Δελφοί, ο «ομφαλός της γης», το σημείο όπου, σύμφωνα με τη μυθολογία, συναντήθηκαν οι δύο αετοί που έστειλε ο Δίας από τα άκρα του σύμπαντος προκειμένου να εντοπίσει το κέντρο του κόσμου! Η αρχαία ελληνική πόλη στους πρόποδες του Παρνασσού, που σήμερα αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Kληρονομιάς της UNESCO, φιλοξένησε το σημαντικότερο Μαντείο του αρχαιοελληνικού κόσμου, περιτριγυρισμένο από το επιβλητικό τοπίο, που απλώνεται μεταξύ των δύο πελώριων βράχων, των Φαιδριάδων. Η πόλη αναφέρεται ήδη από τους ομηρικούς χρόνους με την ονομασία Πυθώ. Στην αρχή των ιστορικών χρόνων ήταν μία από τις πόλεις της αρχαίας Φωκίδας, αλλά σταδιακά ο ρόλος της αναβαθμίσθηκε και εξελίχθηκε σε πανελλήνιο κέντρο και ιερή πόλη των αρχαίων Ελλήνων, αποτελώντας παράλληλα το κέντρο της Δελφικής Αμφικτυονίας. Πρόκειται για την ομοσπονδία δώδεκα φυλών της Θεσσαλίας και της Στερεάς, που αποτελούσε αρχικά θρησκευτική ένωση, ενώ αργότερα απέκτησε και πολιτική σημασία, έχοντας τον έλεγχο της περιουσίας και λειτουργίας του ιερού, αφού όριζε τους ιερείς και τους άλλους αξιωματούχους, εκλέγοντάς τους πάντα από κατοίκους τωνΔελφών.
Το θέατρο των Δελφών είναι ένα από τα λίγα θέατρα της αρχαίας Ελλάδας, για το οποίο γνωρίζουμε την ακριβή χρονολόγησή του (4ος αι. π.Χ.). Το κοίλο του θεάτρου διαμορφώθηκε εν μέρει στο φυσικό έδαφος (στα βόρεια και δυτικά) και εν μέρει σε τεχνητή επίχωση (στα νότια και ανατολικά). Διαιρείται με το διάζωμα σε δύο ζώνες, από τις οποίες η ανώτερη έχει 8 σειρές εδωλίων και η κατώτερη 27. Η σκηνή, από την οποία σώζονται μόνο τα θεμέλια, φαίνεται ότι χωριζόταν σε δύο μέρη, το προσκήνιο και την κυρίως σκηνή. Ακριβώς κάτω από το θέατρο διακρίνεται ο ναός του Απόλλωνα.
Οι Δελφοί διατήρησαν τη σημαντική τους θέση μέχρι τα τέλη του 4ου αι. μ.Χ., οπότε δόθηκε οριστικό τέλος στη λειτουργία του Μαντείου, σύμφωνα με διάταγμα του αυτοκράτορα Θεοδοσίου Α΄, ενώ η παρακμή του είχε ξεκινήσει ήδη από τον 3ο αι. π.Χ., με αιτία το φιλοσοφικό κίνημα του ορθολογισμού. Τους επόμενους αιώνες η ίδια η πόλη παρήκμασε επίσης και εγκαταλείφθηκε οριστικά την περίοδο των Σλαβικών επιδρομών.
Το Στάδιο των Δελφών, στο υψηλότερο σημείο του αρχαιολογικού χώρου, είναι το καλύτερα σωζόμενο στάδιο του ελλαδικού χώρου. Θα πρέπει να διαμορφώθηκε στο β΄ μισό του 4ου αι. π.Χ. ή και αργότερα, μετά την απόκρουση των Γαλατών. Είχε μήκος περίπου 178 μέτρα και εκατέρωθεν ορθώνονταν έδρανα για τους θεατές, τα οποία αρχικά θα ήταν από πατημένο χώμα, αργότερα ωστόσο έγιναν λίθινα και πιθανόν μαρμάρινα, κατά την ρωμαϊκή περίοδο.
Η Θόλος της Αθηνάς Προναίας, το πλέον εμβληματικό τοπόσημο των Δελφών, ένα πραγματικό αριστούργημα της κλασσικής αρχιτεκτονικής, με άγνωστη ωστόσο χρήση.
