Η πλατεία της Αιώνιας Ποίησης με το άγάλμα του φιλέλληνα ποιητή Rupert Brooke και φόντο την πανέμορφη παραλία Μαγαζιά. Το ηλιοβασίλεμα από εδώ είναι μοναδικό!
Η Σκύρος, το μεγαλύτερο νησί του νησιωτικού συμπλέγματος τωνΒορείων Σποράδων, έχει ως πρωτεύουσα την ομώνυμη Σκύρο ή Χώρα, για τους ντόπιους, που βρίσκεται στο ΒΑ τμήμα του νησιού και στις ανατολικές απολήξεις του βουνού Όλυμπος. Η πόλη της Σκύρου είναι χτισμένη αμφιθεατρικά στις πλαγιές ενός λόφου, στη σκιά του μεσαιωνικού κάστρου και του βυζαντινού μοναστηριού του Άη Γιώργη του Σκυριανού. Αποτελεί χαρακτηριστική νησιωτική πολιτεία με αιγαιοπελαγίτικη αρχιτεκτονική και ιδιαίτερα ενδιαφέρον τοπικό χρώμα. Η αισθητική της πόλης με τα κάτασπρα κυβόσχημα σπίτια και τις σκουρόχρωμες στέγες δημιουργεί μια μοναδική εντύπωση στον επισκέπτη. Η Μεγάλη Στράτα διασχίζει την πόλη και οδηγεί στην πλατεία της Αιώνιας Ποίησης, το όνομα της οποίας σχετίζεται προφανώς όχι μόνο με την παρουσία του αγάλματος του φιλέλληνα ποιητή Rupert Brooke, αλλά και με την ποιητική διάθεση, που δημιουργεί στον επισκέπτη η μοναδική θέα στο νησί και το πέλαγος.
Γραφική γωνιά στην Χώρα της Σκύρου.
Η Χώρα της Σκύρου αποτελεί το θεατρικό σκηνικό όπου κάθε χρόνο ζωντανεύουν τα μοναδικά έθιμα του περίφημου Καρναβαλιού της Σκυριανής Αποκριάς (αποαύστε τα σχετικά video, στην Playlist στο κανάλι μας στο YouTube). Ένα καρναβάλι διαφορετικό και παραδοσιακό, που αξίζει να το βιώσει κανείς έστω και για μια φορά στη ζωή του! Εμείς το ζήσαμε πριν λίγα χρόνια και πραγματικά μείναμε εντυπωσιασμένοι -δημοσιογραφικά αλλά κυρίως λαογραφικά- από το εύρος της συμμετοχής, το πάθος των συμμετεχόντων, αλλά και το πάθος με το οποίο περιβάλλουν την όλη εθιμική διαδικασία οι κάτοικοι του νησιού στο σύνολό τους, της Δημοτικής Αρχής προεξαρχούσης! Οι παραδοσιακές εκδηλώσεις των μεταμφιεσμένων σε «Γέρους», «Κορέλες» και «Φράγκους» καθιστούν το Καρναβάλι της Σκυριανής Αποκριάς ένα από τα πιο εντυπωσιακά και ενδιαφέροντα στην πατρίδα μας από ενδυματολογικής, λαογραφικής, ιστορικής, εθνολογικής και θρησκειολογικής απόψεως. Και επειδή «από Θεού άρξασθε» οι καρναβαλιστές ανηφορίζουν το απόγευμα του τελευταίου Σαββάτου της Αποκριάς στο Κάστρο της Χώρας, βροντοχτυπώντας τα κουδούνια τους, προκειμένου να ζητήσουν την ευλογία του Άη-Γιώργη του Σκυριανού (απολαύστε «ζωντανά» το έθιμο μέσα από το σχετικό video στο κανάλι μας στο YouTube).
Πανοραμική άποψη της Χώρας της Σκύρου από το μοναστήρι του πολιούχου του νησιού, του Άη-Γιώργη.
Οι Γέροι εισέρχονται στην Μονή του Αγίου Γεωργίου, η οποία κτίσθηκε το 960 μ.Χ. από τον Νικηφόρο Φωκά, στον ίδιο χώρο με το Κάστρο, στην κορυφή ψηλά πάνω από τη Χώρα. Η εικονιζόμενη Σιδερόπορτα αποτελεί την κοινή και συγχρόνως μοναδική είσοδο τόσο του Κάστρου, όσο και του μοναστηριού.
Γέροι, Κορέλες και Φράγκοι εισέρχονται στην Μονή, η οποία υπάγετε στην Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους και έχει στην κατοχή της μεγάλη περιουσία στο νησί…
..και ακολουθεί πλήθος κόσμου, που έρχεται για να απολαύσει ένα μοναδικό θέαμα.
Οι ομάδες των Γέρων και όλων των μεταμφιεσμένων ανεβαίνουν στο υψηλότερο σημείο του μοναστηριού…
…όπου στήνουν τον χορό τους επιζητώντας με τον τρόπο αυτό την ευλογία του Αγίου Γεωργίου.
