Σε έναν από τους τουλάχιστον 10 διαφορετικούς χώρους στη Λήμνο, όπου διατίθενται τα εκλεκτά προϊόντα «ΧΡΥΣΑΦΗ», είχαμε την ευκαιρία να εξερευνήσουμε την τεράστια και πάντα υψηλής ποιότητος και γεύσης γκάμα παραγομένων ειδών της καταξιωμένης αυτής οικογενειακής εταιρείας.

Εν αρχή ην τα τυριά, όλα παραδοσιακά και μοναδικά, όπως το καλαθάκι Λήμνου, το μελίχλωρο, η φέτα και το κασκαβάλι, αλλά στους χώρους «ΧΡΥΣΑΦΗ» βρίσκουμε ακόμα αρτοποιήματα από τον ξυλόφουρνο, παραδοσιακά γλυκίσματα όπως τα βενιζελικά και οι σαμσάδες, χειροποίητα ζυμαρικά με κορυφαία όλων τα περίφημα Φλωμάρια, χειροποίητες πίτες και ολόφρεσκα παγωτά, αλλά και γλυκά εξαιρετικής ποιότητας.

Το κασκαβάλι είναι από τα πιο παλιά τυριά της Λήμνου και το τρόπος παραγωγής του χάνεται στα βάθη των αιώνων. Πρόκειται για ένα έντονα αρωματικό τυρί με βουτυράτη γεύση από ντόπιο πρόβειο γάλα, γνωστό για την παραγωγή του κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους από τους κτηνοτρόφους (κεχαγιάδες) της Λήμνου. Χαρακτηριστικό της παραγωγικής διαδικασίας είναι η αναθέρμανση του τυροπήγματος. Σε παλαιότερες εποχές η διαδικασία της ξήρανσης γινόταν παραδοσιακά μετά το μήνα Μάϊο. Τα κεφαλάκια του τυριού τοποθετούνταν μέσα σε ξύλινα καφάσια με σίτα και αφήνονταν να στεγνώσουν σε σκιερό μέρος -κάτω από δένδρα συνήθως- σε θερμοκρασία άνω των 22οC. Το κασκαβάλι προσφέρεται σαν επιτραπέζιο τυρί, αλλά είναι επίσης ιδανικό για σαγανάκι, τριμμένο πάνω σε ζυμαρικά, σαν εκλεκτό συστατικό σε ριζότο, πίτσες, πίτες και πράσινες σαλάτες.

Το Μελίχλωρο παρασκευάζεται από αιγοπρόβειο γάλα. Βασικό στάδιο της παραγωγής του είναι η στράγγισή του, που γίνεται σε σκιερούς και καλά αεριζόμενους χώρους και σε περιόδους που η υγρασία είναι σχετικά χαμηλή, δηλαδή μετά το τέλος της άνοιξης. Σε πρώτη φάση το τυρί αποκτά υφή μεταξύ χλωρού και ξηρού (μελίχλωρο), ενώ όταν προχωρήσει η αφυδάτωση το τυρί γίνεται σκληρό. Είναι ιδανικό για τρίψιμο, για σαγανάκι ή σαν επιτραπέζιο.

To Καλαθάκι Λήμνου (Π.O.Π.) είναι ένα πλούσιο σε γεύση τυρί, που παράγεται αποκλειστικά από αιγοπρόβειο γάλα από ζώα που βόσκουν ελεύθερα στα καταπράσινα λιβάδια της Λήμνου. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με το μικροκλίμα του νησιού καθορίζει τη γεύση και την ποιότητα του γάλακτος και χαρίζει ξεχωριστή γεύση στο παραγόμενο τυρί. Η ονομασία «καλαθάκι» προέρχεται από το σχήμα που παίρνει το τυρί, το οποίο κατά την παραγωγή του τοποθετείται σε πλεκτά καλάθια για να στραγγίξει και στη συνέχεια, μετά το ξηρό αλάτισμά του, αποθηκεύεται σε άλμη σε θερμοκρασία δωματίου για να ωριμάσει. Το Καλαθάκι Λήμνου «ΧΡΥΣΑΦΗ» απέσπασε το Χρυσό Βραβείο Γεύσης στο Φεστιβάλ Γάλακτος (Οκτώβριος 2009), ενώ διακρίθηκε στα Βραβεία Ποιότητας του Γαστρονόμου (Ιούνιος 2012) και στην διοργάνωση «Τα 100 καλύτερα» από το ΒΗΜΑ Gourmet (Ιανουάριος 2012).

