Στην περιοχή του Salento όλα τα τοπωνύμια έχουν ρίζα είτε ελληνική, όπως για παράδειγμα Gallipoli και Galatone, είτε λατινική όπως Casarano, Leverano και Taviano, είτε τέλος προέρχονται από την διάλεκτο των Μεσσαπίων -όπως Ugento, Alezio, Otranto-, ενός φύλου της Ινδο-Ευρωπαϊκής φυλής, που κατοίκησε την Puglia κατά την περίοδο της κλασσικής αρχαιότητας. To όνομα του Matino αποτελεί ένα αίνιγμα ως προς την προέλευσή του, με την υπόθεση της προέλευσης του τοπωνυμίου από την παραφθορά της λέξης mattina (=πρωί) να είναι αρκετά αδύναμη και χωρίς καμία βάση από άποψη γλωσσολογικής και σημασιολογικής ανάλυσης. Αβάσιμη φαίνεται να είναι και η άποψη πολλών μελετητών ότι το όνομα Matino προέρχεται από τη γλωσσική ρίζα «Mat», που σημαίνει «καλλιεργήσιμο έδαφος» ή «γόνιμο έδαφος», σύμφωνα με την αρχαία ιταλική γλώσσα, διάλεκτο της ιταλικής, που μιλούσε ο λαός των Όσκων, κυρίως στη νότια Ιταλία, από την Τοσκάνη έως το Abruzzo, που όμως ποτέ δεν διείσδυσε στο Salento. Το όνομα του Matino εξηγείται μόνο από την προέλευση του ονόματος «Matini» ή «Matinates πρώην Gargani», όπως αναφέρει ο Πλίνιος. Με τη σειρά τους οι «Matinates» πήραν το όνομά τους από την λατρεία της «Μάτερ Ματούτα», η οποία ήταν πρώιμη ρωμαϊκή θεότητα για την ανάπτυξη και την καλοτυχία, που στην Ελληνική μυθολογία ταυτιζόταν με την Ηώ (αυγή). Η πόλη κυριαρχεί στην κοιλάδα Taviano-Matino, μια από τις πιο εύφορες περιοχές του Salento. Οι κυριότερες καλλιέργειες εδώ είναι η ελιά και το αμπέλι, αλλά μεγάλες εκτάσεις είναι επίσης αφιερωμένες σε αροτραίες καλλιέργειες και σε θερμοκήπια, κυρίως με άνθη. Ο Δήμος του Matino συνορεύει βόρεια με τους Δήμους Parabita και Collepasso, ανατολικά με τον Δήμο Casarano, νότια με τους Δήμους Taviano και Melissano και δυτικά με τους Δήμους Gallipoli και Alezio. Επιπλέον είναι ένας από τους Δήμους που συναποτελούν την «Unione Jonica Salentina», η οποία δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του νόμου 142/90 και περιλαμβάνει επίσης τους Δήμους των πόλεων Alliste-Felline, Melissano, Racale και Taviano. Στους σκοπούς της Ένωσης αυτής συγκαταλέγονται η βελτιστοποίηση και ο εξορθολογισμός των διοικητικών δραστηριοτήτων μεταξύ των Δήμων, η οικονομική, πολιτική και κοινωνική τους συνύπαρξη, αλλά και ο προγραμματισμός, η ανάπτυξη και η ενίσχυση των σχέσεών τους με άλλους δημόσιους φορείς.

Chiesa Matrice di San Giorgio.
Ο Καθεδρικός ναός είναι αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο, προστάτη του Matino και χτίστηκε στα μέσα του 18ου αιώνα, πάνω στα λείψανα μιας προϋπάρχουσας κατασκευής του 16ου αιώνα, προκειμένου να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες ενός πληθυσμού που μεγάλωνε τόσο δημογραφικά όσο και οικονομικά. Η πρόσοψή του είναι απλή, με προεξέχοντες θριγκούς. Το εσωτερικό του στεγάζει οκτώ πλευρικούς βωμούς και ένα ιδιαίτερης καλλιτεχνικής αξίας ξύλινο άγαλμα του Αγίου Γεωργίου, με τις πλευρές του να φωτίζονται από δύο ασημένιες αναθηματικές λάμπες του 18ου αιώνα.

