Πανοραμική άποψη της αρχοντικής Χάλκης και του μοναδικού αμφιθεατρικού οικισμού της.
Η Χάλκη, το νησί της Ειρήνης και της Φιλίας των Νέων όλου του κόσμου, όπως έχει χαρακτηριστεί από την Unesco, υποδέχεται στην φιλόξενη αγκαλιά του, όλους όσοι αναζητούν ήρεμες και χαλαρές διακοπές. Ο μοναδικός οικισμός του νησιού, η Χάλκη ή Νημποριό, είναι χτισμένος αμφιθεατρικά γύρω από το απάνεμο λιμάνι, με τα δύο νησάκια Νήσος και Κρεββάτια να στέκονται προστατευτικά στο άνοιγμα του λιμανιού ως ακοίμητοι φρουροί, αντικρίζοντας τα ομοιόμορφα πέτρινα δίπατα και τρίπατα πετρόκτιστα σπίτια με τα μπαλκόνια, τα χρωματιστά πορτοπαράθυρα και τις κεραμοσκεπές. Ο οικισμός έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός και αποπνέει μιαν ανείπωτη αρχοντιά, ταυτόχρονα με μία αίσθηση μελαγχολίας, καθώς συνειδητοποιεί κανείς πόσες από τις πανέμορφες αυτές κατοικίες, είναι σήμερα εγκαταλελειμμένες. Στέκονται όμως εκεί, πάντα υπερήφανα, με την πλάτη στηριγμένη θαρρείς στους γυμνούς λόφους, που περιτριγυρίζουν την πολιτειούλα χαρίζοντάς της μεγαλοπρέπεια και γοητευτικό μυστήριο.
Από οποιαδήποτε γωνιά κι αν το δεις το Νημποριό ή Εμποριό είναι ένας οικισμός που παραπέμπει σε πίνακα ζωγραφικής.
Πελασγοί, Κάρες, Δωριείς και Φοίνικες κατοίκησαν το νησί, το οποίο οφείλει την ονομασία του στα ορυχεία χαλκού, που λειτουργούσαν εδώ κατά το Μεσαίωνα. Γενικά, οι ιστορικές μαρτυρίες για τη Χάλκη είναι ελάχιστες. Κατά την αρχαιότητα το νησί ήταν χωρισμένο σε 30 δήμους και ακολούθησε την ιστορική πορεία της Ρόδου, με την οποία συνδέθηκε από πολύ νωρίς. Τα ερείπια τριών ναών του Απόλλωνα, που έχουν διασωθεί στο νησί, πιστοποιούν τη λατρεία του θεού στην αρχαιότητα, εποχή κατά την οποία η Χάλκη φημιζόταν, κυρίως, για τη σπογγαλιεία. Το 14ο αι. οι Ιππότες της Ρόδου παραχώρησαν το νησί, ως φέουδο, στην οικογένεια Assanti, οι οποίοι έχτισαν και το Κάστρο τους, πάνω στα ερείπια της αρχαίας τειχισμένης ακρόπολης. Χαμηλότερα, στη θέση Τραχειά, έχουν εντοπισθεί κατάλοιπα οικισμού πιθανότατα προϊστορικού, καθώς και κλασσικοί και ελληνιστικοί αναλημματικοί τοίχοι.
Νεοκλασσικά σπίτια με πολύχρωμα πορτοπαράθυρα και υπέροχα χρώματα στη θάλασσα, στα νερά της οποίας λικνίζονται μικρές βαρκούλες και ψαροκάικα. Μαγεία!
Από τα μέσα του 19ου αι. η τουρκοκρατούμενη Χάλκη φθάνει στο απόγειο της ακμής της. Μαζί με τη Σύμη, την Κάλυμνο και το Καστελλόριζο αναπτύσσουν το εμπόριο και τη σπογγαλιεία και το μορφωτικο-οικονομικό επίπεδο του πληθυσμού σημειώνει κατακόρυφη άνοδο. Δυστυχώς όμως, τα τελευταία χρόνια της Tουρκοκρατίας και κατά τη διάρκεια της Ιταλοκρατίας τα προνόμια καταργήθηκαν, το εμπόριο κι η σπογγαλιεία δέχτηκαν πλήγμα και άρχισε η αιμορραγία της μετανάστευσης. Η Χάλκη ενώθηκε με την Ελλάδα -συγχρόνως με τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα– το 1948.
Ο Πύργος Ρολογιού με την εντυπωσιακή αρχιτεκτονική του, αποτελεί το πλέον εμβληματικό τοπόσημο του Νημποριού, καθώς δεσπόζει αγέρωχος ανάμεσα στις κατακόκκινες κεραμοσκεπές του οικισμού.