Ο Ι.Ν. του Αγίου Νικολάου και η μικρή πλατεία του…
…βρίσκονται σε τέτοιο στρατηγικό σημείο…
…ώστε να απολαμβάνουν την ανεμπόδιστη θέα όλης της περιοχής, μέχρι την Ιτέα, το Γαλαξίδι και τον Κορινθιακό Κόλπο, όπως άλλωστε και ολόκληρη σχεδόν η πόλη.
Ανηφόρες και πετρόκτιστες σκάλες αποτελούν το σήμα κατατεθέν των Δελφών, δεδομένου ότι η πόλη είναι κτισμένη στις νοτιοδυτικές πλαγιές του Παρνασσού, σε υψόμετρο 570 μέτρων.
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών, ένα από τα σημαντικότερα της πατρίδας μας, παρουσιάζει την ιστορία του ιερού των Δελφών και του πλέον φημισμένου Μαντείου του αρχαίου ελληνικού κόσμου, μέσα από τις πλούσιες συλλογές του, που περιλαμβάνουν κυρίως αρχιτεκτονικά γλυπτά, αγάλματα και έργα μικροτεχνίας, αφιερώματα των πιστών στο ιερό. Το Μουσείο στεγάζεται σε διώροφο κτήριο συνολικού εμβαδού 2.270 τ.μ. Το πρώτο Μουσείο στους Δελφούς, αποτελούμενο από δύο πτέρυγες, οικοδομήθηκε το 1903 σε σχέδια του Γάλλου Albert Tournaire (1862-1958), με δωρεά του ευεργέτη Ανδρέα Συγγρού, προκειμένου να στεγάσει τα ευρήματα της μεγάλης γαλλικής ανασκαφής, που είχε αρχίσει το 1892. Το 1935 αποφασίστηκε η κατασκευή ενός μεγαλύτερου Μουσείου. Η μόνιμη έκθεσή του καταλαμβάνει 14 αίθουσες και οι αποθηκευτικοί χώροι έκταση 558 τ.μ. Διαθέτει εργαστήριο συντήρησης κεραμικών και μεταλλικών αντικειμένων, καθώς και εργαστήριο αποκατάστασης ψηφιδωτού. Μετά την τελευταία ανακαίνιση του κτηρίου, που πραγματοποιήθηκε το 1999 από το Υπουργείο Πολιτισμού, με υπεύθυνο αρχιτέκτονα τον Αλέξανδρο Τομπάζη, διαμορφώθηκαν χώροι υποδοχής και εξυπηρέτησης των επισκεπτών, κυλικείο και πωλητήριο εντύπων.
Η κεντρική είσοδος του Μουσείου.
Συνολική άποψη των χώρων του Αρχαιολογικού Μουσείου Δελφών.
Η νέα έκθεση τελείωσε το 1939, αλλά η κήρυξη του πολέμου δεν επέτρεψε να ανοίξει στο κοινό. Το Μουσείο άδειασε από τα εκθέματα, πολλά από τα οποία, όπως ο Ηνίοχος, μεταφέρθηκαν στην Αθήνα. Το 1952 ξεκίνησε ο επαναπατρισμός των εκθεμάτων. Το 1958 αποφασίσθηκε πλήρης ανανέωση και τα έργα άρχισαν το καλοκαίρι του ίδιου έτους, βασισμένα σε σχέδια του αρχιτέκτονα Πάτροκλου Καραντινού.
Η νέα μουσειακή έκθεση έφερε την σφραγίδα των αρχαιολόγων Χρήστου Καρούζου και Ιωάννας Κωνσταντίνου. Δίπλα στο Μουσείο οικοδομήθηκαν εργαστήρια και αποθήκες γλυπτών, αγγείων και αρχιτεκτονικών μελών. Η επανέκθεση των αρχαίων διήρκεσε από το 1960 έως το 1963, ενώ το 1975 το Μουσείο εμπλουτίστηκε με τα χρυσελεφάντινα αντικείμενα, που αποκαλύφθηκαν στις ανασκαφές στην Ιερά Οδό.