To Ηρώον της πόλης.

Γραφικά δρομάκια διασχίζουν την πόλη…

…και γίνονται ακόμα πιο γοητευτικά υπό τους νυχτερινούς φωτισμούς τους.

Chiesa del Carmine.
Η εκκλησία της Madonna del Carmine χτίστηκε τον 17ο αιώνα για να φιλοξενήσει μια βυζαντινή εικόνα της Madonna και του Θείου Βρέφους. Διαθέτει μπαρόκ βωμό και ψηφιδωτό δάπεδο του 19ου αιώνα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης η ζωγραφική απεικόνιση της Pietà, έργο του 1621, στο σκευοφυλάκιο του ναού.

Στο εσωτερικό του ναού.

Επισκέψιμο ελαιοτριβείο του 17ου αιώνα. Τα υπόγεια λιοτρίβια του Matino μαρτυρούν την αρχαία παράδοση της παραγωγής ελαιολάδου, που συνδέεται άρρηκτα με τα μεγάλα ελαιόδεντρα της περιοχής, που «γεννήθηκαν» τον 18ο αιώνα. Μερικά από αυτά, όμορφα διατηρημένα και επισκέψιμα, αποκαλύπτουν την εφευρετικότητα των τεχνικών άλεσης του καρπού και διαχωρισμού του ελαιολάδου και συγχρόνως αποτελούν ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα της βιομηχανικής αρχιτεκτονικής του 18ου αιώνα.

Ένα ακόμα απoμεινάρι της προβιομηχανικής περιόδου ενσωματωμένο σήμερα στο οικιστικό σύνολο του Matino.

Σαν βγαλμένες από παραμύθι οι νυχτερινές εικόνες του Matino.

Η εντυπωσιακή αρχιτεκτονική της πόλης είναι παρούσα σε κάθε μας βήμα.
Το Palazzo dei Marchesi del Tufo αποτελεί ένα από τα πλέον σημαντικά αξιοθέατα της πόλης και ταυτόχρονα πυρήνα πολιτισμού για την τοπική κοινωνία. Το ανάκτορο χτίστηκε τον 13ο αιώνα ως οχυρωμένος πυρήνας με αποκλειστικά αμυντικούς σκοπούς, με τις πρώτες σημαντικές κατασκευαστικές παρεμβάσεις να πραγματοποιούνται στις αρχές του 16ου αιώνα. Μια δεύτερη φάση κατασκευής επιχειρήθηκε το 1711. Το κτήριο, που έγινε η έδρα του τοπικού Μαρκήσιου από το 1644, επί κυβερνήσεως του Μαρκησίου Giuseppe del Tufo, απλώνεται σε δύο ορόφους, από τους οποίους οι ανώτεροι φιλοξενούσαν τα δωμάτια των ευγενών και ένα παρεκκλήσι, ενώ οι κατώτεροι στέγαζαν τους στάβλους, τις κουζίνες και διάφορες αποθήκες.

Η πρόσοψη του Palazzo Marchesale στην καρδιά της πόλης του Matino.

Στους εντυπωσιακούς εσωτερικούς χώρους του Palazzo, διακοσμημένους με εξαιρετικής τέχνης fresco…
….πραγματοποιούνται ποικίλες εκδηλώσεις, όπως η υποδοχή της δημοσιογραφικής μας ομάδας από τις τοπικές αρχές. Ο Δήμαρχος του Matino Giorgio Salvatore Toma (τρίτος από δεξιά στην φωτο) και οι συνεργάτες του μας παρουσιάζουν αναλυτικά την σημερινή ταυτότητα της όμορφης πόλης τους. Στο άκρο δεξιά ο Romano Massimiliano, Αντιπρόεδρος της Επαρχίας του Lecce και στο άκρο αριστερά ο Stefano Cortese, Σύμβουλος του Δήμου Melissano, του οποίου ο Δήμαρχος προεδρεύει στην «Unione Jonica Salentina».

Λεπτομέρεια της διακόσμησης του Palazzo.