Περπατώντας στα γραφικά δρομάκια της μικρής πολιτειούλας, μην παραλείψετε να αναζητήσετε το νεοκλασσικό κτήριο του Δημαρχείου, του 19ου αι., αλλά και τον πέτρινο πύργο του Ρολογιού, που στέκει δίπλα του, ψηλός κι αγέρωχος. Στην εκκλησία του πολιούχου Αγίου Νικολάου, που χτίστηκε το 1861, θα θαυμάσετε το χαρακτηριστικό καμπαναριό, τις αγιογραφίες και το σπάνιας τέχνης ξυλόγλυπτο τέμπλο.
Η εντυπωσιακή εκκλησία του Αγίου Νικολάου στο Νημποριό ξεχωρίζει για το πανέμορφο βοτσαλωτό δάπεδο του αύλειου χώρου της, καθώς και για το μεγαλοπρεπές καμπαναριό, το υψηλότερο καμπαναριό της Δωδεκανήσου, στην κατασκευή του οποίου χρησιμοποιήθηκαν μάρμαρα αρχαίου ναού του Απόλλωνα.
Στο εσωτερικό του ναού, που γιορτάζει στις 6 Δεκεμβρίου, φιλοξενείται ένα μικρό αλλά αξιόλογο Εκκλησιαστικό Μουσείο.
Οι Ανεμόμυλοι της Χάλκης, που διακρίνονται στην κορυφή του λόφου πάνω από το Νημποριό, μπορεί να μην λειτουργούν πλέον, εξακολουθούν όμως να αποτελούν ζωντανό απομεινάρι και σύμβολο αλλοτινών εποχών της μακραίωνης ιστορίας του νησιού.
Το πανέμορφο κτήριο όπου στεγάζεται το Γυμνάσιο – Λύκειο της Χάλκης.
Ένας δρόμος 2,5 χιλιομέτρων, τον οποίο μπορείτε άνετα να διανύσετε με τα πόδια, κάνοντας έναν αργό και απολαυστικό περίπατο, θα σας φέρει στην παλιά πρωτεύουσα της Χάλκης, το Χωριό, με τα παλιά πέτρινα σπίτια του κτισμένα αμφιθεατρικά γύρω από το λόφο του Κάστρου. Εδώ ζούσαν 4.000 άνθρωποι, μακριά από τη θάλασσα για το φόβο των κουρσάρων και των πειρατών, όπως και σε όλα σχεδόν τα ελληνικά νησιά. Όταν όμως ο φόβος αυτός εξέλειπε, γύρω στο 1850 – 1870, οι κάτοικοι του Χωριού ίδρυσαν το παραθαλάσσιο Νημποριό και εγκατέλειψαν σταδιακά την αρχική κοιτίδα τους -οι τελευταίοι έφυγαν το 1970-, η οποία είναι σήμερα έρημη. Στην κορυφή του λόφου, πάνω από το Χωριό, δεσπόζει το Κάστρο των Ιπποτών, χτισμένο πάνω στα θεμέλια ενός παλαιότερου πιθανόν Ελληνιστικού τείχους, με θέα που κυριολεκτικά κόβει την ανάσα, καθώς φτάνει ως την γειτονική Ρόδο.
Η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων, που περιβάλλεται από ελαιόδεντρα, η εκκλησία του Σωτήρα και το παλιό σχολείο, που διατηρείται σε καλύτερη κατάσταση και τα μικρά μοναστήρια της Αγίας Τριάδας, του Αγίου Κωνσταντίνου και η θολωτή εκκλησία της Παναγίας Χωριανής, με το τεράστιο κυπαρίσσι της, παραμένουν σιωπηλοί αλλά αδιάψευστοι μάρτυρες της ακμής, που γνώρισε στο παρελθόν το Χωριό. Δύο θρόνοι σκαλισμένοι στο βράχο με την επιγραφή «ΔΙΟΣ ΕΚΑΤΗΣ», που εντοπίσηκαν λίγο πάνω από το Χωριό, αξίζουν σίγουρα του χρόνου και της προσοχής σας.
Το Κάστρο ιδρύθηκε από τους Ιωαννίτες Ιππότες στα μέσα του 14ου αιώνα και η ανάβαση ως εκεί μπορεί να είναι λίγο απότομη, αλλά θα σας ανταμείψει πλουσιοπάροχα τόσο η εντυπωσιακή θέα όσο και το ίδιο το Κάστρο, στην είσοδο του οποίου βρίσκεται ενσωματωμένο το οικόσημο του Πλοιάρχου των Ιωαννιτών Ιπποτών Pierre d’ Aubusson. Εντός του σώζεται και η εκκλησία του Αγίου Νικολάου με τοιχογραφίες του 15ου και 17ου αιώνα.