Τα δύο μνημειακά αρχαϊκά αγάλματα των Κούρων των Δελφών, που κατά μία παλαιότερη θεωρία απεικόνιζαν τους Αργείους Κλεόβι και Βίτωνα, γιους ιέρειας της Ήρας, ενώ σύμφωνα με νεότερη ερμηνεία ταυτίζονται με τους επίσης Αργείους Διόσκουρους, τον Κάστωρα και τον Πολυδεύκη, γιους του Δία και της Λήδας και αδελφούς της Ωραίας Ελένης…
…βρέθηκαν κατά την διάρκεια των αρχαιολογικών ερευνών, την περίοδο 1893-94, κοντά στον Θησαυρό των Αθηναίων.
Το κτήριο του περίφημου Θησαυρού των Σιφνίων ήταν έργο ιωνικής τέχνης, κατασκευασμένο από παριανό μάρμαρο λίγο πριν το 525 π.Χ., με σκοπό την φύλαξη πολύτιμων ιερών αναθημάτων. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο και τον Παυσανία -οι οποίοι τον χαρακτηρίζουν πλουσιώτατο- ο Θησαυρός αφιερώθηκε από τους Σιφνίους στον Απόλλωνα, ως ευχαριστήριο για τον πλούτο που είχαν αποκτήσει από τα ορυχεία χρυσού και αργύρου του νησιού τους, χρηματοδοτώντας την κατασκευή με την δεκάτη αυτών των εισοδημάτων. Στην πρόσοψή του, αντί κιόνων, είναι τοποθετημένες δύο Καρυάτιδες, οι οποίες αποτελούν στηρίγματα για το επιστύλιο.
Η Σφίγγα των Ναξίων, που ανευρέθη το 1861, είναι άγαλμα κολοσσιαίου μεγέθους, που έστειλε γύρω στο 560 π.Χ. η Νάξος ως προσφορά στο ιερό του Απόλλωνα και στο Μαντείο των Δελφών. Το συνολικό του ύψος έφθανε σχεδόν τα 12,5 μέτρα, κατείχε δε περίοπτη θέση στο ιερό και εξέφραζε συμβολικά την πολιτική, οικονομική και καλλιτεχνική υπεροχή του νησιού αυτού των Κυκλάδων, κατά την αρχαϊκή περίοδο.
Ο μαρμάρινος ομφαλός στο Μουσείο των Δελφών είναι ελληνιστικό ή ρωμαϊκό αντίγραφο του ομφαλού, που βρισκόταν στο άδυτο του ναού. Στην κορυφή του στερεώνονταν δύο επιχρυσωμένοι αετοί και πιθανότατα είναι ο ομφαλός που είδε ο περιηγητής Παυσανίας τον 2ο αι. μ.Χ.
Ο Ηνίοχος αποτελεί το σωζόμενο τμήμα χάλκινου συμπλέγματος, που είχε αφιερωθεί στο ιερό από τους Δεινομενίδες, δυναστική οικογένεια από την Σικελία, ενώ ταυτόχρονα είναι το γνωστότερο έκθεμα του Μουσείου και ένα από τα σημαντικότερα γλυπτά της αρχαίας ελληνικής τέχνης, της πρώιμης κλασσικής εποχής. Η δημιουργία του χρονικά τοποθετείται αμέσως μετά τους Περσικούς Πολέμους.
ΣΠΙΤΙ – ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΓΓΕΛΟΥ ΚΑΙ ΕΥΑΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΥ
Στα νεότερα χρόνια ο χώρος των Δελφών συνδέθηκε με την προσπάθεια αναβίωσης της δελφικής ιδέας, από τον ποιητή Άγγελο Σικελιανό και τη σύζυγό του Εύα Πάλμερ – Σικελιανού, οι οποίοι παρουσίασαν δύο παραστάσεις αρχαίου δράματος, το 1927 και το 1930, θέλοντας να δημιουργήσουν ένα νέο πνευματικό «ομφαλό της γης» και κάνοντας πραγματικότητα τo όραμα της Δελφικής Ιδέας. Eδώ, στους Δελφούς, που παραμένουν μια πόλη όλο ζωντάνια και παλμό, παρά τα χιλιάδες χρόνια ιστορίας και τα εμβληματικά μνημεία τους! Δυστυχώς, το τεράστιο κόστος των Δελφικών Εορτών είχε σαν αποτέλεσμα την χρεωκοπία του ζεύγους Σικελιανού και την οριστική διακοπή τους.