Το παλάτι φιλοξενεί αίθουσες συνεδριάσεων με όλες τις σύγχρονες υποδομές.
Στους χώρους του Palazzo στεγάζεται και το MACMa (Museo Arte Contemporanea Matino), το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Matino «L. Gabrieli», του οποίου οι συλλογές περιλαμβάνουν περισσότερα από 700 έργα, προερχόμενα από τις δωρεές «L. Gabrieli», «E. Miglietta», «V. Balsebre», «Μ. Bentivoglio», αλλά και από διάφορους άλλους ποιητές της Οπτικής ποίησης, η οποία σχεδόν καταργεί τα όρια με την ζωγραφική δένοντας οργανικά και αναπόσπαστα τον λόγο με την εικόνα. Πρόκειται για το πρώτο Μουσείο στην Puglia, που φιλοξενεί μια τόσο πλούσια συλλογή αφιερωμένη στα θέματα της οπτικής ποίησης της νεο-πρωτοπορίας. Ανάμεσα στους καλλιτέχνες της οπτικής ποίησης, που εκθέτουν έργα τους εδώ, ξεχωρίζουν οι: Lamberto Pignotti, Eugenio Miccini, Luciano Ori, Lucia Marcucci, Emilio Isgrò, Roberto Malquori, William Xerra, Franco Vaccari, Adriano Spatola, Arrigo Lora Totino, Elisabetta Gut, Martino Oberto, Ugo Carrega, Vincenzo Ferrari, Carlo Finotti, Giovanni Tinti, Michele Perfetti, Luciano Caruso και άλλοι.

Απόψεις του εκθεσιακού χώρου του MACMa.
O Luigi Gabrieli (1904 – 1992), του οποίου το όνομα φέρει το MACMa, ήταν γόνος του Matino. Στην αρχή παρακολούθησε το Ινστιτούτο Τέχνης C. Pellegrino και στη συνέχεια μετακόμισε στη Φλωρεντία, όπου αποφοίτησε από το Ινστιτούτο Τέχνης της πόλης. Επιστρέφοντας αφιερώθηκε στη διδασκαλία εξαιτίας οικονομικών δυσκολιών της οικογένειάς του. Και η διδασκαλία όμως τον παίρνει μακριά από την γενέτειρα για μερικά χρόνια. Επέστρεψε στις αρχές της δεκαετίας του 1950 και ξεκίνησε την εκθεσιακή του δραστηριότητα, όχι μόνο στο Salento, αλλά και στην Φλωρεντία, το Μπάρι, τη Ρώμη και αλλού. Οργάνωσε και διηύθυνε το Ινστιτούτο Τέχνης Poggiardo, ενώ στη συνέχεια μετακόμισε στην πόλη Parabita, όπου και παρέμεινε μέχρι την συνταξιοδότησή του. Μεταξύ των μαθητών του συγκαταλέγονται οι: Lionello Mandurino, Ercole Pignatelli, Antonio Massari και Fernando De Filippi. Έργα του ανήκουν σε πολλές δημόσιες συλλογές και ιδιαίτερα, βεβαίως, στην συλλογή της πόλης του Matino, στην οποία οι κληρονόμοι του έχουν δώσει μεγάλο αριθμό έργων του.

Στην εσωτερική αυλή του Palazzo Marchesale δοκιμάσαμε ποικιλία γλυκισμάτων της τοπικής παράδοσης, όπως η torta sbriciolata (σε πρώτο πλάνο) με crumb, το σοκολατένιο κέικ αριστερά, η crostata μαρμελάδας στο βάθος και τα μπισκοτάκια amaretti (δεξιά), των οποίων η συνταγή περιλαμβάνει αμύγδαλο, ζάχαρη, ασπράδια αυγών και φυσικά λικέρ Amaretto. Μην παραλείψετε να δείτε το video στο κανάλι μας στο YouTube με την μοναδική παρουσίαση του διάσημου χορού Tarantella pizzica, που πραγματοποιήθηκε επίσης στην εσωτερική αυλή του Palazzo.
Εάν ήδη σχεδιάζετε μία επίσκεψη στο Matino, κατά τη διάρκεια του επόμενου ταξιδιού σας στην γειτονική Ιταλία, σημειώστε ότι υπάρχει εδώ μία «υπερσυγκέντρωση», θα μπορούσαμε να πούμε, πανέμορφων παραδοσιακών σπιτιών, που έχουν μετατραπεί σε ενοικιαζόμενα καταλύματα, τα οποία θα βρείτε στην πλατφόρμα AirBnB, σε μεγάλη ποικιλία και εξαιρετικές τιμές. Εμείς μείναμε πραγματικά εντυπωσιασμένοι από την καθαριότητα, την καλαισθησία, τον σεβασμό στην παράδοση και τις τιμές, σε όλους τους χώρους που επισκεφθήκαμε.