Πολλά εκκλησάκια και μοναστήρια πλουτίζουν τον κατάλογο των αξιοθέατων σημείων της Χάλκης, τα οποία ολοκληρώνει ο Καμένος Σπήλιος, στη θέση Αμιγλάι. Εκεί, το 1658, ο Μοροζίνι εξόντωσε τους κρυμμένους στο σπήλαιο κατοίκους, βάζοντας φωτιά στο στόμιό του. Οι σημερινοί κάτοικοι του νησιού, περίπου 300, ασχολούνται κυρίως με τον τουρισμό, ο οποίος αναπτύχθηκε σημαντικά μετά το 1983, οπότε δημιουργήθηκαν έργα υποδομής, καθώς το νησί ανακηρύχθηκε τόπος Παγκόσμιας Φιλίας και Ειρήνης των Νέων.
Πανοραμική θέα προς το Νημποριό, τον κόλπο του Πόνταμου και τα γειτονικά νησάκια.
Αγροτική περιοχή στο εσωτερικό του νησιού με τις περιτοιχισμένες ιδιόκτητες καλλιεργήσιμες εκτάσεις των Χαλκιτών.
Το εκκλησάκι της Αγίας Βαρβάρας στην προστατευτική αγκαλία ενός βράχου, δίπλα στον δρόμο που οδηγεί στο δυτικό άκρο του νησιού.
Το ξωκλήσι του Αγίου Σάββα, κοσμείται από κάποιες εναπομείνασες αγιογραφίες στο εσωτερικό του.
Το ξωκλήσι του Αγίου Παντελεήμονα με αχώριστους συντρόφους του έναν παλιό ανεμόμυλο και κατσικάκια που βόσκουν στην περιοχή.
Το Μοναστήρι του Ταξιάρχη Μιχαήλ Πανωρμίτη ή Παλαρνιώτη βρίσκεται στο λόφο του Αγίου Ονουφρίου, κοντά στο εγκαταλελειμμένο Χωριό.
Οι κύφες αποτελούν το χαρακτηριστικότερο αγροτικό κτίσμα στο νησί και θα τις συναντήσετε κυριολεκτικά σε κάθε σας βήμα στο εσωτερικό του. Αρχικά -έως και την δεκαετία του ’60-, χρησιμοποιούνταν για την διαμονή των κατοίκων στις απομακρυσμένες αυτές περιοχές της χαλκίτικης υπαίθρου, ενώ σήμερα χρησιμεύουν ως στάνες για τα ζώα. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο τρόπος κατασκευής των πετρόχτιστων αυτών καλύβων της Χάλκης, καθώς οι μεγάλες ακατέργαστες πέτρες τοποθετούνταν στην οροφή του κτίσματος με την βοήθεια ενός μικρού χωμάτινου λόφου, ο οποίος μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής αφαιρούνταν.
Η Μονή του Αγίου Ιωάννη του Αλάργα είναι ένα μικρό και πανέμορφο μοναστηράκι, στην δυτική εσχατιά του νησιού.
Εδώ, στις 28 Αυγούστου, του Άη-Γιάννη του Προδρόμου, πραγματοποιείται η μεγαλύτερη παραδοσιακή γιορτή του νησιού, με φαγοπότι και γλέντι για όλους τους συμμετέχοντες.
Από το μοναστήρι θα έχετε την ευκαιρία να απολαύσετε την πανοραμική θέα προς την γύρω περιοχή, του δυτικού άκρου της Χάλκης.
Tα Φτενάγια είναι η πιο κοντινή στο Νημποριό παραλία, προσβάσιμη είτε με τα πόδια δια μέσου του μονοπατιού, που ξεκινάει από το εκκλησάκι της Αγίας Αικατερίνης ή με αυτοκίνητο από το δρόμο, που διέρχεται κάτω από τους ανεμόμυλους του νησιού.
Η παραλία Φτενάγια και ο ακοίμητος φρουρός της, το νησάκι Νήσος.
Πόνταμος, η μοναδική αμμώδης παραλία του νησιού με άφθονο πράσινο και υπέροα κρυστάλλινα νερά. Το ξωκλήσι της Αγίας Θέκλας (δεξιά) αγναντεύει από ψηλά την καλοκαιρινή κοσμοσυρροή…
…ενώ ακόμα πιο πίσω, στο βάθος δεξιά, διακρίνεται ο ναός του Αγίου Σουλά στο κοιμητήριο του νησιού, με τους παλιούς χαρακτηριστικούς τάφους.
Η μικρή αλλά πανέμορφη παραλία στα Κάνια, προσβάσιμη με τα πόδια ή με όχημα…
…απολαμβάνει μια μοναδική θέα προς το νησάκι της Αλιμιάς και την γειτονική Ρόδο και εξίσου μαγευτικές ανατολές!