Τον Ιούλιο του 1991 πραγματοποιήθηκαν τα επίσημα εγκαίνια του Μουσείου Δελφικών Εορτών, που λειτούργησε υπό την εποπτεία του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών έως το 2011, ενώ στη συνέχεια παραχωρήθηκε από τον Ε.Ο.Τ. στον Δήμο Δελφών, στον οποίο το Κέντρο δάνεισε αντικείμενα της συλλογής του, ώστε ο χώρος να επαναλειτουργήσει ως Μουσείο Δελφικών Εορτών.
Η ιστορική λιθόκτιστη αυτή κατοικία, με τα τοξωτά ανοίγματα και τους κίονες, είχε κατασκευαστεί το 1927, δυτικά των Δελφών και δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο, σε μία τοποθεσία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους…
…με πανοραμική θέα προς τον Παρνασσό, τους Δελφούς και την κοιλάδα της Άμφισσας.
Στην μεγάλη αίθουσα του ισογείου φυλάσσεται ο περίφημος αργαλειός της Εύας Σικελιανού, δωρεά της Άννας, δεύτερης συζύγου του Σικελιανού, μαζί με την πιανόλα της Εύας, μάρκας Grunert.
Η Εύα Σικελιανού διδάχθηκε την υφαντική τέχνη στο Παρίσι και αυτό την επηρρέασε βαθιά τόσο ως προς τον σχεδιασμό και την εκτέλεση των θεατρικών κοστουμιών των παραστάσεων, όσο και στην επιλογή των ενδυμάτων, που φορούσε στην καθημερινότητά της. Εδώ, φωτογραφίες της Nelly’s στον όροφο του Μουσείου.
Στο Μουσείο εκτίθενται, επίσης, το γραφείο του ποιητή, η πολυθρόνα του δίπλα στο τζάκι και ένα μπαστούνι περιπάτου. Ο Άγγελος Σικελιανός έζησε στο σπίτι αυτό σποραδικά κατά την περίοδο 1926-1933, ενώ μετά την αναχώρηση της Εύας, δεν ξαναεπέστρεψε ποτέ.
Στον όροφο εκτίθεται φωτογραφικό υλικό από τη Nelly’s, η οποία μεταξύ άλλων απαθανάτισε με τον φακό της τους αθλητικούς και γυμνικούς αγώνες των Β΄ Δελφικών Εορτών (1930) στο Αρχαίο Στάδιο των Δελφών, οι οποίοι περιελάμβαναν τα αρχαία αγωνίσματα του σταδίου, του διαύλου, του οπλίτη δρόμου, της δισκοβολίας, του ακοντισμού και του άλματος εις μήκος με αλτήρες.
Οι πρώτες Δελφικές Εορτές πραγματοποιήθηκαν το τριήμερο 9 έως και 11 Μαΐου 1927 και ήταν επικεντρωμένες στο Δράμα του Προμηθέα. Την παράσταση πλαισίωσε σειρά άλλων εκδηλώσεων, όπως ξεναγήσεις και ομιλίες, ενώ παράλληλα οργανώθηκαν και αθλητικοί αγώνες, σε αναπαράσταση των αρχαίων Πυθίων, αλλά και χορευτικές επιδείξεις. Οι δεύτερες Δελφικές Εορτές διοργανώθηκαν τρία χρόνια αργότερα, από τις 3 έως τις 15 Μαΐου 1930 και διαχωρίζονταν σε 3 φάσεις. Το πρόγραμμά τους ήταν εμπλουτισμένο και σημείωσαν μεγάλη επιτυχία, ωστόσο οι συγκυρίες της εποχής δεν εξασφάλισαν την εσαεί διατήρησή τους
ΕΚΘΕΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ«Δελφοί, κάτοικοι και ιστορία, 1890-1970»
Η έρευνα στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών άρχισε γύρω στο 1860 από Γερμανούς, ενώ το 1891 οι Γάλλοι πήραν από την ελληνική κυβέρνηση έγκριση για διεξαγωγή συστηματικών ερευνών και τότε άρχισε η λεγόμενη «Μεγάλη Ανασκαφή›, αφού πρώτα απομακρύνθηκε το χωριό Καστρί. Το Σάββατο 18 Φεβρουαρίου 2017, στο Συνεδριακό Κέντρο του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της μεγάλης έκθεσης φωτογραφίας με θέμα «Δελφοί, κάτοικοι και ιστορία, 1890-1970», η οποία αποτελεί ένα φωτογραφικό αφήγημα για τη ζωή των κατοίκων των Δελφών από τα τέλη του 19ου αιώνα στο παλαιό Καστρί, την εποχή της Μεγάλης Ανασκαφής και τη μεταφορά του χωριού στην σημερινή του θέση. Η έκθεση επικεντρώνεται στις καθημερινές ασχολίες, τα ήθη και έθιμα μιας μικρής παραδοσιακής κοινωνίας, που σταδιακά μετεξελίσσεται ενώ, αντιστικτικά, παρουσιάζονται στιγμιότυπα από επισκέψεις διάφορων προσωπικοτήτων από την Ελλάδα και το εξωτερικό στον αρχαιολογικό χώρο και το Μουσείο των Δελφών.