Ένα από τα εξαιρετικά καταλύματα του Matino.

«Casa in Corte», θα μπορούσα να μείνω εδώ για εβδομάδες, απολαμβάνοντας όχι μόνον τους εσωτερικούς, προσεγμένους ως την τελευταία λεπτομέρεια, χώρους…

…αλλά και την συγκλονιστική θέα της πόλης, που ειδικά την νύχτα είναι μαγική.
Φυσικά δεν θα ήταν δυνατόν να επισκεφθούμε το Matino και να μην δοκιμάσουμε την κουζίνα του και πραγματικά σταθήκαμε πολύ τυχεροί -η απόλυτη αλήθεια είναι ότι είχαμε τους καλύτερους ξεναγούς, που σ’ αυτές τις περιπτώσεις είναι πάντα οι ντόπιοι- ανακαλύπτοντας στην καρδιά της πόλης, επί της Via Roma 75, ένα από τα μαργαριτάρια του γαστρονομικού χάρτη του Matino. Έναν ζεστό και φιλόξενο χώρο, μια trattoria με ιδιοκτήτες της -αλλά και προσωπικό- ανθρώπους απλούς, ευγενικούς, φιλικούς και κυρίως επαγγελματίες, που ξέρουν να δίνουν σημασία στη λεπτομέρεια! Το δείπνο μας εδώ υπήρξε μια πραγματική «βουτιά» στις γεύσεις του Salento και της μοναδικής γαστρονομικής κουλτούρας της περιοχής, με παραδοσιακά πιάτα προετοιμασμένα με πάθος και μεράκι, από τους μεζέδες και τα primi (πρώτα πιάτα) έως τα secondi, δηλαδή τα κυρίως και φυσικά τα γλυκά και το πολύ καλό κελάρι. Όλα με την σφραγίδα του Salento ως προς τις ολόφρεσκες πρώτες ύλες και βεβαίως τις συνταγές. Τα πάντα εδώ αποπνέουν σπιτικό αέρα -του χώρου συμπεριλαμβανομένου-, αυθεντικότητα και κάθε άλλο παρά στείρα προσήλωση στην παράδοση και την ιστορία του τόπου. Πώς ονομάζετε το εστιατόριο αυτό; Vinha!

Η πατίνα του χρόνου στην πρόσοψη του κτηρίου…

…μας προϊδεάζει για τα όσα θα συναντήσουμε στο εσωτερικό της Trattoria.

Ζεστά γήινα χρώματα, άνεση, κομψότητα και καλαισθησία…

…έχουν μετατρέψει το φορτωμένο μνήμες κτήριο -πρόκειται για υποδειγματικά αναπαλαιωμένο ελαιοτριβείο- σε μια σύγχρονη και ατμοσφαιρική πρόταση για οποιαδήποτε έξοδο ή και εκδήλωση.

Ανάμεικτη σαλάτα.