Το γειτονικό νησάκι Αλιμιά ή Αλιμνιά
Το μικρό νησάκι, μεταξύ Χάλκης και Ρόδου, που στην αρχαιότητα ονομαζόταν Εβλιμιά, διαθέτει ένα μεγάλο φυσικό λιμάνι, που χρησίμευσε ως καταφύγιο – ορμητήριο κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το νησάκι κατοικήθηκε διαχρονικά, από τη Νεολιθική περίοδο, όπως αποδεικνύουν τα αρχαιολογικά ευρήματα. Εντοπίστηκε νεολιθικός οικισμός, ενώ της ίδιας εποχής είναι και οι μεγάλες ποσότητες οψιανού Νισύρου και Μήλου, που έχουν βρεθεί σε διάφορα σημεία του νησιού. Το Κάστρο, που έχτισαν στο νησί οι Ιωαννίτες Ιππότες, το 1475, αποτελεί ένα σημαντικό αρχαιολογικό χώρο, όπου διακρίνονται τα κτιριακά κατάλοιπα τειχισμένου οικισμού της Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής περιόδου. Κατάλοιπα της ίδιας περιόδου εντοπίζονται και στο λιμανάκι, του Αγίου Γεωργίου. Στον Άγιο Γεώργιο και στο Εμποριό, διακρίνονται πάνω από 20 νεώσοικοι, ενώ κατάλοιπα ελληνιστικών, ρωμαϊκών και παλαιοχριστιανικών κτιρίων, στην περιοχή του Εμπορειού, υποδεικνύουν την ύπαρξη εκτεταμένου αρχαίου οικισμού, στην περιοχή. Το χωριό Αλιμιά βρίσκεται στον μεγαλύτερο κόλπο του νησιού και έχει πολλά σπίτια, τα περισσότερα από τα οποία καταστράφηκαν μετά την εγκατάλειψη του νησιού από τους κατοίκους του στη δεκαετία του 1960. Το χωριό αυτό χαρακτηρίστηκε προστατευόμενος οικισμός το 1978.
Ένας ελληνιστικός πύργος σώζεται μέχρι σήμερα στην ανατολική πλευρά της ψηλότερης κορυφής του νησιού.
Στα βορειοδυτικά του νησιού και σε μικρή απόσταση από την ακτή υπάρχει μια μικρή λίμνη με θαλασσινό νερό, ένα από τα 37 φυσικά αποθέματα των Δωδεκανήσων.
Χαλκίτικες γεύσεις
«Ουκ εν τω πολλώ το ευ» ισχυριζόμαστε συχνά και η μικρή Χάλκη έρχεται να το επιβεβαιώσει πανηγυρικά. Η ποικιλία των τοπικών γεύσεων είναι ανεξάντλητη, με κορυφαία επιλογή το «οφτό», το κατσίκι ή αρνί του Πάσχα, που γεμίζεται με ρύζι και συκωτάκια και ψήνεται σε παραδοσιακό ξυλόφουρνο. Από τους καρπούς της θάλασσας ξεχωρίζουμε τις φούσκες και τους κολιούς, την θεσπέσια κακαβιά, τους τηγανητούς «γερμανούς» και τις παστές σμαρίδες, ενώ από τα τοπικά τυριά επιλέγουμε τη μυζήθρα (γλυκειά ή αλμυρή) και το «αξεβοτύριαστο». Φημισμένα είναι και τα χειροποίητα ζυμαρικά της Χάλκης όπως τα «κουλιά», που έχουν σχήμα κοχυλιού και τα «μακαρούνια», που κόβονται ψιλά-ψιλά και μαγειρεύονται λίγες ώρες αργότερα, για να προλάβουν να στεγνώσουν. Σερβίρονται με τυρί και σάλτσα από κρεμμύδια καβουρντισμένα σε βούτυρο. Θεϊκή γεύση με τόσο απλά υλικά. Είδος ζυμαρικού είναι και η «κουλουρία», που μαγειρεύεται είτε με φρέσκια ντομάτα είτε με φακές. Οι φακές πρωταγωνιστούν σ’ ένα ακόμα τοπικό πιάτο, το «φακόρυζο», που περιλαμβάνει καβουρντισμένες φακές, ρύζι και κρεμμύδι. Τέλος, για να ολοκληρώσετε τη γευστική σας περιπλάνηση στη Χάλκη, αναζητείστε το περίφημο γαριδάκι Χάλκης, ξεροτήγανα, ζυμωτούς λουκουμάδες περιχυμένους με το θαυμάσιο ντόπιο μέλι και σύκα γεμιστά με σουσάμι.
Στην Χάλκη θα φθάσετε από τον Πειραιά ή με την τοπική σύνδεση Χάλκης – Σκάλας Καμείρου.
Copyright ©Katerina Marinaki. All Rights Reserverd.
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος web site με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της κατόχου του Κατερίνας Μαρινάκη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.
LIVE to TRAVEL and TASTE 
Σχολιάστε