Σήμερα, η έκθεση της φωτογραφικής συλλογής «Δελφοί, κάτοικοι και ιστορία 1890-1970», η οποία δωρήθηκε στους κατοίκους από το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, φιλοξενείται εντός του Δημοτικού Καταστήματος των Δελφών.
Η ιδιαιτερότητα της παρουσίασης αυτής έγκειται στο ότι στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε υλικό που προέρχεται από τις οικογενειακές φωτογραφικές συλλογές των κατοίκων των Δελφών…
…οι οποίοι τις παραχώρησαν στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, προκειμένου να πραγματοποιηθεί η έκθεση. Εδώ το παλαιό χωριό Καστρί.
Αριστερά ο Γιάννης Χριστόπουλος εκ των στυλοβατών της δημιουργίας της συλλογής και της Έκθεσης αυτής.
Το άγαλμα του Προμηθέα, του γλύπτη Π. Κουγιουμτζή, σηματοδοτεί την είσοδο των Δελφών απο το 1994.
Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, η πλατεία Αγίου Νικολάου υποδέχεται το πλήθος των συμμετεχόντων στο δρώμενο «Οι Αρχοντοχωριάτες και ο Γκαβόγιαννος«, καθώς και τους πάμπολλους θεατές του, που συγκεντρώνονται εδώ από την ευρύτερη περιοχή της Στερεάς Ελλάδας.
Η περίοδος της Αποκριάς αποτελεί ιδανική ευκαιρία για να γνωρίσετε τους Δελφούς και την ιστορία τους, αλλά και τις παραδόσεις των φιλόξενων κατοίκων τους.
Θερμές ευχαριστίες για το ταξίδι αυτό οφείλουμε στον Δήμο Δελφών και προσωπικά στον Δήμαρχο Παναγιώτη Ταγκαλή, στον Επικεφαλής Πολιτισμού και Τουρισμού Νίκο Κατσικούλη και στους συνεργάτες τους για την θερμή φιλοξενία, καθώς και στο ΚΤΕΛ Φωκίδος για τις μετακινήσεις μας τόσο εντός όσο και εκτός της Περιφερειακής Ενότητας, με τα πολυτελή πούλμαν του. Ευχαριστούμε, επίσης, πολύ το Ξενοδοχείο «Λέφας», την Ταβέρνα «Βάκχος» και το Ψητοπωλείο «Το Αλλιώτικο», για την άψογη και θερμή φιλοξενία τους στους Δελφούς, που μας έκανε να αισθανθούμε πραγματικά σαν στο σπίτι μας!
Το παραδοσιακό ξενοδοχείο-εστιατόριο «ΛΕΦΑΣ» βρίσκεται στο κέντρο των Δελφών και αποτελεί την ιδανική λύση για την διαμονή σας και τις εξερευνήσεις σας τόσο στην σύγχρονη πόλη, όσο και στα αρχαιοελληνικά -όντως εντυπωσιακά- κατάλοιπά της.
Σχολιάστε