Στην πιατέλα συνυπάρχουν τα μακρουλά panzerotti (είδος πατατοκροκέτας για την περιοχή του Σαλέντο) με μέντα και τυρί πεκορίνο, αλλά και τα στρογγυλά pitule alla pizzaiola. Τα pittule θυμίζουν τα δικά μας λουκουμαδάκια και αποτελούν ένα από τα πιο αγαπημένα antipasti (ορεκτικά). Παραδοσιακά υπήρξαν το πιάτο της 7ης Δεκεμβρίου, παραμονή της Εορτής της Αμώμου Συλλήψεως της Θεοτόκου, αλλά σήμερα πρωτοστατούν σε όλα τα εστιατόρια της Puglia, που σερβίρουν παραδοσιακή κουζίνα. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές της συνταγής, όπως τα γεμιστά με βρασμένα λαχανικά (κουνουπίδι, celery, μπρόκολο κ.άλ.) ή τα «alla pizzaiola», που περιέχουν ντομάτα, κάπαρη, μαύρες ελιές, αντζούγιες και καυτερή πιπεριά.

Pomodori verdi cotti al forno δηλαδή πράσινες ντομάτες μαγειρεμένες στο φούρνο.

Peperoni in salsa ή επί το ελληνικότερον πιπεριές σε σάλτσα.

Άγρια ραδίκια στον ατμό.

Parmigiana di melanzane, ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά πιάτα της μεσογειακής παράδοσης με μελιτζάνες, ντομάτα και τυριά, που παράλληλα έχει το μεγάλο πλεονέκτημα να προετοιμάζεται εκ των προτέρων και να ψήνεται την τελευταία στιγμή πριν σερβιριστεί ζεστό-ζεστό!

Pure di fave con cicorie. Φάβα (fave) από ξερά φασόλια και άγρια πικρά ραδίκια (cicorie) μαζί με εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο πρωταγωνιστούν στο πιο απλό και γνήσιο πιάτο της αγροτικής παράδοσης της Puglia, Ένα πιάτο μοναδικής νοστιμιάς χάρη στον συνδυασμό δύο γευστικών αντιθέσεων, οι οποίες όμως εξισορροπούνται αρμονικά δημιουργώντας μια μοναδική γεύση: την γλυκύτητα της κρεμώδους φάβας με την στιβαρή πικρή γεύση των άγριων χόρτων. Συνοδεύονται ιδανικά με ψωμί ή crostini, φρυγανισμένο ή ψημένο ψωμί στη σχάρα ή στο φούρνο.

Pasta fresca con salsiccia e rucola, δηλαδή φρέσκα ζυμαρικά με λουκάνικο και ρόκα, για πρώτο πιάτο. Ένα ακόμα εμβληματικό φαγητό της κουζίνας της Puglia, όπου τα χειροποίητα orecchiette μαζί με τα minchiareddhi «παντρεύονται» αποτελώντας ένα βρώσιμο maritato, δηλαδή παντρεμένο ζευγάρι, ονομασία που οφείλεται στο γεγονός ότι το σχήμα των δύο ζυμαρικών παραπέμπει στα γυναικεία και τα ανδρικά γεννητικά όργανα αντίστοιχα!

Για δεύτερο πιάτο insalata verde cicorie e finocchi, πράσινη σαλάτα με άγρια ραδίκια και φινόκιο.

Flan di ricotta (φρέσκο ιταλικό τυρί από πρόβειο τυρόγαλο) με καπνιστή scamorza (τυρί της Νότιας Ιταλίας από αγελαδινό -κυρίως- γάλα) και μελιτζάνες. Flan ονομάζεται η ανοιχτή σπογγώδους η μη υφής βάση, που μπορεί να περιέχει γλυκιά ή αλμυρή γέμιση.

H pitta rustica αποτελεί μία από τις καλύτερες εκδοχές της cucina povera («φτωχή» κουζίνα) για την περιοχή του Salento και γενικότερα της Puglia και περιέχει, όπως δηλώνει και τ’ όνομά της, χορταρικά και λαχανικά, ελιές, κάπαρη και φυσικά ελαιόλαδο.

Σούπα οσπρίων με crostini (κρουτόν ψωμιού).

Δημοσιογράφοι και τοπικοί άρχοντες απολαμβάνουν από κοινού το εξαιρετικό Απουλιανό δείπνο.
Copyright © Katerina Marinaki. All Rights Reserverd.
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του περιεχομένου του παρόντος web site με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της κατόχου του Κατερίνας Μαρινάκη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.
Σχολιάστε