλες τις ιερές εικόνες στο μεγάλο αυλόγυρο και ανάψανε μεγάλη φωτιά θέλοντας να τις κάψουνε όλες. Μα εκείνες φύγανε, με πρώτη μια μεγάλη εικόνα της Παναγίας Βρεφοκρατούσας που έγραψε επάνω «Η Πάντων Χαρά» πηδώντας πάνω από την φωτιά και χάθηκαν μακριά τραβώντας κατά το Βοριά και στη θάλασσα και το ανοιχτό πέλαγος». Δεν είναι άλλη από την εικόνα της «Πεντάνουσας» Κρητικής Τεχνοτροπίας, φτιαγμένη γύρω στα τέλη του 16ου αιώνα. Σα μια παραφθορά της παραπάνω γραμμένης φράσεως… Οι Ναουσαίοι σεβόμενοι την Πολιούχο του Χωριού τους -για την οποίαν τα διηγούμενα από τους κατοίκους θαύματά της θα χρειαζόταν πλήθος πυκνογραμμένων σελίδων-, προσφέροντας από το υστέρημά τους μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα οικοδομήσανε μεγαλοπρεπή καινούργια εκ θεμελίων εκκλησία στη θέση της παλαιάς. Εκεί στο «σημείο της Βουρλιάς» βρίσκεται πάνω στο θρόνο Της η Εικόνα της Παναγίας. Γιορτάζει στις δυο του μήνα Φλεβάρη… Παριανοί απ’ όλες τις άκρες του νησιού έρχονται στη Χάρη Της και μαζί με τους Ναουσαίους υμνούνε και προσεύχονται για τον εαυτό τους, τα παιδιά τους και τα σπίτια τους, μα περισσότερο απ’ όλα για την Ειρήνη του ταραγμένου αυτά τα χρόνια Κόσμου.-

Ένα ακόμα συγκλονιστικό θαύμα της Παναγίας, που μας διηγήθηκε η Αρετή Ζουμή, μας πηγαίνει πίσω στον Ιούλιο του 1956 και στον μεγάλο σεισμό της Αμοργού μεγέθους 7,7 ρίχτερ, που συγκλόνισε τις Κυκλάδες και το Αιγαίο. Λίγο πριν την εκδήλωση του φαινομένου μια γυναίκα είδε την Παναγία να κατεβαίνει προς τη Νάουσα κρατώντας ένα μαντήλι και όταν την ρώτησε που πηγαίνει εκείνη απάντησε: «Πάω να σκεπάσω τη Νάουσα«! «Ούτε μύτη δεν άνοιξε» μας λέει η κυρία Αρετή, τονίζοντας ότι οι Ναουσαίοι την αποκαλούν Πεντάνουσα και την επικαλούνται σε κάθε δύσκολη, αλλά και χαρούμενη στιγμή της ζωής τους.

Κι αφού ολοκληρώσαμε την περιήγησή μας στην γοητευτική Νάουσα ήρθε η ώρα να πάρουμε ένα καραβάκι για μια βουτιά στις διάσημες και πολυφωτογραφημένες Κολυμπήθρες, με τους γλυπτούς βράχους, που βρίσκονται στο δυτικό τμήμα του κόλπου της Νάουσας και αποτελούν ουσιαστικά ένα σύνολο από πολλές μικρές αμμουδιές, κουρνιασμένες στην αγκαλιά τεράστιων βράχων σμιλεμένων σε διάφορα παράξενα σχήματα από τα στοιχεία της φύσης. Οι γεμάτες με θαλασσινό νερό φυσικές κοιλότητες των αποσαθρωμένων αυτών βράχων, που θυμίζουν κολυμπήθρες, έχουν ονοματοδοτήσει την περιοχή, η οποία το καλοκαίρι κυριολεκτικά κατακλύζεται από κόσμο. Σε ύψωμα πάνω από την παραλία έχουν εντοπιστεί τα ερείπια Μυκηναϊκής Ακρόπολης, στην θέση Κουκουναριές.

Θερμές ευχαριστίες οφείλουμε στην χορηγό της μετακίνησής μας, την κορυφαία στο χώρο της ακτοπλοΐας εταιρεία BLUE STAR FERRIES, που εκτελεί καθημερινά δρομολόγια προς/από Πάρο με τα υπερσύγχρονα πλοία της. Περισσότερες πληροφορίες για τα δρομολόγιά της προς Πάρο και προς όλα τα υπόλοιπα ελληνικά νησιά θα βρείτε ακολουθώντας το link που παραθέτουμε.

Copyright © Katerina Marinaki. All Rights Reserverd. ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος web site με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της κατόχου του Κατερίνας Μαρινάκη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.