Κεντρική μορφή ο Γέρος, που ντυμένος με μια μαλλιαρή μαύρη κάπα και φορώντας μάσκα από δέρμα κατσικιού, τριγυρίζει στα δρομάκια του νησιού βροντοχτυπώντας τα κουδούνια κοπαδιού που έχει περασμένα σε ζώνη στη μέση του. Ο ήχος αυτός, ο τόσο μοναδικά αρχέγονος, ηχεί για εβδομάδες ολόκληρες στο νησί! Τον συνοδεύουν η Κορέλα (που είθισται να είναι νεαρός άνδρας ντυμένος με παραδοσιακή γυναικεία φορεσιά) και ο Φράγκος, ο οποίος φοράει μάσκα και ένα μεγάλο κουδούνι στη μέση του και παίρνει το όνομά του από το γεγονός ότι είναι ο μοναδικός χαρακτήρας της Σκυριανής Αποκριάς που δεν φοράει παραδοσιακά ενδύματα, αλλάσακάκι και παντελόνι, δηλαδή φράγκικα ρούχα, κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Παρέες από μεταμφιεσμένους γυρίζουν στη Χώρα χορεύοντας και τραγουδώντας, ενώ το όλο κλίμα παραπέμπει σε διονυσιακή ατμόσφαιρα, η οποία ενισχύεται με το δεύτερο σκέλος του Σκυριανού καρναβαλιού, το έθιμο της «Τράτας».
Οι μεταμφιεσμένοι σχηματίζουν ομάδες και περιφέρονται στον κεντρικό δρόμο της αγοράς και στα σοκάκια της Χώρας, δίνοντας έναν μοναδικό χαρμόσυνο και συνάμα μυστηριακό τόνο στον εορτασμό. Η Κορέλα, όταν ο Γέρος στέκεται να ξεκουραστεί, χορεύει γύρω του τον αποκριάτικο χορό της Κορέλας, κουνώντας πάντα το μαντήλι της.
Ο Γέρος, η κυρίαρχη μορφή του Σκυριανού Καρναβαλιού, αναπαριστά τον γέρο-τσοπάνη και κύριο χαρακτηριστικό της εμφάνισής του αποτελούν τα τσοπάνικα κουδούνια, που είναι στερεωμένα στη μέση του…
…τα οποία μπορεί να φθάνουν ακόμα και τα 50 σε αριθμό, παράγοντας έναν ήχο μοναδικό και ασύλληπτο, καθώς κουνιούνται όλα μαζί συντονισμένα στον ρυθμικό βηματισμό του Γέρου και το ταυτόχρονο κούνημα της μέσης του.
Ο Γέρος φοράει λευκό μάλλινο κοντοβράτσι και λευκές υφαντές τροχαδόκαλτσες, χωρίς πέλμα, ενώ τα υποδήματά του είναι τα παραδοσιακά δερμάτινα τροχάδια, τοπικό είδος σανδαλιών.
Το επάνω μέρος του κορμιού καλύπτεται με το μαύρο τσοπάνικο καπότο, είδος κάπας, που μάλιστα φοριέται ανάποδα έτσι ώστε να είναι ορατό το μαλλιαρό μέρος του. Στην πλάτη του Γέρου σχηματίζεται καμπούρα, από μαξιλάρια ή παλιά ρούχα, επιτείνοντας την γεροντική του εμφάνιση, που δικαιολογεί και το όνομά του.
Η κουκούλα του καπότου καλύπτει το κεφάλι του Γέρου και στερεώνεται με το κεντημένο βοσκίτικο ζουνάρι, που καλύπτει το στήθος. Το τσοπάνικο στραβοράβδι στολίζεται συνήθως με αγριολούλουδα.
Η Κορέλα, συνήθως άντρας ντυμένος με παραδοσιακή σκυριανή γυναικεία φορεσιά, φοράει την κεντημένη φούστα που λέγεται σκούτα, η οποία καλύπτεται με λευκό πλισεδένιο μεσοφόρι, το κολοβόλι και τέλος την επίσης κεντημένη ποδιά. Το πρόσωπο σκεπάζεται με χάρτινη μτσούνα.
Το επάνω μέρος του κορμιού ντύνεται με μεταξωτά πουκάμισα και το μεντενέ, καθώς και ζώνη που κουμπώνει με κλειδοτήρια. Το κεφάλι καλύπτεται με κίτρινο μαντήλι, απ’ όπου ξεπροβάλλουν ψεύτικες πλεξούδες και μεταξωτές κορδέλες. Στα πόδια φοράει παραδοσιακά τροχάδια.
Είναι ιδιαιτέρως ελπιδοφόρο, για την συνέχιση του εθίμου, το γεγονός ότι όλα τα μικρά παιδιά του νησιού συμμετέχουν στην Σκυριανή Αποκριά, μαθαίνοντας από πολύ μικρά να αντέχουν το βάρος των κουδουνιών, αλλά και να τα κινούν με τον σωστό τρόπο παράγοντας τον ήχο – σύμβολο του παραδοσιακού καρναβαλιού της Σκύρου.