Η Φέτα (Π.Ο.Π.) είναι ένα τυρί με ελαφρώς αλμυρή και υπόξινη γεύση, που παράγεται αποκλειστικά από αιγοπρόβειο γάλα από ζώα ελεύθερης βοσκής. Η χλωρίδα του νησιού και το μικροκλίμα του, που επηρεάζεται από την θαλασσινή αύρα, χαρίζουν ιδιαίτερη γεύση στο γάλα των ζώων και ξεχωριστό «χαρακτήρα» στο παραγόμενο προϊόν.

Τα φλωμάρια αποτελούν ουσιαστικά την παραδοσιακή χυλοπίτα της Λήμνου, ένα τοπικό ζυμαρικό κομμένο σε πολύ ψιλά κομματάκια, που παρασκευάζεται με λημνιό αλεύρι, χωριάτικα αυγά και λημνιό πρόβειο γάλα.

Το ζύμωμα, το άνοιγμα και το κόψιμο των φλωμαριών σε προηγούμενες εποχές ήταν μια διαδικασία που θύμιζε γιορτή. Οι νοικοκυρές μαζεύονταν όλες μαζί από σπίτι σε σπίτι προκειμένου να φτιάξουν τα φλωμάρια της κάθε οικογένειας, να τραγουδήσουν, να κουτσομπολέψουν και να φάνε όλες μαζί στο τέλος της διαδικασίας. Το κόψιμο των ζυμαρικών ήταν ένα από τα στοιχεία, που καθόριζαν την επιδεξιότητα μιας νοικοκυράς.

Τα φλωμάρια φτιάχνονταν τους καλοκαιρινούς μήνες, ώστε να στεγνώσουν σωστά πριν αποθηκευτούν, ώστε να αποτελέσουν ένα γρήγορο και χορταστικό φαγητό τους κρύους μήνες του χειμώνα, χρησιμοποιούνται δε σε πολλές παραδοσιακές λημνιακές συνταγές με κρέας ή με λαχανικά, καθώς και σε σούπες.

Χαρακτηριστικά παραδοσιακά πιάτα με φλωμάρια είναι, μεταξύ πολλών άλλων, τα ακόλουθα: πετ’νός (κόκκορας) κοκκινιστός με φλωμάρια, παραδοσιακό φαγητό της Λήμνου που συνηθιζόταν σε όλες τις γιορτινές ημέρες και κυρίως του Αγίου Παντελεήμονα και της Παναγίας, πέρδικα κοκκινιστή με φλωμάρια, φλωμάρια λαδερά με μελιτζάνες (ή σκέτα με φρέσκια ντομάτα) και φλωμάρια με σαλιγκάρια

Εκτός από τα ζυμαρικά, όπως τα προαναφερθέντα φλωμάρια και ο εικονιζόμενος τραχανάς, φημισμένες είναι και οι χειροποίητες πίτες Λήμνου «ΧΡΥΣΑΦΗ«, που παρασκευάζονται με χωριάτικο φύλλο από το τοπικό αλεύρι του νησιού και εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο ακολουθώντας παραδοσιακές λημνιακές συνταγές. Στην πλούσια γέμιση ξεχωρίζουν τα εκλεκτά προϊόντα του νησιού, όπως τα τυριά Καλαθάκι Λήμνου και Κασκαβάλι, τα φρέσκα χόρτα και μυρωδικά, η κίτρινη κολοκύθα.

Τεράστια είναι και η ποικιλία γλυκισμάτων, παραδοσιακών ή μη, καθώς και αρτοσκευασμάτων…

…όπως τα σταρένια και κριθαρένια παξιμάδια Λήμνου «ΧΡΥΣΑΦΗ«, που παράγονται από εκλεκτά σιτάρια και κριθάρια Λήμνου, χωρίς συντηρητικά, τα οποία κάλλιστα μπορούν να αποτελέσουν ένα ελαφρύ γεύμα ή υγιεινό σνακ.

Τα παγωτά «ΧΡΥΣΑΦΗ» αποτελούν όντως «χρυσές» γεύσεις, καθώς είναι χειροποίητα και παρασκευάζονται αποκλειστικά και μόνο από ντόπια γάλατα.