Το πρόσωπο του Γέρου καλύπτεται με μτσούνα, μία εντυπωσιακή μάσκα από προβιά μικρού κατσικιού, στην οποία έχουν δημιουργηθεί δύο τρύπες σε σημείο τέτοιο, ώστε να βλέπει ο μεταμφιεσμένος.
Το έθιμο της Τράτας πραγματοποιείται την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς στην κεντρική πλατεία της Χώρας, μπροστά από το Δημαρχείο του νησιού. Οι ψαράδες φέρνουν ως εδώ την Τράτα τους, απαγγέλουν τους σατυρικούς στίχους τους, μαγειρεύουν την κακαβιά τους και την μοιράζουν στο πολυπληθές κοινό. Η έμμετρη σκωπτική απαγγελία τους αποτελεί ένα είδος «λαϊκού δικαστηρίου» (απαντάται σε πολλά αποκριάτικα δρώμενα ανά την Ελλάδα), που καυτηριάζει πρόσωπα και γεγονότα της τοπικής καθημερινότητας, αλλά και της πανελλαδικής ή και της παγκόσμιας επικαιρότητας. Ο Δήμαρχος, ο Πρωθυπουργός, η Μέρκελ, ο Πρόεδρος της Αμερικής, χαρακτηριστικές φιγούρες ανθρώπων της σκυριανής κοινωνίας, που έχουν απασχολήσει για κάποιο λόγο την τοπική επικαιρότητα, είναι μερικοί μόνο απ’ αυτούς που ακούν «τα σχολιανά τους» από τον καπετάνιο της Τράτας (απολαύστε «ζωντανά» το έθιμο μέσα από το σχετικό video στο κανάλι μας στο YouTube). Το πλήρωμα, όλοι με μουτζουρωμένα πρόσωπα και «καλοφτιαγμένα» σωματικά κουσούρια, όπως απαιτεί η Αποκριά, πίνουν κρασί και συμμετέχουν σε σύντομης διάρκειας δρώμενα, που οπτικοποιούν το περιεχόμενο των στίχων, όπως, για παράδειγμα, η «γαμήλια τελετή» μεταξύ δύο ερωτευμένων ψαράδων από το πλήρωμα της Τράτας! Ο Δήμαρχος του νησιού στέκεται δίπλα στην πλώρη του σκάφους, κερνάει κρασί τον απαγγέλοντα και ακούει στωικά «τα εξ αμάξης»!
Ο κόσμος αρχίζει από νωρίς το πρωί να καταφθάνει στην πλατεία, προκειμένου να πιάσουν την καλύτερη δυνατή θέση για την παρακολούθηση του θεάματος.
Η Τράτα εισέρχεται στην πλατεία με όλο της το πλήρωμα…
…και τα δρώμενα αρχίζουν να εκτυλίσσονται υπό το βλέμμα χιλιάδων θεατών, που έχουν κατακλύσει κάθε διαθέσιμο χώρο εντός και πέριξ της πλατείας.
Το όλο έθιμο ολοκληρώνεται με χορό των πρωταγωνιστών του και στη συνέχεια όλου του κόσμου που το παρακολουθεί.
Τα βράδια συχνά βλέπουμε και καμήλες -ένα αποκριάτικο έθιμο αρκετά διαδεδομένο σ’ ολόκληρη την Ελλάδα-…
…να κάνουν την εμφάνισή τους στα γραφικά στενάκια της Χώρας…
…μέσα σε ένα γενικότερο κλίμα ευφορίας και αποκριάτικης διάθεσης.
Την Καθαρή Δευτέρα η πλειοψηφία των κατοίκων του νησιού φορούν τις παραδοσιακές τοπικές φορεσιές τους και συγκεντρώνονται στις πλατείες της Χώρας, όπου τραγουδούν και χορεύουν τοπικούς χορούς. Σκυριανοί…
…και Σκυριανές φορούν υπερήφανοι την παραδοσιακή φορεσιά τους.
Οι παραδοσιακές φορεσιές όλων των κοινωνικών τάξεων της Σκύρου, σε μεγάλη ποικιλία και αριθμό, παρουσιάζονται στο Μουσείο Φαλτάιτς, δίνοντας, με τον πιο παραστατικό τρόπο, την δομή της κοινωνίας των Σκυριανών…
…δεδομένου ότι κάθε τάξη στο νησί προσδιοριζόταν αυστηρά από την ειδική φορεσιά που φορούσε. Tοποθετημένες σε ειδικές βιτρίνες, διακρίνονται στις εξής δέκα κατηγορίες:…
…του αρχοντολογιού, των ναυτικών, των αστών, των τσοπάνηδων, των γεωργών, των καλλιεργητών…
…του Καλικριού, των Κοχυλιανών (ανειδίκευτων εργατών και παραγιών), των κοναξήδων, των ψαράδων του Μώλου και των ψαράδων της Λιναριάς.
Η χαρακτηριστική και γοητευτικότατη Χώρα της Σκύρου.
Copyright ©Katerina Marinaki. All Rights Reserverd.
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος web site με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της κατόχου του Κατερίνας Μαρινάκη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.
LIVE to TRAVEL and TASTE 
Σχολιάστε